MOTORLU ARAÇLARIN DIŞ GÜRÜLTÜ EMİSYONLARI VE EGZOZ SİSTEMLERİ İLE İLGİLİ TİP ONAYI YÖNETMELİĞİ

(70/157/AT)

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak ve Tanımlar

Amaç

Madde 1- Bu Yönetmeliğin amacı; 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu hükümleri uyarınca araçların yapım ve kullanım bakımından karayolu yapısına ve trafik güvenliğine uyma zorunluluğunu yerine getirmek üzere, dış gürültü emisyonu ve egzoz sistemlerine ilişkin, araçlara AT Araç Tip Onayı Belgesi  ve egzoz sistemlerine ayrı teknik ünite olarak AT Tip Onayı Belgesi verilmesi ile ilgili hükümleri ve bunların uygulanmasına ait usul ve esasları belirlemektir.

Kapsam

Madde 2 - Bu Yönetmelik, M.A.R.T.O.Y. kapsamında yer alan motorlu araçlara dış gürültü emisyonları ve egzoz sistemleri bakımından AT Araç Tip Onayı Belgesi ve bu araçların egzoz sistemine ayrı teknik ünite olarak AT Tip Onayı Belgesi  verilmesi ile ilgili hükümleri kapsar.

Hukuki Dayanak

MADDE 3 - (Değişik:R.G.-20/10/2008-27030)

Bu Yönetmelik; 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun değişik 29 uncu maddesine dayanılarak ve Avrupa Birliğinin 70/157/EEC direktifine paralel olarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

Madde 4 - Bu Yönetmelikte geçen ;

a) Bakanlık: Sanayi ve Ticaret Bakanlığını,

b) MARTOY: (Değişik: RG 14/7/2004 - 25522) Avrupa Topluluğunun 70/156/AT Motorlu Araçlar ve Römorkları Tip Onayı Yönetmeliğinin Resmi Gazete‘de yayımlanan şekliyle son seviyesini,

c) A.İ.T.M. Yönetmeliği : 3/2/1993 tarihli ve 21485 mükerrer sayılı Resmi Gazete‘de yayımlanan Araçların İmal, Tadil ve Montajı Hakkında Yönetmeliği,

d) R-51: Motorlu araçların gürültü emisyonu onayı ile ilgili 9/3/2000 tarihli ve 23988 sayılı Resmi Gazete‘de yayımlanan Birleşmiş Milletler/Avrupa Ekonomik Komisyonunun (BM/AEK) Teknik Düzenlemesini (Regülasyon),

e) İlgili Yönetmelik : M.A.R.T.O.Y. kapsamındaki araçların aksam, sistem ve ayrı teknik ünitelerinin imalatına ve belgelendirilmesine ilişkin yönetmelikleri,

f) Araç : Raylar üzerinde çalışan araçlar, tarım ve orman traktörleri ve bütün hareketli makineler hariç olmak üzere, en az dört tekerleği bulunan, azami tasarım hızı 25 km/saat‘i aşan, karayolunda kullanılması amaçlanan, tamamlanmış veya tamamlanmamış M.A.R.T.O.Y. kapsamındaki motorlu araçları,

g) Ayrı Teknik Ünite: İlgili yönetmeliklerin hükümlerine tabi olan ve ilgili  yönetmelikte açıkça belirtilmesi şartıyla sadece bir veya daha fazla tanımlanmış araç tipi ile ilgili olarak ayrı tip onayı alabilen, egzoz sistemi gibi aracın bir parçası olarak hazırlanan üniteyi,

h) Tip Onayı Belgesi : Araçların dış gürültü emisyonlarının ve egzoz sistemlerinin Ek I ve Ek II‘de belirtilen şartlara uygunluğunun belgelenmesi işlemini,

