Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği Çevre Mühendisleri Odası Görüşü
ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ YÖNETMELİĞİ
GÖRÜŞ FORMU
Görüş Bildiren Kurum: ÇEVRE MÜHENDİSLERİ ODASI
| Yönetmeliğin Geneli Üzerindeki Görüş ve Değerlendirme | |
|
Çevresel Etki Değerlendirme süreci faaliyetlerin planlama aşamasında çevresel boyutlarının değerlendirildiği ve faaliyetin gerçekleşmesine ilişkin karar vericilere yön gösteren en önemli mekanizmadır. Çevresel Etki Değerlendirme sürecinin ve uygulamalarının tanımlandığı Çevresel Etki Değerlendirme Yönetmeliği de bu doğrultuda çevre mevzuatının temel düzenlemelerindendir. Yatırım kararlarının verilmesine yönelik en önemli planlama süreci ve aracı olan ÇED sürecinin tamamı bütünsel, kapsayıcı ve bilimsel olmalı, süreci yürüten ve değerlendiren Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ve oluşturulan İnceleme Değerlendirme Komisyonunda temsil edilen Kurumlar tarafından bütünsel, bilimsel-teknik ve kamu yararı doğrultusunda değerlendirilmelidir. Yönetmelik kapsamında İnceleme Değerlendirme Komisyonlarında gerekli görüldüğü takdirde Üniversite, STK, Meslek Odaları katılımı öngörülmekte, Halkın bilgilendirilmesi süreçleri tanımlanmakta; ancak yapılan uygulamalarda bu süreçlerin yetersiz yürütüldüğü görülmektedir. Web sitesi üzerinden yapılan duyurular ile halkın bilgi alması ya da değerlendirme yapması mümkün olamamaktadır. Halkın bilgilendirilmesi ve katılım süreci ile birlikte sağlıklı işletilmeyen ÇED süreçleri ile yürütülen yatırımlar çevre ve halk sağlığına yönelik geri dönüşü olmayan sorunlar ve zararlar oluşturmakta, kamu yararı taşımamaktadır. Bu nedenle Yönetmelikte halkın bilgilendirilmesine yönelik farklı duyuru yöntemlerinin tanımlanması olumlu bir gelişmedir. Ancak kullanılacak yöntemlerin tercihe bağlı değil, zorunlu olarak tanımlanması duyuru etkinliğini arttıracaktır. Yönetmelik kapsamında yer alan Geçici Maddeler ile ÇED Yönetmeliği kapsamın dışında Tutulan Projeler, ÇED süreci işlevsiz hale getirmekte; bu projelerin yaratacağı çevresel etkilerin değerlendirilmemesi ile çevre ve halk sağlığına yönelik olası riskler ile kamu zararı oluşmasına neden olmaktadır. Bir faaliyetin Çevresel etkilerinin olmaması, ya da Değerlendirilmemesi Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının Kuruluş ve görevlerine de aykırılık taşımakta, Çevre Mevzuatı kapsamında yürütülmesi gereken Çevre Yönetimi süreçlerinde de çelişkiler ve hukuki sorunlar oluşturmaktadır. Bu nedenle geçici maddeler kaldırılmalıdır. Yönetmelik ekleri incelendiğinde kapsam dışı olan bazı faaliyetlerin yönetmelik eklerine dâhil edildiği, birçok faaliyet için eşik değerlerin indirilerek kapsamın genişletildiği görülmekte ve bu düzenlenmeler olumlu olarak değerlendirilmektedir. Bazı faaliyetlerin eşik değeri verilmeksizin Yönetmelik eklerinde yer alması olası çevresel etkilerin değerlendirilmesi için gerekli görülmekle birlikte eşik değeri verilmeyen bazı faaliyetler için eşik değerlerin tanımlanması faydalı olacaktır. 25 Kasım 2014 tarihli yönetmelik "Madde 4-n Halk: Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları, Türkiyede ikamet eden yabancılar ile ulusal mevzuat çerçevesinde bir veya daha fazla tüzel kişi veya bu tüzel kişilerin birlik, organizasyon veya grupları", tanımı yerine "Madde 4-ş Halk: Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları ile Türkiyede ikamet eden yabancıları," seklinde değiştirilmiştir. Bu değişiklik ile Türkiyede göç yolu ile gelen ve Türkiyede ikamet eden yabancıların, yatırımlarının önünün açılması amaçlanmakladır. Türkiye de değişik illerde bu yatırımların önü açılarak göçmen isçilerin bu tesislerde ucuz iş gücü olarak çalıştırılmasının sağlanmaması planlandığı anlaşılmaktadır. ÇED süreleri ile ilgili değişikliklerin tamamında, ÇED süreçlerinde bakanlığın etkisi arttırılmakta, ÇED süreçlerinde itirazlar oluşmadan karar yetkisi Bakanlık inisiyatifine bırakılmaktadır. Bakanlık bu yönetmelik değişikliği ile hareket alanını daraltmakla kalmayıp, ÇED süreçlerinde en küçük itirazın gelmemesi için özelikle projelere karsı yerel halkın direnişini kırmak amacı ile Halk Toplantılarına Paydaş adı altında proje sahiplerinin katılımını sağlamakta, provokasyona açık hale getirmektedir. Halkın itirazları aynı zamanda proje süreçlerinin uzamasına neden olmaktadır. Bu yönetmelik değişikliği ile proje yatırımlarının önündeki tüm engellerin kaldırması amaçlanmaktadır. Halkın katılım toplantılarına; "Paydaşlar" adı altında projenin sahipleri katılımı sağlanarak Provokasyona açık hale getirilmektedir.
