DENİZLERDE KURULAN BALIK YETİŞTİRİCİLİĞİ TESİSLERİNİN İZLENMESİNE İLİŞKİN TEBLİĞ

Amaç ve kapsam

MADDE 1 - (1) Bu Tebliğin amacı, denizlerde yapılacak balık yetiştiriciliği faaliyetlerinden kaynaklanan veya kaynaklanabilecek kirliliğin izlenmesine yönelik ilke ve esasların belirlenmesidir.

Dayanak

MADDE 2 - (1) Bu Tebliğ, 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanununun ilgili hükümleri ile 31/12/2004 tarihli ve 25687 sayılı Resmî Gazete‘de yayımlanan Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinin 54 üncü maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 3 - (1) Bu Tebliğde geçen;

a) Bakanlık: Çevre ve Orman Bakanlığını,

b) Referans noktası: Yetiştiricilik tesislerinde yer alan kafeslerin herhangi birinden 500-1000 metre arasında, hâkim akıntı yönü dışında seçilen ve koordinatları belirlenen bir noktayı,

c) Yetiştiricilik tesisi: Karada faaliyet gösteren adaptasyon üniteleri hariç olmak üzere yavru balıkların hasat edilme zamanına kadar yetiştirildiği tesisleri,

ç) (Değişik: RG 9/4/2010-27547) Faaliyet sahibi: Balık yetiştiricilik tesisinin gerçek veya tüzel kişi sahibini,

ifade eder.

İlke ve esaslar

MADDE 4 - (1) Yetiştiricilik tesislerinden kaynaklanan atıklar, tüketim fazlası olarak kalan yemler, dışkılar ve boşaltım ürünlerinin oluşturduğu çözünmeyen veya çözülebilir karakterde olan maddelerdir. Bunlar, organik karbon, azot ve fosfor fraksiyonlarıdır. Çevreye etkileri çiftliğin büyüklüğü ve ortamın hidrografisine bağlı olarak değişmektedir. Organik atığın mikrobial bozunması; amonyak, nitrat, nitrit, fosfat ve diğer inorganik maddelerin açığa çıkmasının başlıca nedenleridir. Atıkların denizel ortama girişi sadece su kalite parametrelerini değiştirmekle kalmayıp bentik canlıları etkilemekte habitat değişimine neden olmakta ve ötrofikasyon riskini artırmaktadır. Bu nedenler dikkate alınarak yetiştiricilik alanlarında kirlilik izlemesinin yapılması esastır.

(2) Yetiştiricilik tesislerinin yükümlülükleri şunlardır:

a) Yetiştiricilik tesisleri, tesislerinin çevreye olabilecek etkilerinin izlenmesinden ve kayıtlarının tutulmasından sorumludur.

b) Yetiştiricilik tesisleri faaliyete geçmeden önce, tesisisin kurulacağı alana ilişkin mevcut durumun belirlenmesi amacıyla bu Tebliğin 6 ncı maddesinde belirtilen ölçüm ve analizleri yaptırmakla yükümlüdürler.

c) Yetiştiricilik tesislerinin faaliyet göstereceği alanda yapılan analiz sonuçlarının kıyaslanabilmesi amacıyla, bu Tebliğin 6 ncı maddesinde belirtilen ölçümlerin, referans noktasında dip, orta ve yüzey olmak üzere 3 seviyede de yapılması zorunludur.

ç) Yetiştiricilik tesisleri, izlemenin sonuçlarını denetim esnasında ilgililere göstermek zorundadırlar.

d) Bakanlık gerekli gördüğü durumlarda, balık yetiştiriciliği işletmecilerinden kontrol amaçlı numune aldırarak analizini isteyebilir.

(2) (Değişik: RG 9/4/2010-27547) Faaliyet sahibinin yükümlülükleri şunlardır:

a) Faaliyet sahibi, tesislerinin çevreye olabilecek etkilerinin izlenmesinden ve kayıtlarının tutulmasından sorumludur.

b) Faaliyet sahibi, faaliyete geçmeden önce, tesisin kurulacağı alana ilişkin mevcut durumun belirlenmesi amacıyla bu Tebliğin 6 ncı maddesinde belirtilen ölçüm ve analizleri yaptırmakla yükümlüdür.

c) Faaliyet sahibi, yetiştiricilik tesislerinin faaliyet göstereceği alanda yapılan analiz sonuçlarının kıyaslanabilmesi amacıyla, bu Tebliğin 6 ncı maddesinde belirtilen ölçümleri, referans noktasında da yaptırmak zorundadır.

