TEHLİKELİ MADDELERİN KARAYOLUYLA TAŞINMASI HAKKINDA YÖNETMELİK

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar

Amaç

MADDE 1 - (1) Bu Yönetmeliğin amacı, tehlikeli maddelerin; insan sağlığı ve diğer canlı varlıklar ile çevreye zarar vermeden güvenli ve düzenli bir şekilde kamuya açık karayoluyla taşınmasını sağlamak; bu faaliyetlerde yer alan gönderenlerin, alıcıların, dolduranların, yükleyenlerin, boşaltanların, ambalajlayanların, taşımacıların ve tehlikeli maddeleri taşıyan her türlü aracın operatör veya sürücülerinin sorumluluk, yükümlülük ve çalışma koşullarını belirlemektir.

Kapsam

MADDE 2 - (1) Bu Yönetmelik,

a) Karayolu ile yapılan tehlikeli madde taşımacılığını, tehlikeli maddeleri gönderenleri ve bu maddelerin alıcılarını, tehlikeli maddeleri dolduran, yükleyen, boşaltan ve ambalajlayanları, maksada uygun teknik özelliklere sahip her türlü araç ile taşıma yapan taşımacıları, tehlikeli madde yüklü her türlü aracı kullanan sürücü ve operatörleri, işletmeciler ile bu faaliyetlerde yararlanılan her türlü taşıt, araç, gereç ve benzerlerini,

b) Yabancı plakalı taşıtlarla Türkiye sınırları içerisindeki karayolları üzerinden yapılan uluslararası taşımaları,

c) Yetki belgesi hariç olmak üzere, 25/2/2004 tarihli ve 25384 sayılı Resmî Gazete‘de yayımlanan Karayolu Taşıma Yönetmeliği kapsamında yetki belgesi alma zorunluluğundan muaf olan ve kendi iştigal konusu ile ilgili özmal taşıtlarıyla tehlikeli madde taşımacılığı yapan veya yapacak kamu kurum ve kuruluşlarını,

kapsar.

(2) Bu Yönetmelik,

a) Uluslararası anlaşmalar ile savaş hali ve olağanüstü hallerde uygulanacak mevzuat hükümlerine göre yapılan taşıma işlemlerini,

b) Türk Silahlı Kuvvetlerine ait olan ya da Türk Silahlı Kuvvetlerinin temsilcilerinin eşlik ettiği araçlarla yapılan taşıma işlemlerini,

kapsamaz.

Dayanak

MADDE 3 - (1) Bu Yönetmelik,

a) 9/4/1987 tarihli ve 3348 sayılı Ulaştırma Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun, 10/7/2003 tarihli ve 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu, 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu, 29/6/2001 tarihli ve 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanuna dayanılarak,

b) 30/11/2005 tarihli ve 5434 sayılı Kanunla katılmamızın uygun bulunduğu Tehlikeli Malların Karayolu ile Uluslararası Taşımacılığına İlişkin Avrupa Anlaşmasına paralel olarak,

hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 4 - (1) Bu Yönetmelikte geçen;

a) ADR: Tehlikeli Maddelerin Karayolu ile Taşınmasına İlişkin Avrupa Anlaşmasını,

b) Bakanlık : Ulaştırma Bakanlığını,

c) Çok bölmeli gaz konteyneri: Bir bağlantı elemanıyla birbirine bağlanan ve sabit bir yüzeye veya yere tutturulmuş birden fazla bölümler veya elemanlar içeren yapıyı,

ç) Dolduran: Tehlikeli maddeleri tanklara, tankerlere, mobil tanklara ya da tank konteynerlere, batarya tanklara, çok bölmeli gaz konteynerine, bir araca veya büyük ya da küçük bir konteynere dökme olarak dolum yapan işletmeleri,

d) Gönderen: Eşyayı taşımacıya teslim eden, gönderileni belirleyen ve taşıma senedini imzalayan kişiyi,

e) Güvenlik danışmanı: İfa edeceği görevler ve nitelikleri ADR‘nin A ekinin 1 inci bölüm 1.8.3 üncü kısmında belirtilen ve eğitim sertifikasına sahip ve bu amaçla Bakanlıkça yetkilendirilmiş olan gerçek kişiyi,

f) İstiap haddi ve/veya taşıma kapasitesi: Bir taşıtın veya aracın güvenle taşıyabileceği ve imalat standardında belirtilen en çok yük ağırlığı ve hizmetli sayısını,

g) İşletme: Kamu kurum ve kuruluşları da dahil olmak üzere, kâr amacı bulunup bulunmadığına bakılmaksızın bu Yönetmelik kapsamındaki faaliyetlerde bulunan gerçek ve tüzel kişileri,