| |
| Mevcut Metin | Öneri/Teklif Metni |
| Tanımlar MADDE 4
| Ek Tanım Önerisi Paydaş: Proje ve çevresel etkileri ile görüş ve katkı sunabilecek meslek odaları, sivil toplum kuruluşları temsilcileri, uzmanlar, projeden etkilenebilecek veya projeyi etkileyebilecek ya da proje ile ilgisi olabilecek tüzel/gerçek kişiler
|
| Değerlendirme ÇED sürecinin sağlıklı bir şeklide işleyebilmesi için proje ve çevresel etkileri konusunda görüş ve katkı sunabilecek tüm aktörlerin sürece dahil edilmesi önemlidir. Bu nedenle paydaş tanımı eklenmelidir. | |
| Mevcut Metin | Öneri/Teklif Metni |
| Tanımlar MADDE 4 bb) Mücbir sebep: ÇED Olumlu/ÇED Gerekli Değildir kararı verilmiş olan projeler için bu
|
|
| Değerlendirme Mücbir sebep tanımı içine eklenen idari yargı kararlarının mücbir sebep sayılacağı durumlara dair net bir çerçeve çizilmeli. | |
| Mevcut Metin | Öneri/Teklif Metni |
| Tanımlar MADDE 4 t) Halkın bilgilendirilmesi ve sürece katılımı: ÇED sürecinin başlangıcından sonuna kadar, halkı proje hakkında bilgilendirmek, projeye ilişkin görüş ve önerilerini almak üzere paydaş katılım planında detayları belirlenen her türlü etkinliği, (broşür, tanıtıcı film, resmi duyuru, toplantı, bilgilendirme ofisi ve benzeri),
|
|
| Değerlendirme Halkın bilgilendirilmesi ve sürece katılımı: ÇED sürecinin başlangıcından sonuna kadar, halkı proje hakkında bilgilendirmek, projeye ilişkin görüş ve önerilerini almak üzere paydaş katılım planında detayları belirlenen her türlü etkinliği, (broşür, tanıtıcı film, resmi duyuru, toplantı, bilgilendirme ofisi ve benzeri),". Değişikliği ile halkın bilgilendirmesi toplantısı katılımcıları arasına proje paydaşları da eklenmiştir. Bu değişiklik ile projelere karşı hiçbir olumsuz ses çıkmasına izin verilmeyecek, toplantılarda Projeden çıkarı olan paydaşlar ile halk karşı karşıya getirilerek, Provokasyona açık ortam oluşacaktır.
| |
| Mevcut Metin | Öneri/Teklif Metni |
| Yetki MADDE 5- ...
|
|
| Değerlendirme t) Halkın bilgilendirilmesi ve sürece katılımı: ÇED sürecinin başlangıcından sonuna kadar, halkı proje hakkında bilgilendirmek, projeye ilişkin görüş ve önerilerini almak üzere paydaş katılım planında detayları belirlenen her türlü etkinliği, (broşür, tanıtıcı film, resmi duyuru, toplantı, bilgilendirme ofisi ve benzeri), | |
| Mevcut Metin | Öneri/Teklif Metni |
| Çevresel etki değerlendirmesi başvuru dosyası, çevresel etki değerlendirmesi raporu veya proje tanıtım dosyası hazırlama yükümlülüğü MADDE 6- (3) Bu Yönetmeliğe tabi projeler için "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu" kararı veya "Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir" kararı alınmadıkça bu projelerle ilgili teşvik, onay, izin, yapı ve kullanım ruhsatı verilemez, proje için yatırıma başlanamaz ve ihale edilemez. Ancak bu durum söz konusu teşvik, onay, izin ve ruhsat süreçlerine başvurulmasına engel teşkil etmez. |
|
| Değerlendirme Bu Yönetmeliğe tabi projeler için "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu" kararı veya "Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir" kararı alınmadıkça bu projelerle ilgili teşvik, onay, izin, yapı ve kullanım ruhsatı verilemez, proje için yatırıma başlanamaz ve ihale edilemez." Maddesine değişiklik ile "Ancak bu durum söz konusu teşvik, onay, izin ve ruhsat süreçlerine başvurulmasına engel teşkil etmez." Maddesi eklenmiştir.
| |
| Mevcut Metin | Öneri/Teklif Metni |
| Çevresel etki değerlendirmesi sürecinin başlatılması ve komisyonun kuruluşu MADDE 8- (3) İnceleme sonucunda, başvuru dosyasının Ek-3te yer alan genel formata uygun hazırlandığına karar verilmesi halinde, Bakanlık tarafından başvuru dosyasındaki bilgiler dikkate alınarak, ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile Bakanlık yetkililerinden oluşan bir Komisyon kurulur. ÇED süreci içerisinde gerek görülmesi halinde komisyona üye eklenebilir veya çıkarılabilir. |
|
| Değerlendirme Gerekli görülen hallerin neler olacağının net bir çerçevesi çizilmelidir.
| |
| Mevcut Metin | Öneri/Teklif Metni |
| Çevresel etki değerlendirmesi sürecinin başlatılması ve komisyonun kuruluşu MADDE 8- (7) Komisyonda kurum ve kuruluş temsilcisi olarak görev yapan üyelerin, yeterli mesleki bilgi ve deneyime sahip olmaları ve temsil ettikleri kurum/kuruluşların görev alanlarıyla sınırlı olmak üzere görüş vermeye yetkili kılınmış olmaları esastır. |
|
|
Değerlendirme 1 Bakanlık, gerekli gördüğü hallerde, projenin konusu, türü ve proje için belirlenen yerin özelliklerini de dikkate alarak, üniversiteler, enstitüler, araştırma ve uzman kuruluşları, meslek odaları, sendikalar, birlikler, sivil toplum örgütlerinden temsilcileri de Komisyon toplantılarına üye olarak çağırabilir." Tanımı değiştirilerek "komisyona dâhil edebilir ve toplantılarına üye olarak çağırabilir."
Değerlendirme 2 Gerekli görünen hallerin neler olacağının net bir çerçevesi çizilmeli. Keyfi ya da art niyetli ekleme ve çıkarmaların önüne geçilmeli. Çevre Mühendisleri Odası / ilgili birimleri ve mahalle muhtarları en az EK-1 Listesinde yer alan projeler için komisyonlarda yer almaları sağlanacak ibareler eklenmelidir.