ç) Faaliyet sahibi, izlemenin sonuçlarını denetim esnasında ilgililere göstermek zorundadır.

d) Faaliyet sahibi, Bakanlığın gerekli gördüğü durumlarda, yetiştiricilik tesisine ilişkin kontrol amaçlı numune aldırır ve analizini yaptırır.

Numune alma ve saklama koşulları

MADDE 5 - (1) Numune alma ve saklama koşulları aşağıda belirtildiği şekildedir.

a) Deniz ortamından numune alma; numunenin alındığı tarih, saat, meteorolojik şartlar (yağış, hava sıcaklığı, rüzgâr durumu) ve su sıcaklığı belirtilerek yapılır. Numune alma noktalarının koordinatları, noktanın derinliği, o noktadaki toplam su derinliği kaydedilir.

b) Tesisi temsil edecek şekilde, tesisin 20‘şer metre açığından ve tesisin 4 kenarından ve ortasından olmak üzere toplam beş noktadan ve her örnekleme noktasında yüzeyden, ortadan ve dipten olmak üzere toplam üç derinlikten örnekleme suretiyle numune alınır.

c) Numune alma, saklama ve analiz yöntemleri ile ilgili olarak 7/1/1991 tarihli ve 20748 sayılı Resmî Gazete‘de yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Numune Alma ve Analiz Metotları Tebliği hükümlerine uyulur.

MADDE 5 - (Değişik: RG 9/4/2010-27547)

(1) Numune alma ve saklama koşulları aşağıda belirtildiği şekildedir.

a) Deniz ortamından numune alma; numunenin alındığı tarih, saat, meteorolojik şartlar (yağış, hava sıcaklığı, rüzgâr durumu, akıntı yönü) ve su sıcaklığı belirtilerek yapılır. Numune alma noktalarının koordinatları, noktanın derinliği, o noktadaki toplam su derinliği kaydedilir.

b) Yetiştiricilik tesisini temsil edecek şekilde, tesisin 20‘şer metre açığından, 4 kenarından dip, orta ve yüzey olmak üzere üç derinlikten örnekleme yapılır. Her derinlikten alınan örnekler ayrı ayrı karıştırılarak her derinlik için birer kompozit numune oluşturulur ve 3 farklı derinlikteki numuneler analiz edilir.

c) Referans noktasında da 3 farklı derinlikten numuneler alınır ve analiz edilir.

ç) Dip çökeltisi örneği tesisi temsil edecek şekilde tesisin 20 metre açığından ve akıntı yönünde belirlenecek bir noktadan alınır ve referans noktasından alınacak dip çökeltisi örneği ile karşılaştırılır.

d) Numune alma, saklama ve analiz yöntemleri ile ilgili olarak 10/10/2009 tarihli ve 27372 sayılı Resmî Gazete‘de yayımlanan "Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Numune Alma ve Analiz Metodları Tebliği" hükümlerine uyulur.

e) Tüm numune alma noktaları için koordinatlar belirlenir ve takip eden yıllarda da aynı koordinatlardan numune alınır.

f) Faaliyet sahibi tarafından, numune alma tarihleri, İl Çevre ve Orman Müdürlüğüne bildirilir.

İzleme

MADDE 6 - (1) Balık yetiştiriciliği yapan gerçek ve tüzel kişilere ait tesisler, faaliyete geçmelerini müteakip, aşağıda yer alan Tablo-1‘de belirtilen kriterlere göre izlenir.

Tablo-1

 (2) Bu maddenin Tablo-1‘de belirtilen parametrelere ilave olarak, alandaki bentik flora ve fauna türleri ile birlikte Beggiatoa bakterilerinin dağılımı (Standart Metod No: 9240) tespit edilir.