ğ) Kanun: 10/7/2003 tarihli ve 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanununu,

h) Konteyner: Bir taşıma donanımı parçası olarak, yükleme biçimi korunarak veya bozulmadan birden çok taşıma türüyle taşınmasına imkan verebilen, taşıma yolunda aktarma ve istiflemeye, kolaylıkla doldurulup boşaltılmaya, bir çok kez kullanılmaya uygun ve dayanıklı malzemeden imal edilmiş kapalı yapıyı,

ı) Meskun mahal: İl, ilçe, kasaba, köy, toplu işyeri veya sanayi bölgeleri gibi insanların topluca yaşadıkları; yol, su, elektrik, ulaşım, çöp toplama, kanalizasyon, aydınlatma gibi kamu hizmetlerinden istifade ettikleri toplu yaşam ve çalışma alanlarını ve bu alanların bitiminden 500 metreye kadar olan mesafeyi,

i) Mühimmat: Tahripleri dahil ederek savunma ve saldırıyla bağlantılı olarak kullanmak için patlayıcılar, sevk barutu, fişek, başlatıcı, terkip veya nükleer, biyolojik ve kimyasal malzemelerle yüklü bir cihazı,

j) Paketleyen (Ambalajlayan): Tehlikeli maddeleri, büyük paketler ve orta boy hacimli konteynerler de dahil olmak üzere, paketlere koyan ve gerektiğinde paketleri taşınmak üzere hazır hale getiren işletmeler ile tehlikeli maddeleri paketleten ya da bu malların paketlerini ya da tanımlarını değiştiren ya da değiştirten işletmeleri,

k) Patlayıcı madde: ADR‘nin A ekinin 2 nci bölümü, 2.2.1 inci alt kısmında ifade edilen maddeleri,

l) Sıkıştırılmış gaz: ADR‘nin A ekinin 2 nci bölümü, 2.2.2.1.2 nci alt kısmında ifade edilen maddeleri,

m) Tank-konteyner ya da taşınabilir tank işletmecisi: Tank konteyner, taşınabilir tank ya da tankerlerin adına kayıtlı olduğu ya da bunları bir sözleşmeye dayalı olarak işleten işletmecileri,

n) Taşıma irsaliyesi (Belgesi): Taşıma faaliyetinde bulunanların, taşınmasını üstlendikleri bir veya birden çok gönderilen ve gönderene ait aynı taşıtta, aynı zamanda taşınan eşya veya kargo için ilgili mevzuat hükümleri uyarınca düzenlenen belgeyi,

o) Taşımacı: 25/2/2004 tarihli ve 25384 sayılı Resmî Gazete‘de yayımlanan Karayolu Taşıma Yönetmeliğine göre C1,C2, E2, K1, K2, L1, L2, R1, R2 yetki belgesi sahiplerini,

ö) Taşıt: Karayolunda tehlikeli madde taşımacılığı yapılması amacıyla ilgili mevzuata uygun olarak imal edilen kamyon veya kamyonet veya tanker ve bunlar tarafından çekilmesine izin verilen römorklar ile çekici türündeki taşıtlarla çekilen yarı römork veya römork türündeki taşıtlar ile bu amaçla özel donanımı bulunan diğer taşıtları,

p) Tehlikeli maddeler: ADR‘nin A Ek‘inin 3 üncü bölümünde yer alan maddeleri,

r) Teslim alan: Sevk irsaliyesi, taşıma irsaliyesi ve taşıma senedinde belirtilen eşyanın teslim edileceği kişiyi,

s) Turuncu plaka: Tehlikeli madde taşıyan taşıtlarda, dikey düzleme yerleştirilmiş şekilde, 40 cm tabana ve 30 cm‘den daha az yüksekliğe sahip, 15 mm‘den daha az genişlikte siyah sınırları olan, aracın büyüklüğü ve yapısı yeterli yüzey alanına sahip değilse boyutları tabanı 30 mm, yüksekliği 120 mm ve siyah kenarı 10 mm‘ye kadar azaltılabilecek, üst kısmına tehlike tanıma numarası, alt kısmına da UN numarası yazılan, dikey eksene dik olacak şekilde taşıtın ön ve arka tarafına birer adet takılan turuncu renkli reflektörlü dikdörtgen plakaları,