| |
| Mevcut Metin | Öneri/Teklif Metni |
| Halkın bilgilendirilmesi ve sürece katılımı toplantısı MADDE 9 - (2) Bakanlıkça yeterlik verilmiş kurum/kuruluşlar toplantı tarihini, saatini, yerini ve konusunu belirten bir ilanı; projenin gerçekleştirileceği yörede yayımlanan yerel süreli yayın ile birlikte yaygın süreli yayın olarak tanımlanan bir gazetede toplantı tarihinden en az 10 takvim günü önce yayımlatır. |
|
| Değerlendirme Toplantı tarihinden 10 takvim günü önce yayınlanması halkın proje hakkında bilgi ve dosyaları inceleyip hareket etmesi açısından oldukça kısa bir gün olduğu açıktır. Bu madde en az 10 iş günü olarak ifade edilirse sürenin uzaması sağlanabilir. Ayrıca, toplantı yeri ve saatinin belirlenmesi süreli yayınların dışında halkın kolay ulaşabileceği bakanlık wep sitesi veya valiliklerin ilgili sayfalarında yayınlanacağı şekilde yönetmelikte bağlayıcı şekilde yer alması gerekmektedir. | |
| Mevcut Metin | Öneri/Teklif Metni |
| Halkın bilgilendirilmesi ve sürece katılımı toplantısı MADDE 9- (5) Halkı, proje ve etkileri hakkında bilgilendirmek, halkın projeye ilişkin görüş ve önerilerini almak üzere, Bakanlıkça yeterlik verilmiş kurum/kuruluşlar tarafından paydaş katılım planı (PKP) hazırlanır. Hazırlanan paydaş katılım planı ÇED başvuru dosyası ekinde sunulur. Bakanlık gerekli gördüğü durumlarda, yeterlik verilmiş kurum/kuruluşlardan halkın bilgilendirilmesine yönelik olarak ÇED süreci boyunca; bilgilendirici broşür dağıtılması, anket, seminer gibi çalışmalar yapılması veya proje ile ilgili internet sitesi hazırlanarak bilgi paylaşılması gibi ilave çalışmalar yapmasını da isteyebilir. Ayrıca Bakanlık tarafından talep edilmesi halinde ÇED süreci içerisinde bu plan güncellenir. | Halkın bilgilendirilmesi ve sürece katılımı toplantısı MADDE 9- (5) Halkı, proje ve etkileri hakkında bilgilendirmek, halkın projeye ilişkin görüş ve önerilerini almak üzere, Bakanlıkça yeterlik verilmiş kurum/kuruluşlar tarafından paydaş katılım planı (PKP) hazırlanır. Hazırlanan paydaş katılım planı ÇED başvuru dosyası ekinde sunulur. Bakanlık gerekli gördüğü durumlarda, yeterlik verilmiş kurum/kuruluşlardan halkın bilgilendirilmesine yönelik olarak ÇED süreci boyunca; bilgilendirici broşür dağıtılması, anket, seminer gibi çalışmalar yapılması veya proje ile ilgili internet sitesi hazırlanarak bilgi paylaşılması gibi ilave çalışmalar yapmasını da isteyebilir. Ayrıca Bakanlık tarafından talep edilmesi halinde ÇED süreci içerisinde bu plan güncellenir." Bu madde değişikliği ile Paydaş etkinliği artırtılmaktadır. Böylelikle azda olsa halk tarafından "halk toplantılarının yaptırılmaması" gibi durumların önüne geçme planları yapılmaktadır. |
| Değerlendirme Çoğu altyapı projeleri, uzmanlık gerektiren mesleki alanların inceleyip değerlendirebileceği nitelikte olup, yerel halkın ÇED etkilerini öngörmesi, sosyoekonomik olarak bu altyapılardan nasıl etkileneceklerini hesaplamaları mümkün değildir. Bu nedenle, her ÇED için teknik uzmanlık sahibi ve kamuoyunu temsilen bir teknik vekil olarak toplantıların daimi üyesi niteliğinde bir paydaşın, bu süreçte yer almasının sağlanması zorunlu görülmektedir.
| |
| Mevcut Metin | Öneri/Teklif Metni |
| Çevresel etki değerlendirmesi raporu özel formatının belirlenmesi MADDE 10-... Çevresel etki değerlendirmesi raporunun Bakanlığa sunulması MADDE 11-...
|
|
| Değerlendirme ÇED süreçleri ile ilgili süreler kısaltılarak hızlandırılması görülmektedir. Projelerin ÇED süreçleri ile sürekli gündemde kalması yönetmelik değişikliği ile nüne geçilmektedir.
| |
| Mevcut Metin | Öneri/Teklif Metni |
| Komisyonun çalışma usulü ve çevresel etki değerlendirmesi raporunun incelenmesi
MADDE 12- (1) İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu, toplantı günü ve saatine kadar görüşünü yazılı olarak bildiren üyeler dâhil salt çoğunluk ile toplanır. Komisyon üyeleri, temsil ettikleri kurum/kuruluşu ilgilendiren konulardaki yetki, görev ve sorumlulukları çerçevesinde görevlendirilirler ve kurum/kuruluşları adına görüş bildirirler. Komisyon başkanı toplantıda üyelerden görüşlerini yazılı olarak vermelerini isteyebilir. Yazılı görüş veren kurum/kuruluş temsilcilerinin sonraki toplantılara katılmamaya ilişkin istemleri Komisyon başkanınca değerlendirilir.
|
|
| Değerlendirme
İdknın Salt çoğunlukla Toplanması kurumların Çed Raporlarına Verilen Ciddiyeti Azaltabilmektedir. Toplam sayının 2/3 ü ile toplanması İDKların daha verimli ve katılımcı geçmesini sağlayacaktır.
| |
| Mevcut Metin | Öneri/Teklif Metni |
| Komisyonun çalışma usulü ve çevresel etki değerlendirmesi raporunun incelenmesi MADDE 12- (2) İnceleme değerlendirme toplantı tarihinden itibaren 30 takvim günü içerisinde görüş bildirmeyen kurum/kuruluşun görüşü olumlu kabul edilir. Görüş bildirmek için ilave süreye ihtiyaç duyulması halinde talep ilgili komisyon üyesi tarafından yazılı olarak Bakanlığa iletilir. Kurum/kuruluşların ilave süre talepleri Bakanlık tarafından dikkate alınır. |
|
| Değerlendirme 1 İnceleme değerlendirme toplantı tarihinden itibaren 30 takvim günü içerisinde görüş bildirmeyen kurum/kuruluşun görüşü olumlu kabul edilir. Görüş bildirmek için ilave süreye ihtiyaç duyulması halinde talep ilgili komisyon üyesi tarafından yazılı olarak Bakanlığa iletilir. Kurum/kuruluşların ilave süre talepleri Bakanlık tarafından dikkate alınır." Seklinde ilave değişiklik ile ÇED raporu hazırlanan projelere karşı azda olumsuz görüş olma olasılıklarının bile sının önüne geçilmeye çalışılmaktadır. Değerlendirme 2 İlgili kurum 30 gün içerisinde görüş bildirmezse görüşünün olumlu sayılması son derece sakat bir yaklaşım olarak görülmektedir. Zira idk kurumlara görüş yazısı yazdıktan sonra kurumlara ulaşamayan ve değerlendirilmeyen görüş yazıları olabilmektedir. Bu durumun önüne geçmek için görüşün olumlu sayılması değil, "görüş vermemiş" sayılması daha olumlu olacaktır. Kurumların özellikle sivil toplum ve meslek odalarının daha sonra proje ortaya çıktıktan sonra hukuksal süreçlerde davaların açılmasının önünü açacaktır. | |
| Mevcut Metin | Öneri/Teklif Metni |
| Komisyonun çalışma usulü ve çevresel etki değerlendirmesi raporunun incelenmesi MADDE 12- (11) Komisyon tarafından, inceleme ve değerlendirme toplantıları sırasında; a) ÇED Raporu ve eklerinin yeterli ve uygun olup olmadığına, b) Yapılan incelemelerin, hesaplamaların ve değerlendirmelerin yeterli düzeyde veri, bilgi ve belgeye dayandırılıp dayandırılmadığına, c) Projenin çevreye olabilecek etkilerinin kapsamlı bir şekilde incelenip incelenmediğine, ç) Çevreye olabilecek olumsuz etkilerin giderilmesi için gerekli önlemlerin yer alınıp alınmadığına, d) Halktan gelen görüş ve önerilere çözüm getirilip getirilmediğine, ilişkin inceleme ve değerlendirmeler yapılır.