i) Onay Kuruluşu : Teknik Hizmetler Kuruluşunu görevlendiren, Tip Onay Belgelerini veren, gerektiğinde geri alan, diğer onay kuruluşlarıyla muhatap olan ve bunlarla temasları yürüten, imalatçının üretim uygunluk düzenlemelerine uyup uymadığını belirlemekten sorumlu kuruluş olan Bakanlığı,

j) (Değişik:R.G.-20/10/2008-27030) Teknik Hizmetler Kuruluşu (teknik servis): Onay Kuruluşu tarafından deneyleri veya kontrolleri yapmak üzere görevlendirilen kurum veya kuruluşu,

k) İmalatçı : Tip onayı işlemlerinden ve imalatın uygunluğunun sağlanmasından, Onay Kuruluşuna ve Teknik Hizmetler Kuruluşuna karşı sorumlu olan, araçların ticari isim, marka veya lisansının sahibi kişi veya kuruluşu,

l) AT : Avrupa Topluluğunu,

m) Tanıtım Dosyası : Başvuru sahibi tarafından Teknik Hizmetler Kuruluşuna veya Onay Kuruluşuna tanıtım bildirimi gereğince verilen bilgi, çizim, fotoğraf ve bunun gibi belgeleri içeren dosyayı,

n) Tanıtım Paketi : Tanıtım dosyasına  Teknik Hizmetler Kuruluşunun veya Onay Kuruluşunun görevlerini yerine getirmeleri sürecinde eklemiş oldukları deney raporları ve diğer belgeleri,

o) Tanıtım Paketi Fihristi : Tanıtım Paketi içinde bulunan belgelerin uygun bir şekilde numaralandırılarak veya bütün sayfaların tanımlanabilmesine imkan verecek şekilde işaretlenerek bir liste halinde yazılmasını,

p) e işareti : Motorlu araçların ve egzoz sistemlerinin bu Yönetmelik hükümlerine göre uygun olarak üretildiğini gösteren işareti,

r) E İşareti : Motorlu araçların, gürültü emisyonunun onayı ile ilgili R-51 sayılı BM/AEK Teknik Düzenlemesine göre uygun olarak üretildiğini gösteren işareti,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Uygulama Usul ve Esasları

Tip Onayı Belgesi Başvuruları

Madde 5- Tip Onayı Belgesi başvuruları aşağıda belirtilmiştir.

a) Motorlu araçların dış gürültü emisyonu ve egzoz sistemlerine ilişkin Tip Onayı Belgesi başvuruları, tanıtım paketi fihristine uygun olarak düzenlenmiş tanıtım dosyası ile birlikte Ek I‘de belirtildiği şekilde imalatçı tarafından Onay Kuruluşuna yapılır. Tanıtım paketi başvurudan itibaren onayın verildiği veya reddedildiği tarihe kadar Onay Kuruluşunun incelemesine açıktır.

b) Tip Onay Belgesi başvuruları ancak bir onay kuruluşuna  yapılabilir. Başvuru sahibi, başka bir ülkenin onay kuruluşuna başvuruda bulunmadığını bir yazı ile Onay Kuruluşuna bildirir.

c) Onaylanacak her tip için ayrı bir başvuru yapılır.

Tip Onayı İşlemleri

Madde 6- Tip Onayı işlemlerine  ilişkin hususlar aşağıda belirtilmiştir.

a) Onay Kuruluşu, Ek I‘de belirtilen şartları yerine getiren araca örneği Ek I/B‘de bulunan AT Araç Tip Onayı  Belgesini ve AT Araç Tip Onayı Numarasını verir.

b) Onay Kuruluşu, ayrı teknik ünite olarak Ek II‘de belirtilen şartları yerine getiren egzoz sistemine  örneği Ek  II/B‘de bulunan AT Tip Onayı  Belgesini ve AT Tip Onay Numarasını ve örneği Ek II/C‘de yer alan AT Tip Onayı İşaretini  verir.