ş) UN numarası: Madde veya parçaların Birleşmiş Milletler örnek düzenlemelerinden alınmış dört basamaklı tanımlama numarasını,

t) Yazılı talimat: ADR‘nin 5.4.3 üncü kısmında belirtildiği şekilde; gönderen tarafından sürücüye verilmek üzere hazırlanan ve taşıma esnasında oluşabilecek bir kaza durumunda alınacak tedbirler ile taşınan madde veya maddeler ile ilgili özelliklerin yazılı olduğu belgeyi,

u) Yükleyen: Tehlikeli maddeleri taşıta ya da büyük konteynerlere yükleyen işletmeler ile doğrudan maddelerin sahibi olarak tehlikeli maddeleri taşıyana teslim eden ya da kendi adına taşımayı gerçekleştiren işletmeleri,

ifade eder.

(2) 10/7/2003 tarihli ve 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu ve 25/2/2004 tarihli ve 25384 sayılı Resmî Gazete‘de yayımlanan Karayolu Taşıma Yönetmeliğinde belirtilen tanımlar bu Yönetmelik için de geçerlidir.

İKİNCİ BÖLÜM

Taşıma Faaliyetlerine İlişkin Genel Kurallar

Taşıma faaliyetlerinde genel kural

MADDE 5 - (1) Tehlikeli maddelerin kamuya açık karayolunda taşınmasında genel kural; tehlikeli maddelerin, bu Yönetmelik ve ADR hükümlerine uygun olarak ekonomik, kontrollü, seri, güvenli, insan sağlığına zarar vermeden ve çevreye kötü etkisi en az olacak şekilde taşınmasıdır.

(2) Tehlikeli maddeler ancak, ADR‘nin bölüm 3, kısım 3.2 (tablo A) ve kısım 3.3 uyarınca taşıma işlemlerinden hariç tutulmamışsa ve ADR‘nin bölüm 3, kısım 3.2 (tablo A) uyarınca taşıma için uygun bulunmuşsa taşınabilir.

(3) Tehlikeli maddelerin taşınmasında yer alan taraflar, hasar ve yaralanmaları önleyebilmek ve gerekirse bunların etkisini en aza indirebilmek için ön görülebilen risklerin yapısını ve boyutunu göz önünde bulundurarak bu Yönetmeliğe ve ADR hükümlerine uygun tedbirleri almak zorundadır.

(4) Tehlikeli maddelerin taşınmasına dahil olan taraflar; Bakanlıkça yayımlanan tebliğ, genelge ve yazılı talimatlara uymak zorundadırlar.

Yetki belgesi sahibi olma zorunluluğu

MADDE 6  - (1) Bu Yönetmelik kapsamında faaliyette bulunacak gerçek ve tüzel kişiler, 25/2/2004 tarihli ve 25384 sayılı Resmî Gazete‘de yayımlanan Karayolu Taşıma Yönetmeliğine göre C1,C2, E2, K1, K2, L1, L2, R1, R2 yetki belgelerinden herhangi birine sahip olmak zorundadırlar.

(2) Ancak, kendi faaliyetleri ile ilgili olarak özmal araçlarıyla ticari olmayan taşıma yapacak kamu kurum ve kuruluşlarının; tehlikeli madde taşımaları için bu Yönetmeliğe uymak kaydı ile Karayolu Taşıma Yönetmeliği kapsamında herhangi bir yetki belgesine sahip olmaları gerekmez.

İzin alma zorunluluğu

MADDE 7 - (1) Bu Yönetmelik kapsamında taşıma yapacak yetki belgesi sahipleri ile kamu kurum ve kuruluşları, bu Yönetmeliğin ekinde yer alan tabloda sınıfları belirtilen tehlikeli madde ve eşyaları taşıyabilmek için ilgili veya yetkili mercilerden; her taşıma seferi için ayrı ayrı izin almak zorundadırlar.

(2) Bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen maddelerin taşınmasında kullanılacak taşıtların ADR‘nin 9 uncu bölümünde belirtilen hükümlere uygun olduğunun Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca verilmiş bir belge ile belgelendirilmesi şarttır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Tehlikeli Maddelerin Taşınmasında Özel Kurallar

Tehlikeli maddelerin taşınmasında özel kurallar

MADDE 8 - (1) Tehlikeli madde taşımalarında ADR‘nin yanı sıra aşağıdaki hükümlere de uyulması zorunludur.

a) Patlayıcı madde ve sıkıştırılmış gaz yüklü taşıtların, boğaz köprülerinden ve boğaz tüp geçitlerinden geçişlerine ilgili valiliklerce Karayolları Genel Müdürlüğünün görüşü dikkate alınarak belirlenen usul ve esaslar dahilinde izin verilir.