| Komisyonun çalışma usulü ve çevresel etki değerlendirmesi raporunun incelenmesi MADDE 12-
d) Halktan ve paydaşlardan gelen görüş ve önerilere çözüm getirilip getirilmediğine, ilişkin inceleme ve değerlendirmeler yapılır.
|
| Değerlendirme Rapor değerlendirilirken halkın görüşleri ile birlikte süreçte yer alan meslek odaları, sivil toplum örgütleri gibi diğer paydaşların da görüşleri dikkate alınmalıdır. | |
| Mevcut Metin | Öneri/Teklif Metni |
| Komisyonun çalışma usulü ve çevresel etki değerlendirmesi raporunun incelenmesi
Madde 12 (12) Fiziki ortamda katılım ile gerçekleştirilen toplantılarda, toplantı sonucunu belirten tutanak Bakanlık tarafından düzenlenir ve komisyon üyeleri tarafından imza altına alınır. Toplantının video konferans ve benzeri yöntemler ile elektronik ortamda yapılması halinde ise; yazılı görüş bildiren veya uzaktan erişim ile katılım sağlayan kurum/kuruluşları ve toplantı sonucunu belirten tutanak Bakanlık tarafından düzenlenir.
| Komisyonun çalışma usulü ve çevresel etki değerlendirmesi raporunun incelenmesi
Madde 12 (12) Fiziki ortamda katılım ile gerçekleştirilen toplantılarda, toplantı sonucunu belirten tutanak Bakanlık tarafından düzenlenir ve komisyon üyeleri tarafından imza altına alınır. Toplantının video konferans ve benzeri yöntemler ile elektronik ortamda yapılması halinde ise; yazılı görüş bildiren veya uzaktan erişim ile katılım sağlayan kurum/kuruluşları ve toplantı sonucunu belirten tutanak Bakanlık tarafından düzenlenir. Tutanaklarda tüm katılımcıların rapora dair görüş ve önerileri ile birlikte talep edilen bilgi ve belgeler kayıt altına alınmalıdır. |
| Değerlendirme Mevcut uygulamalarda komisyon toplantı tutanakları detaylı olarak hazırlanmamakta, sonraki toplantılarda daha önce talep edilmeyen bilgi ve belgeler istenmektedir. Bu nedenle toplantı tutanakları tüm katılımcıların görüş ve taleplerini içerecek şekilde detaylı olarak hazırlanmalıdır. | |
| Mevcut Metin | Öneri/Teklif Metni |
| Çevresel etki değerlendirmesi olumlu veya çevresel etki değerlendirmesi olumsuz kararı
MADDE 14- (1) Komisyon tarafından incelenerek son şekli verilen ÇED raporu, halkın görüş ve önerilerini almak üzere, Bakanlık ve/veya il müdürlüğü tarafından askıda ilan ve internet aracılığı ile 10 takvim günü görüşe açılır.
| Çevresel etki değerlendirmesi olumlu veya çevresel etki değerlendirmesi olumsuz kararı
MADDE 14- (1) Komisyon tarafından incelenerek son şekli verilen ÇED raporu, halkın görüş ve önerilerini almak üzere, Bakanlık ve/veya il müdürlüğü tarafından askıda ilan ve internet aracılığı ile 10 iş günü görüşe açılır.
|
| Değerlendirme
| |
| Mevcut Metin | Öneri/Teklif Metni |
| Çevresel etki değerlendirmesi olumlu veya çevresel etki değerlendirmesi olumsuz kararı MADDE 14- (5) "ÇED Olumlu" kararı verilen proje için 5 yıl içinde mücbir sebep bulunmaksızın yatırıma başlanmaması durumunda "ÇED Olumlu" kararı geçersiz sayılır. |
|
| Değerlendirme ÇED Olumlu" kararı verilen proje için 5 yıl içinde mücbir sebep bulunmaksızın yatırıma başlanmaması durumunda "ÇED Olumlu" kararı geçersiz sayılır" eklinde süreler kısaltılarak projelerin bir an önce uygulamaya geçmesi amaçlanmaktadır.
| |
| Mevcut Metin | Öneri/Teklif Metni |
| Çevresel etki değerlendirmesi gereklidir veya çevresel etki değerlendirmesi gerekli değildir kararı MADDE 17- (1) Bakanlık inceleme değerlendirme süreci tamamlanarak karar aşamasına geçilen proje hakkında 5 iş günü içinde "ÇED Gereklidir" veya "ÇED Gerekli Değildir" kararını verir. Verilen karar il müdürlüğüne, görüş alınan kurum/kuruluşlara, proje sahibine ve Bakanlıkça yeterlik verilmiş kurum/kuruluşlara bildirilir. Bu karar il müdürlüğü tarafından internet sitesinde süresiz ve askıda 30 takvim günü ilan edilerek halka duyurulur. (2) "ÇED Gerekli Değildir" kararı verilen proje için 5 yıl içinde mücbir sebep bulunmaksızın yatırıma başlanmaması durumunda "ÇED Gerekli Değildir" kararı geçersiz sayılır.
