Taslağın Geneli Üzerindeki Görüş ve Değerlendirme

 Atık Pil ve Akümülatörler; diğer katı atıklardan farklı olarak hem kimyasal madde olarak etki düzeyi yüksek hem de kütlesel oranı olarak düşük kalmaktadır. Bunlar, ayrık toplanan diğer atıklara nazaran tek bir konteynere kolaylıkla atılan, bu nedenle ayrık toplama yönetiminden daha çok ayrıştırmaya dayalı proseslere öncelik verilmesini gerektiren bir atık türüdür. Ayrık konteynerler olarak düzenlenen toplama noktaları, genel olarak atık pillerin yeterli miktara ulaşamadığı yerler olarak gözlenmektedir. Sonuçta, “Atık Pil ve Akümülatörlerin Yönetimi” için daha etkin uygulanabilir bir mevzuatın zorunlu olduğu anlaşılmaktadır.

“Karşılaştırma Cetveli", mevzuat değişikliklerinin gerekçelerinin kısa sürede algılanması ve ilgili sektörlerde çözüme odaklanarak önerilerin geliştirilmesinde faydalı olacaktır. Ancak bu cetvel, bu mevzuat düzenlemesi sürecinde verilmemiştir. Diğer taraftan, mülga mevzuat veya onlara ait taslak aşamalarında verilmiş olsa dahi, yayımlanan kanun maddeleri ile mülga sürümü arasında herhangi bir karşılaştırma yapılmamış olup, kurumsal önerilerin dikkate alınıp alınmadığı, alınmamış ise buna karşılık herhangi bir gerekçenin kamuoyuna bildirilmediği anlaşılmaktadır. Bu durum, hem yeni mevzuattaki değişikliklerin kamuoyunca değerlendirilmesini, hem de uygulamacıların dikkate alacağı yeni yönetmelik konusunda yönlendirilmesini önlemektedir. Bu nedenle, mülga ve yeni kanun maddeleri arasında bir 'Karşılaştırma Cetveli' nin verilmesi uygun görülmektedir.

Mevcut Metin

Taslak Metin

Öneri/Teklif Metni

MADDE 9- Pil üreticileri;

...

h) Genel bir toplama ve geri dönüşüm sistemi geliştirerek veya belli bir sisteme katılarak atık pillerin toplanmasını ve bertarafını sağlamakla,

...

 Pil Üreticilerinin Yükümlülükleri

MADDE 10- (1) Pil üreticileri;

…

h) Genel bir toplama ve geri dönüşüm sistemi geliştirerek veya belli bir sisteme katılarak atık pillerin toplanmasını ve geri dönüşümünü sağlamakla,

Pil Üreticilerinin Yükümlülükleri

MADDE 10- (1) Pil üreticileri;

…

h) Genel bir toplama ve geri dönüşüm sistemi geliştirerek veya yetkilendirilmiş kuruluşa katılarak atık pillerin toplanmasını ve geri dönüşümünü sağlamakla,

Değerlendirme

Atık pil toplama ve bertaraf miktarlarının yetkilendirilmiş kuruluşa üye olan üretici ve ithalatçılar tarafından Bakanlığa ayrı ayrı bildirmesinden ziyade yetkilendirilmiş kuruluş tarafından konsolide edilerek bildirilmesi önerilmektedir. ‘Belli bir sistem’in detaylı olarak açıklanması gerekmektedir.

Geçici Madde 1- Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce inşaatına ve/veya işletilmesine başlanan Bakanlıktan işletme lisansı almamış atık akümülatör geri kazanım tesisleri Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten sonra 6 ay, işletme lisansı almış atık akümülatör geri kazanım tesisleri ise 1 yıl içinde bu yönetmeliğin 21 ve 22’nci maddelerinde belirtilen bilgi ve belgelerle ön lisans ve/veya lisans almak için Bakanlığa başvurmak zorundadır.

 Mevcut çevre lisanslı tesisler ve çevre lisans süreci devam eden tesisler

GEÇİCİ MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce çevre izin ve lisansı alan atık pil ve akümülatör geri dönüşüm tesisleri mevcut lisans süreleri sona erene kadar faaliyetlerine devam ederler.

(2) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği uyarınca atık pil ve akümülatör işleme konusunda faaliyet göstermek üzere işlemlerini başlatmış olan tesislerin işlemleri, 30 uncu madde ile yürürlükten kaldırılan Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği ile belirlenen işleme tesislerinin fiziksel ve teknik özellikleri esas alınarak değerlendirilir.