(3) 24/1/2007 tarihli ve 26413 sayılı Resmî Gazete‘de yayımlanan "Denizlerde Balık Çiftliklerinin Kurulamayacağı Hassas Alan Niteliğindeki Kapalı Koy ve Körfez Alanlarının Belirlenmesine İlişkin Tebliğ" kapsamında değerlendirilen balık çiftliği yetiştiricilik tesislerinin izlenmesi, adı geçen Tebliğ hükümlerine uygun olarak gerçekleştirilir. Bununla birlikte bu kapsamda değerlendirilen tesisler, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan Tablo-1‘deki dip çökeltisi analizleri ile ikinci fıkrasında belirtilen bentik flora ve fauna türleri ile birlikte Beggiatoa bakterilerinin dağılımına ilişkin tespitleri, yetiştiricilik alanında ve referans noktasında yapmakla yükümlüdürler.

MADDE 6 - (Değişik: RG 9/4/2010-27547)

(1) Balık yetiştiriciliği yapan gerçek ve tüzel kişilere ait tesisler, faaliyete geçmelerini müteakip, aşağıda yer alan Tablo-1‘de belirtilen kriterlere göre izlenir.

(2) Bu maddenin Tablo-1‘de belirtilen parametrelere ilave olarak, alandaki makro bentik flora ve fauna türleri ile birlikte Beggiatoa bakterilerinin dağılımı (Standart Metod No: 9240) tespit edilir.

(3) 24/1/2007 tarihli ve 26413 sayılı Resmî Gazete‘de yayımlanan "Denizlerde Balık Çiftliklerinin Kurulamayacağı Hassas Alan Niteliğindeki Kapalı Koy ve Körfez Alanlarının Belirlenmesine İlişkin Tebliğ" kapsamında değerlendirilen balık çiftliği yetiştiricilik tesislerinin izlenmesi, adı geçen Tebliğ hükümlerine uygun olarak gerçekleştirilir. Bununla birlikte bu kapsamda değerlendirilen tesisler, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan Tablo-1‘deki dip çökeltisi analizleri ile ikinci fıkrasında belirtilen makro bentik flora ve fauna türleri ile birlikte Beggiatoa bakterilerinin dağılımına ilişkin tespitleri, yetiştiricilik alanında ve referans noktasında yapmakla yükümlüdürler.

Ölçüm ve analiz

MADDE 7 - (1) Bu Tebliğin 6 ncı maddesinde belirtilen parametrelerle ilgili ölçüm ve analizler Çevre ve Orman Bakanlığı‘nca yetki verilen Üniversiteler ile özel veya kamu kurum ve kuruluş laboratuvarlarında yapılır.

İzleme periyodu ve raporlama

MADDE 8 - (1) Balık çiftliklerinin izlenme periyodu ve analiz sonuçları aşağıda belirtildiği şekilde raporlanır.

a) Bu Tebliğin 6 ncı maddesinde belirtilen parametrelerden su kolonunda yapılacak analizler her yılın Ağustos ayında olmak üzere yılda bir defa yapılır ve referans ölçümleri ile çiftlik alanında yapılan ölçüm ve analizlerin karşılaştırmalı olarak hazırlanan değerlendirme raporu her yılın Aralık ayı sonuna kadar İl Çevre ve Orman Müdürlüğüne sunulur.

b) Tesis sahibi tarafından, bu Tebliğde belirtilen süre dahilinde belirlenen numune alma tarihleri, İl Çevre ve Orman Müdürlüğüne bildirilir.

c) Dip çökeltisinde ve bu Tebliğin 6 ncı maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen parametrelerin ölçümü üç yılda bir Ağustos ayında yapılır ve referans ölçümleri ile çiftlik alanında yapılan ölçüm ve analizlerin karşılaştırmalı olarak (% li ifadelerle) hazırlanan değerlendirme raporu o yılın Aralık ayı sonuna kadar İl Çevre ve Orman Müdürlüğüne sunulur.

ç) Hazırlanan değerlendirme raporları en geç Aralık ayı sonuna kadar Bakanlık Merkez Teşkilatı ile İl Çevre ve Orman Müdürlüğüne yazılı ve elektronik ortamda sunulur.

d) Hazırlanacak raporlarda yapılacak değerlendirmelerde geçmiş yıllardaki veriler de dikkate alınarak deniz ekosisteminde yarattığı değişimlere göre alınması gereken tedbirler belirtilir. Ayrıca raporlar içinde her yılın Ağustos ayında yapılacak koordinat tespiti de yer alır.