| Çevresel etki değerlendirmesi gereklidir veya çevresel etki değerlendirmesi gerekli değildir kararı MADDE 17- (1) ÇED gerekli değildir kararının nitelikleri belirlenmelidir. Sadece format açsından ya da yeterli inceleme yapılmıştır yorumları ile ÇED gerekli değildir kararı verildiği takdirde yatırımların sorgusuzca önüne açılmasına neden olabilir. (2) yatırıma başlanılmamasının nitelikleri belirlenmelidir. Örneğin yatırıma tutanak ile bir kepçe kazı yapılıp proje başlanıldı denilip yıllarca projenin ilerlemediği görülebilir. Bu nedenle projenin başlanılması ve ilerlendiğine dair kriter belirlenip ona göre ÇED olumlu kararı değerlendirilmelidir. proje ilerleme raporları 3 ayda bir talep edilmelidir. |
| Değerlendirme
| |
| Mevcut Metin | Öneri/Teklif Metni |
| Yatırımın izlenmesi ve denetimi MADDE 18- (4) "ÇED Olumlu" kararı verilen projelerin proje sahibi; komisyonca belirlenen periyotlar da yatırımda kaydedilen gelişmeleri içeren proje ilerleme raporunu, Bakanlıkça yeterlik verilen ve söz konusu projenin ÇED raporunun hazırlanmasında görev almayan kurum/kuruluşlara hazırlatarak elektronik sisteme yüklemek ve Bakanlık denetimlerinde sunmakla yükümlüdür. Yükümlülüğün yerine getirilmesine yönelik yöntem Bakanlıkça belirlenir. |
ÖNERİ 2 (4) "ÇED Olumlu" kararı verilen projelerin proje sahibi; komisyonca belirlenen periyotlar da yatırımın başlangıç, inşaat, işletme dönemi ve faaliyetin kapanmasını takip eden izlemelere ilişkin gelişmeleri içeren proje ilerleme raporunu, Bakanlıkça yeterlik verilen ve söz konusu projenin ÇED raporunun hazırlanmasında görev almayan kurum/kuruluşlara hazırlatarak elektronik sisteme yüklemek ve Bakanlık denetimlerinde sunmakla yükümlüdür. Yükümlülüğün yerine getirilmesine yönelik yöntem Bakanlıkça belirlenir. |
| Değerlendirme Değerlendirme 1 ÇED Olumlu" kararı verilen projelerin proje sahibi; komisyonca belirlenen periyotlar da yatırımda kaydedilen gelişmeleri içeren proje ilerleme raporunu, Bakanlıkça yeterlik verilen ve söz konusu projenin ÇED raporunun hazırlanmasında görev almayan kurum/kuruluşlara hazırlatarak elektronik sisteme yüklemek ve Bakanlık denetimlerinde sunmakla yükümlüdür. Yükümlülüğün yerine getirilmesine yönelik yöntem Bakanlıkça belirlenir." Maddesi eklenerek projelerin uygulama süreçlerinin bakanlık tarafından izlenmesi öngörülmektedir. Bu projelerin olumsuz etkilerinin izlenmesi yerine, projenin hataya geçirilmesi süreçlerinin izlenmesi bakanlığın daha fazla ilgisini çekmekte olduğu anlaşılmaktadır.
Değerlendirme 2 Faaliyetlerin izleme dönemleri tanımlanmalıdır. Faaliyetin başlangıç, inşaat, işletme ve sona erdiği dönemler izlenmelidir. Örneğin atık depolama tesislerinin kapanmasını müteakip olası çevresel etkilerinin araştırılması yapılmalıdır. Kapanmasını müteakip ortaya bir kirlilik etkisi olması durumunda bu izleme olmadan anlaşılması mümkün değildir. Proje süresinde izleme ve kontrol bir kez yapılmaktadır. Bunun aylık ve iki aylık olarak yapılması ve olumlu ya da olumsuz şartların Bakanlığa veya Valiliklere aylık ve iki aylık olarak raporlanması ile ÇED dosyalarında belirtilmiş olan şartlardan sapıp sapmadıkları daha iyi izlenebilecektir.
Değerlendirme 3 İlerleme raporunun hangi sıklık ve zaman aralığı ile bakanlığa sunulacağı belirtilmemdir. "En az 3 ayda bir bakanlığa iletilebilir" ibaresi eklenebilir.
| |
| Mevcut Metin | Öneri/Teklif Metni |
| Kapasite artışları MADDE 20- (2) "ÇED Olumlu" veya "ÇED Gerekli Değildir" kararı bulunan projelerde kapasite artışı ve/veya genişletilmesinin planlanması halinde, planlanan projenin etkileri, mevcut karara esas çevresel etkiler ile birlikte kümülatif olarak değerlendirilir. |
|
| Değerlendirme 1 "ÇED Olumlu" veya "ÇED Gerekli Değildir" kararı bulunan projelerde kapasite artışı ve/veya genişletilmesinin planlanması halinde, planlanan projenin etkileri, mevcut karara esas çevresel etkiler ile birlikte katlanmış olarak değerlendirilir" maddesi eklenerek proje kapasitelerinin artırılmasının önü açılmaktadır. Bu durumda kapasite artıları ile projenin olumsuz etkilerinin nüne geçilemez büyüklüğe ulaşabileceği anlaşılmaktadır.
Değerlendirme 2 Kümülatif etki değerlendirmesi sadece aynı proje sahasında kapasite artışı noktasında verilmektedir. Fakat çevresindeki iş, işletmeler ve yatırımlar hakkında bölgenin kümülatif çevresel etkileri hesaplanmadan çed raporu hazırlanmaktadır. Bu noktada sadece aynı işletmenin içerisinde kümülatif etkileri değil, çevresindeki işletmeler nezdinde de kümülatif etki değerlendirmesi yapılması talep edilebilir. | |
| Mevcut Metin | Öneri/Teklif Metni |
| Askeri projeler MADDE 23- (1) Askeri projelerle ilgili ÇED uygulamaları, Milli Savunma Bakanlığının |
|
| Değerlendirme Askeri projeler de büyüklülerine göre ÇED kapsamı içinde yer almalıdır. | |
| Mevcut Metin | Öneri/Teklif Metni |
| Olağanüstü durumlar ve özel hükümler MADDE 24- ...
|
|
| Değerlendirme 1
ÇED Olumlu" veya "ÇED Gerekli Değildir" kararı bulunan projelerde yapılacak kapasite artışı ve/veya genişletilmesi planlanan projeler" cümlesi kaldırılarak madde 20 de belirtildiği gibi, kapasite artışları olağan üstü durumlardan çıkarılarak, normalleştirilmektedir.