b) Patlayıcı madde yüklü taşıtlar tünel sınırlandırma kodu B, B1000C, C5000D ve E olan tünelleri, sıkıştırılmış gaz yüklü taşıtlar ise tünel sınırlandırma kodu B1D, C1D ve D olan tünelleri kullanamaz. Ancak, alternatif güzergahın bulunmadığı durumlarda veya iklim, coğrafik şartlar, yol bakım onarımı gibi elverişsiz sebeplere bağlı olarak, trafiğin tünelin her iki ucunda da durdurulması kaydıyla valilik tarafından Karayolları Genel Müdürlüğünün görüşü dikkate alınarak söz konusu taşıtların tünel geçişine izin verilir.

c) Patlayıcı madde yüklü veya bu yükü boşaltılmış ancak usulüne uygun şekilde temizlenmemiş taşıtların otoyol veya çevreyolu veya devletyolu veya yetkili merciiler tarafından belirlenmiş güzergahlar dışında meskun mahaller içerisinde seyretmesine izin verilmez. Bu taşıtların; meskun mahaller içerisindeki boşaltma noktalarına gitmesine ise trafik polisi veya zabıtası nezaretinde izin verilebilir.

ç) Tehlikeli madde yüklü veya bu yükleri boşaltılmış ancak usulüne uygun şekilde temizlenmemiş taşıtların meskun mahallerde yükleme ve boşaltma süreleri hariç bu Yönetmeliğin 9 uncu maddesinde belirtilen park yerleri dışındaki alanlara park etmeleri yasaktır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Tehlikeli Madde Taşımacılığında İzlenecek Güzergahlar ve Park Yerleri

Tehlikeli madde taşımacılığında izlenecek güzergahlar ve park yerleri

MADDE 9 - (1) Tehlikeli madde yüklü taşıtların izleyeceği güzergahlar ve park yerleri ile depolar, ADR‘nin 8.4 bölümüne uygun olarak,

a) Şehirlerarası yollarda Karayolları Genel Müdürlüğü‘nce,

b) Büyükşehir belediyesi sınırları ve mücavir alanı içerisinde ulaşım koordinasyon merkezlerince,

c) İl ve ilçe belediye sınırları ve mücavir alanı içerisinde il/ilçe trafik komisyonlarınca,

ç) Diğer yerlerde ilgili kaymakamlıklarca,

tespit edilir.

(2) Askeri mühimmat ve patlayıcı madde taşıyan taşıtların izleyeceği güzergahlar ve park yerleri ile depolar, ADR‘nin 8.4 bölümüne uygun olarak ilgili garnizon komutanlıkları ile koordine edilerek ilgili valiliklerce tespit edilir.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Denetim

Denetim yetkisi ve kullanımı

MADDE 10 - (1) Bu Yönetmelik kapsamında yer alan faaliyetler Bakanlık denetimine tabidir.

(2) Bakanlık yapacağı denetimleri, kendi personelinin yanı sıra, Kanunun 35 inci maddesinin verdiği yetkiye dayanarak, bu Yönetmelik ile yetkilendirilen kurum veya kuruluş personeli aracılığı ile de yapar veya yaptırır.

(3) Yetkilendirilen kurum ve kuruluşlar Bakanlıkla her zaman işbirliği içinde olmak ve Bakanlık tarafından bu Yönetmeliğe ilişkin olarak verilecek talimatları yerine getirmek zorundadırlar.

(4) Yetkili kılınan kurum ve kuruluşlar, Kanun ve bu Yönetmeliğin kendilerine yüklediği görev ve yetkileri doğrudan yerine getirir ve kullanırlar.

(5) Denetimle ilgili diğer mevzuat hükümleri saklıdır.

Denetimle görevli ve yetkili kurum ve kuruluşlar ile denetim

MADDE 11 - (1) Bakanlığın yetkilendirdiği kendi personelinin yanı sıra,

a) Valiliklere bağlı kolluk kuvvetleri,

b) Çevre ve Orman Bakanlığının ilgili birimleri,

c) Sağlık Bakanlığının ilgili birimleri,

ç) Sanayi ve Ticaret Bakanlığının ilgili birimleri,

d) Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının ilgili birimleri,

e) Bayındırlık ve İskan Bakanlığının ilgili birimleri,

f) Gümrük Müsteşarlığının ilgili birimleri,

Kanun ve bu Yönetmelik kapsamındaki tehlikeli madde taşımaları konusunda denetimle görevli ve yetkilidirler.

