T.C.ADANA.

I.  İDARE MAHKEMESİ

ESAS NO       : 2006/2653 KARAR NO   : 2007/298

DAVACI                                : Erkan KARAKAYA

VEKİLİ__________________ : Av. Mustafa ÇİNKILIÇ

Reşatbey Mah.l. Sok. Arıkan İş Merkezi Kat.5 NO:21/22 Seyhan/ADANA

DAVALI________________ : Adana Büyükşehir Belediye Başkanlığı/ADANA

VEKİLİ_________________ : Av. Ali AKINCI - Aynı Yerde

DAVANIN ÖZETİ_________ : Detay İnş. Mim. San.Tic.Ltd. Şti. unvanı ve 12661 oda sicil

numarası ile Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği‘ne (TURMOB) üye serbest mimar olarak çalışan davacı tarafından, Adana Büyükşehir Belediyesi‘nin 24.04.2006 tarih ve 01/1.2278 sayılı oda vizesi konulu işlemi ile dayanağı Adana Büyükşehir Belediyesi İmar Yönetmeliği‘nin 8.001 maddesinin B/7/3 bendinin; Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Mimarlar Odası Serbest Mimarlık Hizmetlerini Uygulama, Tescil ve Mesleki Denetim Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde üretilen hizmetlerin odaya mesleki denetime sunulmasının bir zorunluluk olmasına rağmen imar Yönetmeliği‘nin iptali istenen maddesi ile projelerde meslek odası onayının bulunması halinde projelerin kabul edilmeyeceği, dolayısıyla davacının birbirinin tersi yönde iki yönetmelik hükmü nedeniyle is yapamaz duruma geldiği, düzenlemenin hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek iptali istenilmektedir.

SAVUNMANIN OZETI ; Yasa ve yönetmeliklerde yer almayan proje müelliflerine ve yapı sahibine gereksiz yük getiren mimari projenin denetimi ve incelenmesi uygulamasının, dava konusu Yönetmelik hükmü ile ortadan kaldırıldığı, işlemin hukuka uygun olduğu belirtilerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Adana I. idare Mahkemesi‘nce, duruşma için önceden belirlenen ve taraflara bildirilen 21.03.2007 tarihinde; davacı vekili Av. Mustafa CİNKILIÇ ve davalı idare vekili Av. Ali AKINCI‘ nın   geldiği   görülerek   duruşmaya  başlandı,   taraflara   usulüne   uygun   söz   verilip dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek işin gereği görüşüldü:

Dava, Adana Büyükşehir Belediyesi‘nin 2404.2006 tarih ve 01/1.2278 sayılı oda vizesi konulu işlemi ile dayanağı Adana Büyükşehir Belediyesi İmar Yönetmeliği‘nin 8.00 L maddesinin B/7/3 bendinin iptali istemiyle açılmıştır.

2709 sayılı T.C. Anayasasının "Kamu Kurumu Niteliğindeki Meslek Kuruluşla!!‘‘ başlıklı
135. maddesinde; " Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve üst kuruluşları; belli bir
mesleğe mensup olanların müşterek ihtiyaçlarım karşılamak, mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak,
mesleğin gencî menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslek mensuplarının‘ birbirleri ile
ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hakim ki imale üzere meslek disiplini ve ahlâkını
korumak maksadı ile kanunla kumlan ve organları kendi üyeleri tarafından kanununda gösterilen
usullere göre yargı gözetimi altında, gizli oyla seçilen kamu tüzelkişilikleridir hükmü yer
almaktadır.

02.06.2005 tarih ve 25833 sayılı Resmi Gazete‘de yayımlanarak yürürlüğe giren Türk Mühendis Ye Mimar Odaları Birliği Mimarlar Odası Serbest Mimarlık Hizmetlerini Uygulama, Tescil Ve Mesleki Denetim Yönetmeliğinin 1 .maddesinde; Yönetmeliğin amacının, mesleki uygulamalarda kamu yararını, meslek haklarını ve etîğîni korumak, müellîflik haklarını gözetmek. haksız rekabeti önlemek, mesleki sorumlulukları tanımlamak ve mesleki değerlendirmeye esas sicilleri tutmak olduğu belirtildikten sonra, 2. maddesinde; " Bu Yönetmelik, serbest mimarlık hizmetleri üreten mimarlara tescil belgesi verilmesi, tescil belgesi verilen mimarların görev ve sorumlulukları ile mesleki etkinliklerinin denetim kurallarım, serbest mimarlık hizmetlerinin yapılmasında uyulacak kuralları ve uygulamaların tarifini kapsar." kuralına yer verilmiş, 3. maddesinde; Yönetmeliğin 17,06.1938 tarihli ve 3458 sayılı Mühendislik ve Mimarlık Hakkında Kanun ile 27.01/.954 tarihli ve 6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanununun 13 üncü ve 39 uncu maddesine dayanılarak hazırlandığı hükme bağlanmış ve ‘‘Tanımlar" başlıklı 4. maddesinde; " Bu Yönetmelikte geçen;... Mesleki denetim: Mimarlık hizmetlerinin; kamu yararım gözetmek, haksız rekabeti engellemek, meslek etiğini ve eser sahibi mimarın 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunundan gelen haklarını korumak amaçlarıyla, Mimarlar Odası tarafından yürürlükteki standart ve normlara göre incelenerek, mimarın kayıt ve sicillerinin tutulmasını, ... Mimari proje müellifi sicil durum belgesi: Mimarın ürettiği projeleri kurum ve kuruluşlara vermeden önce ilgili Mimarlar Odası biriminden aldığı belgeyi..., ifade eder." hükmü yer almıştır.