Değerlendirme 2 Afet riski altındaki alanların dönüştürülmesi, kentsel dönüşüm uygulamaları içerinde yer almakta olup bu tip projeler ÇED kapsamı içine alınmalıdır | |
| Mevcut Metin | Öneri/Teklif Metni |
| Yeterlik belgesi MADDE 26- (1) Proje tanıtım dosyası, ÇED başvuru dosyası, ÇED raporu ve proje ilerleme raporu hazırlayacak kurum ve kuruluşlar Bakanlıktan yeterlik belgesi almakla yükümlüdürler. Yeterlik belgesinin verilmesi, yeterlik belgesi verilen kurum/kuruluşların denetimi ve belgenin iptal edilmesi ile ilgili usul ve esaslar Bakanlıkça düzenlenir.
|
|
| Değerlendirme ÇED Başvuru Dosyası, ÇED Raporu veya Proje Tanıtım Dosyası hazırlayacak kurum/kuruluşlar Bakanlıktan Yeterlik Belgesi almakla yükümlüdürler. Yeterlik Belgesinin verilmesi, Yeterlik Belgesi verilen kurum/kuruluşların denetimi ve belgenin iptal edilmesi ile ilgili usul ve esaslar Bakanlıkça yayımlanacak bir tebliğ ile düzenlenir." Maddesi, tebliğe gerek duymadan "ilgili usul ve esaslar Bakanlıkça düzenlenir." Eklinde değiştirilmiştir
| |
| Mevcut Metin | Öneri/Teklif Metni |
| Düzenleme yetkisi MADDE 28- (1) Bakanlık, gerekli gördüğü hallerde bu Yönetmeliğin uygulanmasına ilişkin olarak düzenleme yapılabilir.
|
|
| Değerlendirme Bakanlık, gerekli gördüğü hallerde bu Yönetmeliğin uygulanmasına ilişkin olarak tebliğler çıkarabilir" maddesi "(1) Bakanlık, gerekli gördüğü hallerde bu Yönetmeliğin uygulanmasına ilişkin olarak düzenleme yapılabilir." Eklinde değişiklik yaparak tebliğe bile gerek duymadan değişiklik yetkisi bakanlığa verilmektedir.
| |
| Mevcut Metin | Öneri/Teklif Metni |
| MADDE 14- (1) Komisyon tarafından incelenerek son şekli verilen ÇED raporu, halkın görüş ve önerilerini almak üzere, Bakanlık ve/veya il müdürlüğü tarafından askıda ilan ve internet aracılığı ile 10 takvim günü görüşe açılır. Bakanlıkça proje ile ilgili karar alma sürecinde bu görüşler de değerlendirilir. Bakanlık halktan gelen görüşler doğrultusunda, rapor içeriğinde gerekli eksikliklerin tamamlanmasını, ek çalışmalar yapılmasını ya da Komisyonun yeniden toplanmasını isteyebilir. Nihai ÇED raporu ve eklerinin proje sahibinin taahhüdü altında olduğunu belirten taahhüt yazısı ve taahhüdü imzalayan yetkilinin noter onaylı imza sirküleri ile ticari sicil gazetesi 5 iş günü içerisinde Bakanlığa sunulur. Kamu kurum/kuruluşlarından noter onaylı imza sirküleri ile ticari sicil gazetesi istenmez. |
|
| Değerlendirme | |
| Maddede geçen askıda ilan ile 10 takvim günü görüşe açılması konusu önemli olduğundan mağduriyetlerin yaşanmaması adına ilgili kurumlar (il müdürlüğü, kaymakamlık veya muhtarlık) süre konusunda hassasiyet göstermelidir. | |
| Mevcut Metin | Öneri/Teklif Metni |
| Bu Yönetmeliğe aykırı uygulamaların durdurulması MADDE 19- (1) Bu Yönetmelik kapsamındaki projelerde; ... b) "ÇED Olumlu" kararı ya da "ÇED Gerekli Değildir" kararı verildikten sonra, proje sahibi tarafından nihai ÇED raporu veya proje tanıtım dosyasında taahhüt edilen hususlara uyulmadığının tespit edilmesi durumunda söz konusu taahhütlere uyulması için projeyle ilgili Bakanlıkça/il müdürlüğünce bir defaya mahsus olmak üzere ve bir yılı aşmamak üzere süre verilebilir. Bu süre sonunda taahhüt edilen hususlara uyulmaz ise yatırım durdurulur. Yükümlülükler yerine getirilmedikçe durdurma kararı kaldırılmaz. Bu konuda 2872 sayılı Kanunun ilgili hükümlerine göre işlem tesis edilir. | Bu Yönetmeliğe aykırı uygulamaların durdurulması MADDE 19- (1) Bu Yönetmelik kapsamındaki projelerde; ... b) "ÇED Olumlu" kararı ya da "ÇED Gerekli Değildir" kararı verildikten sonra, proje sahibi tarafından nihai ÇED raporu veya proje tanıtım dosyasında taahhüt edilen hususlara uyulmadığının tespit edilmesi durumunda, yatırım/faaliyet süre verilmeksizin durdurulur. Yükümlülükler yerine getirilmedikçe durdurma kararı kaldırılmaz. Bu konuda 2872 sayılı Kanunun ilgili hükümlerine göre işlem tesis edilir.
|
| Değerlendirme
"ÇED Olumlu" kararı alınmadan veya "ÇED Gerekli Değildir" kararı alınmadan başlanan faaliyetler, bu maddenin 1. Fıkrasının a Bendi uyarınca süre verilmeksizin durdurulurken; aynı kararların uygulanmadığı (taahhüt edilen hususlara uyulmadığı) belirlendiğinde; bir defaya mahsus olmak üzere ve bir yılı aşmamak üzere bir süre, bu maddenin 1. Fıkrasının b Bendi uyarınca verilebilmektedir. Ancak "ÇED Olumlu" kararı ya da "ÇED Gerekli Değildir" kararının gereği olan süreçlerin her birinde de aynı olumsuz çevresel sonuçlara yol açılması kaçınılmaz bir durumdur. Bu süreçlerin, proje veya inşaat safhasında olduklarına bakılmaksızın firma faaliyetlerinin süre verilmeksizin durdurulması gerekir. | |
| Mevcut Metin | Öneri/Teklif Metni |
| Kapasite artışları MADDE 20- ...