Yetkili Kuruluşlar

MADDE 7- (Değişik:R.G.-20/10/2008-27030)

Teknik servis olarak, TS EN ISO/IEC 17025 ve/veya TS EN ISO/IEC 17020 veya eşdeğer ulusal veya uluslararası standartları sağlayan, deney ve analizleri yapabilecek laboratuarı ve/veya teknik imkanları bulunan kamu kurum ve kuruluşları ile özel kuruluşlar, yapılacak protokolle belirlenecek şartlar çerçevesinde Bakanlıkça görevlendirilebilir. Teknik servisler, Onay Kuruluşunun izni ile deneyleri kendi laboratuarları dışında aynı özelliklere sahip laboratuarlarda yaptırabilir. Görevlendirilen teknik servisler Bakanlığın internet adresinde yayımlanır.

Eşdeğer Belgeler

MADDE 8- (Değişik:R.G.-20/10/2008-27030)

Bu Yönetmelik kapsamında yer alan motorlu araçların gürültü emisyonu onayı ile ilgili 02 seviyesindeki R-51 sayılı teknik düzenlemeye göre verilen belgeler ve "E" işareti, bu Yönetmeliğin 2007/34/AT seviyesine eşdeğer olarak kabul edilir.

Tedbirler

Madde 9- Tedbirlere ilişkin hususlar aşağıda belirtilmiştir.

a) Onay Kuruluşu; izin verilebilir ses seviyesi ve egzoz sistemini gerekçe göstererek, Ek I‘in şartlarını sağlayan motorlu araç tipine AT Araç Tip Onayı Belgesini  veya Ulusal Tip Onayı Belgesini  veya Ek II‘nin şartlarını sağlayan egzoz sistemi tipine veya ayrı teknik ünite olarak düşünülen bir sistemin aksamına AT Tip Onayı Belgesini vermeyi reddedemez,

b) Onay Kuruluşu, Ek I‘in şartlarını karşılayan araçların  izin verilebilir ses seviyesi ve egzoz sisteminden dolayı, satışını, tescilini, hizmete girmesini veya kullanımını reddedemez veya yasaklayamaz.

c) Onay Kuruluşu, AT Tip Onayı Belgesine sahip,  ayrı teknik ünite olarak düşünülen egzoz sisteminin veya buna ait herhangi bir aksamın pazarlanmasını yasaklayamaz.

d) (Değişik:R.G.-20/10/2008-27030) Bu Yönetmeliğin Ek I‘inin, madde 2.1 ve madde 2.2 hariç olmak üzere, eklerinin diğer şartlarını teknik ilerlemelere uyarlamak için gerekli değişiklikler, M.A.R.T.O.Y‘un 15 inci maddesinde belirtilen işleme uygun olarak yapılır.

Bildirim

Madde 10- (Değişik:R.G.-20/10/2008-27030)

Bu Yönetmeliğe ilişkin görevlendirilen teknik servisler Avrupa Birliği üyesi ülkelerin onay kuruluşlarına ve Komisyona bildirilir.

Muafiyetler

Madde 11- Muafiyetlere ait esaslar aşağıda belirtilmiştir.

a) Teknolojik olarak geliştirilmiş motorlu araçların dış gürültü emisyonu ve egzoz sistemlerine ilişkin Tip Onayı  Belgesi talep edilmesi halinde, AT komisyonuna ve diğer ülkelerin onay kuruluşlarına bilgi verilerek, Ulusal Tip Onay Belgesi verilebilir.

b) Bu Yönetmeliğin uygulama tarihinden önce trafiğe çıkmış araçlar, bu Yönetmelik hükümlerine tabi değildir.

Yönetmeliklerin Uygulama Alanları

Madde 12- M.A.R.T.O.Y. kapsamındaki motorlu araçların dış gürültü emisyonu ve egzoz sistemlerine ilişkin onayları bu Yönetmelik kapsamına göre, diğer araçların onayları ise A.İ.T.M. Yönetmeliği hükümlerine göre yapılır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Geçici ve Son Hükümler

EK MADDE 1 - (Ek:RG-24/08/2006-26269)

Bu Yönetmelikte olabilecek herhangi bir anlaşmazlık durumunda, bu Yönetmeliğin esas alındığı Avrupa Birliğinin 70/157/EEC direktifi ve değişikliklerindeki metinler geçerlidir.