MADDE 8 - (Değişik: RG 9/4/2010-27547)

(1) Balık çiftliklerinin izleme periyodu ve analiz sonuçları aşağıda belirtildiği şekilde raporlanır.

a) İzleme sonuçlarını içeren raporlar, Üniversitelerin konu ile ilgili uzman birimlerine hazırlatılır.

b) Bu Tebliğin 6 ncı maddesinde belirtilen parametrelerden su kolonunda yapılacak analizler her yılın Ağustos ayında olmak üzere yılda bir defa yapılır. Referans ölçümleri ile yetiştiricilik tesisi alanında yapılan ölçüm ve analizlerin karşılaştırılması neticesinde (% li ifadelerle) hazırlanan değerlendirme raporu her yılın Aralık ayı sonuna kadar İl Çevre ve

c) Dip çökeltisinde ve bu Tebliğin 6 ncı maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen parametrelerin ölçümü üç yılda bir Ağustos ayında yapılır. Referans ölçümleri ile yetiştiricilik tesisi alanında yapılan ölçüm ve analizlerin karşılaştırılması neticesinde (% li ifadelerle) hazırlanan değerlendirme raporu o yılın Aralık ayı sonuna kadar İl Çevre ve Orman Müdürlüğüne yazılı ve elektronik ortamda sunulur.

ç) Hazırlanan raporlarda biyolojik çeşitlilik tahribinin olup olmadığı ile bu konuda alınması gereken önlemler belirtilir.

d) Hazırlanacak raporlarda yapılacak değerlendirmelerde geçmiş yıllardaki veriler de dikkate alınarak deniz ekosisteminde meydana gelen değişimlere göre alınması gereken tedbirler belirtilir.

İstisnai haller

MADDE 9 - (1) Doğal afetler, sonucu etkileyecek aşırı meteorolojik şartlar ve/veya kaza durumunda; olağanüstü halin resmi olarak belgelenmesi halinde rapor bu hususlar dikkate alınarak değerlendirilir.

(2) Bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen şartların numune alımını engellemesi ve bu durumun resmi olarak belgelenmesi halinde; numune, söz konusu olağanüstü halin geçmesini müteakip bir hafta içinde alınır ve hazırlanan raporda bu hususlar detaylı olarak belirtilir.

(3) (Değişik: RG 9/4/2010-27547) Tesislerin birbirlerine yakın olması ve referans noktası için istenen mesafenin sağlanamaması durumunda birden fazla tesis için tek bir referans noktası seçilebilir. Seçilen referans noktasının tesislerden etkilenmeyecek bir noktada bulunması gerekir. Seçilen referans noktasında numune alma, saklama ve analiz yöntemleri ile ilgili olarak "Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Numune Alma ve Analiz Metodları Tebliği" hükümlerine uyulur.

Denetim ve yaptırım

MADDE 10 - (1) Bu Tebliğ kapsamında yer alan balık yetiştiriciliği tesisleri Çevre Kanunu ve diğer ilgili mevzuat hükümlerine göre denetlenir. Yükümlülüklerini yerine getirmeyenlere yine Çevre Kanunu ve diğer ilgili mevzuat hükümlerine göre yaptırım uygulanır.

(2) 2872 sayılı Çevre Kanunu ve 21/11/2008 tarihli ve 27061 sayılı Resmî Gazete‘de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevre Denetimi Yönetmeliğinin 6 ncı maddesi gereğince denetimle ilgili olarak balık yetiştiriciliği tesisleri, ölçüm ve analiz giderlerini karşılamakla yükümlüdürler.

Bentik flora-fauna/beggiaota bakterilerinin izlenmesi

GEÇİCİ MADDE 1 - (Değişik: RG 9/4/2010-27547) Bu Tebliğin 6 ncı maddesinin ikinci fıkrasında yer alan parametrelere ait izleme, 1/1/2011 tarihi itibarı ile yürürlüğe girer.

Yürürlük

MADDE 11 - (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 12 - (1) Bu Tebliğ hükümlerini Çevre ve Orman Bakanı yürütür.