| Kapasite artışları MADDE 20- ... (3) "ÇED Olumlu" veya "ÇED Gerekli Değildir" kararı bulunan projelerde kapasite artışı ve/veya genişletilmesinin planlanması halinde, mevcut karara esas çevresel etkiler ile birlikte planlanan projenin etkilerinin kümülatif olarak değerlendirilmesini takiben faaliyetin toplamı için olumlu karar alınmadan, kapasite artışına gidilemez. |
| Değerlendirme Kapasite artışlarının, toplam faaliyetin uygunluğu, ÇED taahhütlerine uyumu gözetilmediğinde, altyapıyı taahhüt şartlarına getirmek için firmaya tanınan süreler boyunca olumsuz çevresel etkiler söz konusu olacaktır. Bu durumda, çevre için geri dönülemez sonuçlar ortaya çıkacak, ÇED bürokrasisi nedeniyle, iyileştirme sürecinin maliyeti artacaktır. Bu nedenle, gerek proje ve gerekse yapım/işletme sırasında kapasite artışlarının olumlu kararları takiben uygulamaya konulması zorunlu görülmektedir. | |
| Mevcut Metin | Öneri/Teklif Metni |
| Geçiş süreci GEÇİCİ MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce, ÇED başvuru dosyası/proje tanıtım dosyası il müdürlüğüne ya da Bakanlığa sunulmuş projelere, bu Yönetmeliğin lehte olan hükümleri ve/veya başvuru tarihinde yürürlükte olan Yönetmelik hükümleri uygulanır. | Geçiş süreci GEÇİCİ MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce, ÇED başvuru dosyası/proje tanıtım dosyası il müdürlüğüne ya da Bakanlığa sunulmuş projeler durdurulur ve iade edilir. Bu Yönetmeliğin hükümlerine uygun projelerin teslimi için süre verilir. |
| Değerlendirme Bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce, ÇED başvuru dosyası/proje tanıtım dosyası il müdürlüğüne ya da Bakanlığa sunulmuş projelere uygulanacak hükümlerin; başvuru sahibi değil, çevre lehinde olması sağlanmalı; önceliği olması gereken bu husus, hüküm kapsamında daha açık bir ibare ile verilmelidir. Diğer taraftan, bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce, ÇED başvuru dosyası/proje tanıtım dosyası il müdürlüğüne ya da Bakanlığa sunulmuş projeler; henüz proje safhasında olması nedeniyle, heba edilecek herhangi bir tesis söz konusu olmayacaktır. Ayrıca, yeni yönetmelik öncesindeki şartları sağlamak üzere, yürürlük tarihi suiistimal edilebilir. Bunu da önlemek amacıyla, projelerin yeni yönetmeliğe göre hazırlanmasını teminen, mevcut başvuruların durdurulması ve yeni yönetmelik şartlarına uyumlu projeler için süre verilmesi gerekir. | |
|
| |
| Mevcut Metin | Öneri/Teklif Metni |
| Kanunen muafiyet hakkı olan projeler GEÇİCİ MADDE 2- (1) 7/2/1993 tarihli ve 21489 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan | Kanunen muafiyet hakkı olan projeler GEÇİCİ MADDE 2- (1) İptal edilmelidir. |
| Değerlendirme Herhangi bir faaliyetin çevresel etkilerinin değerlendirilmemesi çevre ve halk sağlığı sorunlarına yol açacak, kamu zararı oluşturacaktır. Yatırım Programı veya proje onay tarihi vb. Çevresel etkilerinin değerlendirilmemesi kapsamında bir gerekçe oluşturmamaktadır. | |
| Mevcut Metin | Öneri/Teklif Metni |
| Kanunen muafiyet hakkı olan projeler
GEÇİCİ MADDE 2- (2) 23/6/1997 tarihinden önce kamu yatırım programına alınmış olup, 29/5/2013 tarihi | Kanunen muafiyet hakkı olan projeler GEÇİCİ MADDE 2- (2) İptal edilmelidir. |
| Değerlendirme Bu madde yıllardır değişen yönetmeliklerde korunan ÇED muafiyetini bir kez daha karşımıza çıkarmaktadır.1997 den önce yatırım programına alınmış ancak 2013 yılına kadar 16 yıl boyunca yatırıma başlanmamış projenin gerekliliği ya da projede öngörülen hususların ne kadar geçerli olacağı ya da teknoloji değişiklikleri, etkilediği nüfus, alan kullanımı vb. bilgilerin 16 yıl önceki şartlar dikkate alınarak revizyonu gerekli olduğundan bu maddenin kaldırılması ve sürelerle buna imtiyaz tanınması uygun değildir. Madencilik faaliyetleri kapsamında kurulan kırma, eleme, yıkama, kurutma ve cevher hazırlama işlemlerinden en az birini yapan tesisler EK-1 Listesinden çıkarılmıştır. Bu tesislerin tamamı kapasitesine bakılmaksızın EK-2 Listesine alınmıştır. Tesislerin olası çevresel etkilerinin büyüklüğü göz önünde bulundurularak önceki yönetmelikte yer aldığı gibi 400.000 ton/yıl üstündeki kapasiteler EK-1 kapsamında değerlendirilmelidir. | |
| Mevcut Metin | Öneri/Teklif Metni |
| EK- 1 10- ç) Denize cepheli 24 metre üzeri yat/tekne tadilat, imalat, bakım ve onarım hizmetlerinden birini veya birkaçını yapan tesisler EK- 2 h) Denize cepheli 5 m üzerinde ve 24 m altında (alt ve üst sınır dâhil) yat/tekne tadilat, imalat, | EK- 1 10-Suyolları, limanlar ve tersaneler; ç) 24 metre üzeri yat/tekne tadilat, imalat, bakım ve onarım hizmetlerinden birini veya birkaçını yapan tesisler EK- 2 h) 5 m üzerinde ve 24 m altında (alt ve üst sınır dâhil) yat/tekne tadilat, imalat, |
| Değerlendirme "Denize cepheli" tanımı faaliyetin çevresel etkilerini belirleyici bir kriter değildir. Bu nedenle kaldırılmalıdır | |
| Mevcut Metin | Öneri/Teklif Metni |
| EK-2 12-Orman Ürünleri ve Selüloz Tesisleri; c) Hammadde olarak ağaç ve ağaç ürünleri kullanarak mobilya üreten tesisler (300 m3/ay ve üzeri üretim kapasiteli) | Hammadde kapasitesi ..... m2/yıl ve üzerinde olan ve hammadde olarak ağaç ve/veya ağaç ürünleri kullanarak mobilya ve/veya ahşap ürünleri üreten tesisler. |
| Değerlendirme İlgili maddede; Kapasite Raporlarında m2 olarak hesaplandığı için kapasitenin m3 olarak verilmesi sıkıntılar yaratmaktadır. Hem kapasite raporunda hem de Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliğinde verilen kapasite m2 olarak verildiği için yönetmelik maddesinin bu şekilde değiştirilmesi ve üretim kapasitesi üzerinden değil hammadde kapasitesinden verilmesi sıkıntıları ortadan kaldıracaktır. | |
| Mevcut Metin | Öneri/Teklif Metni |