Geçici Madde 1- M.A.R.T.O.Y. kapsamındaki motorlu araçlar için AT Araç Tip Onayı  Belgesi alacak imalatçılar ile Ulusal Tip Onayı Belgesi alacak M1 sınıfı araç imalatçıları, 1/1/2001 tarihinden itibaren bu Yönetmelik kapsamında 1999/101/EEC ile değişik bu Yönetmeliğe göre AT Araç Tip Onayı  Belgesi almak zorundadır. Ulusal Tip Onayı Belgesi alacak diğer sınıf araçlar için bu zorunluluk aranmaz.

Geçici Madde 2- 1/1/2001‘den önce Ulusal Tip Onayı Belgesi almış M1 sınıfı motorlu araçlar için imalatçılar, 1/7/2001 tarihine kadar bu Yönetmelik kapsamında, 1999/101/AT ile değişik bu Yönetmeliğe göre AT Araç Tip Onayı  Belgesi almak zorundadırlar. Aksi takdirde araçların Ulusal Tip Onayı Belgeleri iptal edilir.

Geçici Madde 3- (Değişik:RG-24/08/2006-26269)

Yeni Ulusal Tip Onayı Belgesi alacak olan M2, M3, N1, N2, N3 kategorisi araçlar 1/1/2008, Ulusal Tip Onayı Belgesi almış olan bu kategorilerdeki araçlar ise 1/1/2009 tarihine kadar bu Yönetmeliğin 84/424/AT sayılı seviyesinde veya BM/ AEK 51.01 sayılı Teknik Düzenlemesinde belirtilen usul ve esaslara göre yapılacak ölçümlerde aşağıdaki çizelgede gösterilen azami dış gürültü seviyelerini sağlamak zorundadır. Bu şartları sağlayan araçlara ulusal tip onayı belgesi verilir. Yurt içi veya yurt dışındaki Teknik Servislerden alınmış raporlar kabul edilir.

(* ) AYA: Azami Yüklü Ağırlık

(**)  Sıkıştırma ateşlemeli ve direk enjeksiyonlu motorlarda 1 dB(A) eklenecektir

GEÇİCİ MADDE 4 - (Ek.R.G.-20/10/2008-27030)

Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden  6/7/2010 tarihine kadar  yeni tip onayı alacak  bir araç, sadece izleme amacıyla R-51‘in Ek 10‘unda belirtilen deneye tabi tutulur. Deneyin sonuçları, R-51‘in Ek 9‘una uygun olarak düzenlenir ve yönetmeliğin Ek I‘inin, İlave 1 ve İlave 2‘sinde belirtilen dokümanlara eklenir. Bu bilgi dokümanları Komisyona gönderilir. Bu Yönetmelik, mevcut tip onaylarını ve mevcut tip onaylarının kapsam genişletmelerini etkilemez. Bu izleme işleminin amacı bakımından araç R-51‘in sadece Madde 2.2.1 ve Madde 2.2.2‘si bakımından farklılık gösterirse, yeni bir tip olduğu düşünülmez.

GEÇİCİ MADDE  5 - (Ek.R.G.-20/10/2008-27030)

30/11/2000 tarihli ve 24246 sayılı Resmî Gazete‘de yayımlanan 70/157/AT Yönetmeliğinin Ek I, madde 5.2.2.1 ve madde 5.2.2.5‘e yapılan atıflar, bu Yönetmeliğin Ek I‘inin, madde 2.1 ve madde 2.2‘ye yapılan atıflar olarak yorumlanır

Yürürlük

Madde 13- Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Madde 14- Bu Yönetmelik hükümlerini  Sanayi ve Ticaret Bakanı yürütür.