Mevcut çevre lisanslı tesisler ve çevre lisans süreci devam eden tesisler

GEÇİCİ MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce çevre izin ve lisansı alan atık pil ve akümülatör geri dönüşüm tesisleri mevcut lisans süreleri sona erene kadar faaliyetlerine devam ederler.

(2) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği uyarınca atık pil ve akümülatör işleme konusunda faaliyet göstermek üzere işlemlerini başlatmış olan tesislerin işlemleri, 30 uncu madde ile yürürlükten kaldırılan Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği ile belirlenen işleme tesislerinin fiziksel ve teknik özellikleri esas alınarak değerlendirilir.

(3) Bu tesisler, lisans süreleri sonunda Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl müdürlüğünden çevre izin ve lisansı almakla yükümlüdür. Bu Yönetmelik ile belirlenen koşullara, bu maddede verilen süre içerisinde uyum sağlayamayan tesisler faaliyetlerine devam edemezler.

Değerlendirme

Geçici Madde 2’deki yeni lisans alma şartı, bu madde kapsamında da uygulanmalıdır.

Mevcut geçici depolama alanları

GEÇİCİ MADDE 2- (1) 30’uncu madde ile yürürlükten kaldırılan Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği kapsamında üreticiler tarafından yetkilendirilerek kurulan atık akümülatör geçici depolama alanları, 1/1/2024 tarihi itibariyle il müdürlüğünden transfer noktası olarak çevre izin ve lisansı almakla yükümlüdür. Bu Yönetmelik ile belirlenen koşullara, bu maddede verilen süre içerisinde uyum sağlayamayan mevcut geçici depolama alanları faaliyetlerine devam edemezler.

(2) 30 uncu madde ile yürürlükten kaldırılan Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği kapsamında üreticiler tarafından yetkilendirilerek kurulan atık pil geçici depolama alanları, 1/1/2024 tarihi itibariyle il müdürlüğünden transfer noktası olarak çevre izni almakla yükümlüdür. Bu Yönetmelik ile belirlenen koşullara, bu maddede verilen süre içerisinde uyum sağlayamayan mevcut geçici depolama alanları faaliyetlerine devam edemezler.

Mevcut geçici depolama alanları

GEÇİCİ MADDE 2- (1) 30’uncu madde ile yürürlükten kaldırılan Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği kapsamında üreticiler tarafından yetkilendirilerek kurulan atık akümülatör geçici depolama alanları, lisans süreleri sonunda Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl müdürlüğünden transfer noktası olarak çevre izin ve lisansı almakla yükümlüdür. Bu Yönetmelik ile belirlenen koşullara, bu maddede verilen süre içerisinde uyum sağlayamayan mevcut geçici depolama alanları faaliyetlerine devam edemezler.

(2) 30 uncu madde ile yürürlükten kaldırılan Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği kapsamında üreticiler tarafından yetkilendirilerek kurulan atık pil geçici depolama alanları, lisans süreleri sonunda Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl müdürlüğünden transfer noktası olarak çevre izni almakla yükümlüdür. Bu Yönetmelik ile belirlenen koşullara, bu maddede verilen süre içerisinde uyum sağlayamayan mevcut geçici depolama alanları faaliyetlerine devam edemezler.

(3) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce çevre izin ve lisansı alan geçici depolama alanları, mevcut lisans süreleri sona erene kadar faaliyetlerine devam ederler.

Değerlendirme

Geçici Madde 1’de öngörülen lisans sonuna kadar işletme süresinin geçerliliği şartı, Geçici Madde 2’deki yeni lisans alma şartı ile çelişmektedir. Mevcut geçici depolama alanları işletici firmalar ile Mevcut çevre lisanslı tesisler ve çevre lisans süreci devam eden tesisler arasında, mevcut lisans süresinin devam etmesi hakkı ve buna bağlı yetkilendirmede farklı uygulamalara izin vererek, tesis işleticileri arasında hak farklılıkları ortaya çıkmaktadır.

Mevcut atık pil veya akü geçici depolama alanları için de yeni Yönetmeliğin yürürlüğe gireceği tarihten önce çevre izin ve lisansı alan atık pil ve akümülatör geri dönüşüm tesisleri gibi, mevcut lisans süreleri sona erene kadar faaliyetlerine devam etmelerine izin verilmelidir.

Nitekim, mevcut yetkilendirilmiş kuruluşlar için getirilen GEÇİCİ MADDE 3/ (1) ile; “Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce üreticilerin atık pil ve akümülatörlerin yönetimi konusundaki yükümlülüklerini yerine getirmek amacı ile Bakanlıktan yetki belgesi alan kuruluşlar faaliyetlerini yetki süreleri dâhilinde bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak yürütürler” hükmü bu doğrultudadır.