Aynı Yönetmeliğin "Mimarların Görev, Hale ve Sorumlulukları" başlıklı 15. maddesinde de; "Mimarların görev, hak ve sorumlulukları şunlardır;

• a) Mimar, bu Yönetmelik kapsamına giren tüm serbest mimarlık hizmetlerini Mimarlar Odasının mesleki denetimine sunmakla yükümlüdür. Mimarın bu yükümlülüğü iş sahibinin, ilgili idarenin, inşaat ve kullanma izni veren mercilerin Mimarlar Odası mesleki denetimini istememesi durumunda da ortadan kalkmaz.
• b) Mimarın kendisine tanınmış görev, hak ve sorumlulukları Mimarlar Odası dışında başka bir kuruluş tarafından sınırlanamaz ve kısıtlanamaz-...." kuralına yer verilmiştir.

Yukarıda metnine yer verilen mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden; Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği‘nin Anayasanın 135. maddesi ve 6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu ile kurulmuş bağımsız olarak Yönetmelikler yapabilen kamu tüzel kişilikleri olduğu, üyelerin tüm proje ve hizmetlerinin oda tarafından denetimlerinin kamu yararı doğrultusunda yapılmasının zorunlu olduğu, mimarlar odasının mesleki denetiminin iş sahibi, ilgili idare veya ilgili mercilerce  istenilmemesi durumunda dahi ortadan kaldırılamayacağı sonucuna ulaşılmaktadır.

Öte yandan; dava konusu Adana Büyükşehir Belediyesi İmar Yönetmeliğimin 8.001
maddesinin B/7/3 bendinde; " Proje müelliflerince hazırlanarak imzalanan tatbikat projeleri (4)
takım halinde düzenlenerek, usulüne göre dosyalanıp, Belediyenin ilgili birimlerine teslim edilir.
Bu projelerin ilgili belediyesine tesliminde üzerinde proje müellifi ve fenni mesul ile ASKI ön
vizesi, TEDAŞ ön vizesi, FEN ön vizesi dışında başka kurum ve kuruluşlara ait onay
bulunmayacaktır..." hükmü yer almakta; aynı Yönetmeliğin 3.005 maddesinin .B/3 bendinde ise; "
Uygulama Projesi: Bir yapının inşa edilebilmesi için gereken tüm ilgili mevzuat ile meslek odaları
tarafından belirlenen mesleki ve teknik standartlara uygun olarak hazırlanmış, ruhsat eki mimari,
statik, elektrik ve mekanik tesisat projeleri ile bunların eki detay, hesap ve raporlardır." kuralına
yer verilmektedir.

Anılan İmar Yönetmeliği hükümleri bir arada değerlendirildiğinde; bir taraftan mimari projelerin meslek odaları tarafından belirlenen mesleki ve teknik standartlara uygun olarak hazırlanması gerektiği, yani meslek odalarınca yapılacak bir uygunluk denetiminden geçeceği, diğer taraftan projelerde meslek odalarının yapacağı denetimi engelleyen yani birbiriyle çelişen iki hüküm yer almaktadır.

Bakılan davada, serbest mimar olarak çalışan davacı tarafından, Adana Büyükşehir Belediye Başkanlığı‘nın 24.04.2006 tarih ve 01/1.2278 sayılı işlemi ile dayanağı Adana Büyükşehir Belediyesi İmar Yönetmeliğimin 8.001 maddesinin B/7/3 bendinin mevzuat hükümlerine aykırı olarak düzenlendiğinden bahisle iptali istenilmektedir.

Bu durumda; iptali istenilen işlem ile bu işlemin dayanağı Adana Büyükşehir Belediyesi İmar Yönetmeliğinin 8.001 maddesinin B/7/3 bendinin hem aynı Yönetmeliğin 3.005 maddesinin B/3 bendi ile hem de Türk Mühendis ve Mimar Odaları -Birliği Mimarlar Odası Serbest Mimarlık Hizmetlerini Uygulama, Tescil ve Mesleki Denetim Yönetmeliğinin ilgili hükümleri ile çeliştiği, ilgili Yönetmelik hükümleri çerçevesinde projelerini odaya mesleki denetime sunmak zorunda olan ve söz konusu yükümlülüğü yerine getirmediği takdirde hakkında 6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanununun odaya tanıdığı yetkiler çerçevesinde hakkında sürekli meslekten men cezasına kadar uzanan bir yaptırım uygulanabilecek olan davacının Adana Büyükşehir Belediyesi imar Yönetmeliğinin, projelerin odanın mesleki denetimine sunulmasını ortadan kaldıran ve mesleki denetim yapıldığı takdirde projelerin kabul edilmeyerek iade edileceğini içeren dava konusu hükmü karşısında davacı ve davacı ile aynı mesleği icra eden meslek mensuplarının farklı yasal düzenlemeler neticesinde mesleklerini yapamaz duruma gelecekleri de göz önüne alındığında, kamu yararı ve hizmet gerekleri gözetilmeden tesis edilen işlem ve dayanağı Yönetmelik hükmünde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

Açıklanan nedenlerle, dava konusu işlemin iptaline, aşağıda dökümü yapılan 91,40-YTL yargılama giderinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, kararın verildiği tarihte yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen 400,00-YTL avukatlık ücretinin davalı idareden alınarak davacı vekiline verilmesine, artan posta ücretinin istemi halinde davacıya iadesine, kararın tebliğinden itibaren 30 gün içerisinde Danıştay‘a temyiz yolu açık olmak üzere 29/03/2007 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.