| EK-2 26- ğ)1.000 m3/yıl ve üzeri alkolsüz içecek üretimi yapan tesisler (İnsani tüketim amaçlı sular ve doğal mineralli sular hariç), | h) Meyve püresi, meyve konsantresi veya meyve türevli içecek üretilen tesisler, (1.000.000 litre/yıl ve üzeri) (25.11.2014 Resmî Gazete Sayısı: 29186)
|
| Değerlendirme Meyve püresi ve meyve konsantresi üreten tesislerin yönetmeliğe dahil edilmesi. | |
| Mevcut Metin | Öneri/Teklif Metni |
| EK- 2 43-Yeraltı suyu çıkarma veya suyu yeraltında depolama projeleri, |
|
| Değerlendirme Bu hali ile her türlü kuyunun yönetmelik kapsamında değerlendirileceği anlaşılmaktadır. Kapasite sınırlaması getirilmelidir. | |
| Mevcut Metin | Öneri/Teklif Metni |
| EK-2 45- Madencilik projeleri; Madenlerin çıkarılması (Ek-1 listesinde yer almayanlar), |
|
| Değerlendirme Kapsam dışı olarak değerlendirilen projelerde özellikle madenlerin çıkartılmasında (mermer ocakları vb.) aşağıda verilen madde kapsamında görüş alan tesisler çok büyük bir alan içinde çalıştığı için çevreye büyük tahribatlar vermektedir. Bu kapsamda çalışan tesislerin ÇED Yönetmeliğine eklenecek ek bir madde ile denetim altında tutulması çalışma alanlarının ve koordinatlarının belirlenmesi ve ruhsat temdit dönemlerinde MAPEG tarafından Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığından da görüş alınmasının önünün açılması. b) 5.000 m3/yıl ve üzeri kapasiteli blok ve parça mermer, dekoratif amaçlı taşların çıkartılması, işlenmesi ve yıllık 100.000 m2 ve üzeri kapasiteli mermer kesme, işleme ve sayalama tesisleri, (06.06.2002 / | 24777)
| |
| Ayrıca; Çevre Kanunu 20 madde e bendi; e) Çevresel Etki Değerlendirmesi süreci tamamlamadan inşaata başlayan ya da faaliyete geçenlere proje bedelinin yüzde ikisi oranında idarî para cezası verilir. Cezaya konu olan durumlarda yatırımcı faaliyet alanını eski hale getirmekle yükümlüdür.(2) Geçmişte yapılan yatırımlar için günümüzde proje tanıtım dosyası veya ÇED raporu hazırlanması durumunda yüzde iki proje bedelinin hesaplanması hangi yöntem ile yapılmalıdır? Detaylı açıklamanın eklenmesi (örneğin alınan makine ekipman döviz ile alınması durumunda alınacak kurun günümüz kurundan mı yoksa alımın gerçekleştiği dönemin kurundan mı alınması). | |
ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ YÖNETMELİĞİ
GÖRÜŞ FORMU
Görüş Bildiren Kurum: ÇEVRE MÜHENDİSLERİ ODASI
| Yönetmeliğin Geneli Üzerindeki Görüş ve Değerlendirme | |
|
Çevresel Etki Değerlendirme süreci faaliyetlerin planlama aşamasında çevresel boyutlarının değerlendirildiği ve faaliyetin gerçekleşmesine ilişkin karar vericilere yön gösteren en önemli mekanizmadır. Çevresel Etki Değerlendirme sürecinin ve uygulamalarının tanımlandığı Çevresel Etki Değerlendirme Yönetmeliği de bu doğrultuda çevre mevzuatının temel düzenlemelerindendir. Yatırım kararlarının verilmesine yönelik en önemli planlama süreci ve aracı olan ÇED sürecinin tamamı bütünsel, kapsayıcı ve bilimsel olmalı, süreci yürüten ve değerlendiren Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ve oluşturulan İnceleme Değerlendirme Komisyonunda temsil edilen Kurumlar tarafından bütünsel, bilimsel-teknik ve kamu yararı doğrultusunda değerlendirilmelidir. Yönetmelik kapsamında İnceleme Değerlendirme Komisyonlarında gerekli görüldüğü takdirde Üniversite, STK, Meslek Odaları katılımı öngörülmekte, Halkın bilgilendirilmesi süreçleri tanımlanmakta; ancak yapılan uygulamalarda bu süreçlerin yetersiz yürütüldüğü görülmektedir. Web sitesi üzerinden yapılan duyurular ile halkın bilgi alması ya da değerlendirme yapması mümkün olamamaktadır. Halkın bilgilendirilmesi ve katılım süreci ile birlikte sağlıklı işletilmeyen ÇED süreçleri ile yürütülen yatırımlar çevre ve halk sağlığına yönelik geri dönüşü olmayan sorunlar ve zararlar oluşturmakta, kamu yararı taşımamaktadır. Bu nedenle Yönetmelikte halkın bilgilendirilmesine yönelik farklı duyuru yöntemlerinin tanımlanması olumlu bir gelişmedir. Ancak kullanılacak yöntemlerin tercihe bağlı değil, zorunlu olarak tanımlanması duyuru etkinliğini arttıracaktır.
Yönetmelik kapsamında yer alan Geçici Maddeler ile ÇED Yönetmeliği kapsamın dışında Tutulan Projeler, ÇED süreci işlevsiz hale getirmekte; bu projelerin yaratacağı çevresel etkilerin değerlendirilmemesi ile çevre ve halk sağlığına yönelik olası riskler ile kamu zararı oluşmasına neden olmaktadır. Bir faaliyetin Çevresel etkilerinin olmaması, ya da Değerlendirilmemesi Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının Kuruluş ve görevlerine de aykırılık taşımakta, Çevre Mevzuatı kapsamında yürütülmesi gereken Çevre Yönetimi süreçlerinde de çelişkiler ve hukuki sorunlar oluşturmaktadır. Bu nedenle geçici maddeler kaldırılmalıdır.
Yönetmelik ekleri incelendiğinde kapsam dışı olan bazı faaliyetlerin yönetmelik eklerine dâhil edildiği, birçok faaliyet için eşik değerlerin indirilerek kapsamın genişletildiği görülmekte ve bu düzenlenmeler olumlu olarak değerlendirilmektedir. Bazı faaliyetlerin eşik değeri verilmeksizin Yönetmelik eklerinde yer alması olası çevresel etkilerin değerlendirilmesi için gerekli görülmekle birlikte eşik değeri verilmeyen bazı faaliyetler için eşik değerlerin tanımlanması faydalı olacaktır.
25 Kasım 2014 tarihli yönetmelik "Madde 4-n Halk: Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları, Türkiyede ikamet eden yabancılar ile ulusal mevzuat çerçevesinde bir veya daha fazla tüzel kişi veya bu tüzel kişilerin birlik, organizasyon veya grupları", tanımı yerine "Madde 4-ş Halk: Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları ile Türkiyede ikamet eden yabancıları," seklinde değiştirilmiştir.
Bu değişiklik ile Türkiyede göç yolu ile gelen ve Türkiyede ikamet eden yabancıların, yatırımlarının önünün açılması amaçlanmakladır. Türkiye de değişik illerde bu yatırımların önü açılarak göçmen isçilerin bu tesislerde ucuz iş gücü olarak çalıştırılmasının sağlanmaması planlandığı a Sorunuz mu var? |