(2) Denetim yapmakla görevlendirilenler, Kanun ve bu Yönetmelik esaslarına göre denetim görevlerini yerine getirir ve denetimler sırasında tespit ettikleri kusurları ve bunlara uygulanan cezalara ilişkin tutanakları Bakanlığa gönderirler.

(3) Bakanlık, uyarılmasına rağmen denetim görevini aksatanları ilgili ve yetkili mercilere bildirir ve mevzuatın öngördüğü yaptırımların uygulanmasını takip eder.

(4) Denetimle görevlendirilecek personelde en az lise veya dengi okul mezunu olma şartı aranır.

(5) Bakanlık denetimlerde uygulanacak usul ve esasları ADR‘nin 1.8 bölümünü dikkate alarak ayrıca düzenler.

ALTINCI BÖLÜM

Cezaların Uygulanmasına İlişkin Kurallar

İdari para cezası karar tutanağı ile suç/ihlal tutanağı düzenlemeye görevli ve yetkili kılınanlar

MADDE 12 - (1) Suç ve ceza tutanağı düzenlemeye yetkili ve görevli personel aşağıda sayılmıştır:

a) Bakanlıkça yetkili kılınmış Kara Ulaştırması Genel Müdürlüğü personeli ile Ulaştırma Bakanlığı Bölge Müdürlükleri personeli,

b) Çevre ve Orman Bakanlığı‘nın ilgili birimlerinde çalışan ve bu Bakanlıkça yetkili kılınmış personel,

c) Sağlık Bakanlığı‘nın ilgili birimlerinde çalışan ve bu Bakanlıkça yetkili kılınmış personel,

ç) Sanayi ve Ticaret Bakanlığı‘nın ilgili birimlerinde çalışan ve bu Bakanlıkça yetkili kılınmış personel,

d) Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı‘nın ilgili birimlerinde çalışan ve bu Bakanlıkça yetkili kılınmış personel,

e) Bayındırlık ve İskân Bakanlığı‘nın ilgili birimlerinde çalışan ve bu Bakanlıkça yetkili kılınmış personel,

f) Trafik polisi,

g) Trafik polisinin görev alanı dışında kalan yerlerde rütbeli jandarma personeli,

ğ) Başbakanlık Gümrük Müsteşarlığının gümrük müdürleri ve yardımcıları ile muayene memurları ve gümrük muhafaza memurları.

İdari para cezası karar tutanağı ile suç/ihlal tutanağı düzenlenmesi

MADDE 13 - (1) Kanunda öngörülen ve bu Yönetmelikte belirtilen hususlara uymayanlar hakkında, bu Yönetmeliğin 12 nci maddesinde belirtilen görevliler tarafından Karayolu Taşıma Kanunu İdari Para Cezası Karar Tutanağı ile Suç/İhlal Tutanağı düzenlenir.

(2) Tutanaklar, yargı ile ilgili olanlar için Suç/İhlal Tutanağı, para cezaları için Karayolu Taşıma Kanunu İdari Para Cezası Karar Tutanağı, diğer mevzuat ihlalleri ve kusurlar için Suç/İhlal Tutanağı olmak üzere üç şekilde düzenlenir. Birden fazla suçun bir arada işlenmesi halinde her suç için ayrı tutanak düzenlenir ve ayrı para cezası uygulanır.

(3) Kanunun 26 ncı maddesinde öngörülen ve bu Yönetmeliğin 28 inci maddesinde belirtilen idari para cezası kesinleşmesinden önce yapılacak ödemeler ödeme süresi içerisinde bu Yönetmeliğin 12 nci maddesinde belirtilen personel (muhasebe yetkilisi mutemedi), saymanlıklar (merkez saymanlık müdürlükleri, muhasebe müdürlükleri veya malmüdürlükleri) tarafından, kesinleşmesinden sonra ise, borçlunun ikametgahının, tüzel kişilerin kanuni veya iş merkezlerinin bulunduğu yerdeki vergi dairesine ilgili vergi dairesinin hesabının bulunduğu bankalara, birden fazla vergi dairesi bulunması halinde süreksiz vergileri tahsil ile görevli vergi dairelerine yapılacaktır.

(4) Mahkemeler ve Cumhuriyet savcıları tarafından verilen İdari Para cezalarına ilişkin karar kesinleştikten sonra tahsil edilmek için borçlunun ikametgahının, tüzel kişilerin kanuni veya iş merkezlerinin bulunduğu yerdeki vergi dairesine birden fazla vergi dairesi bulunması halinde süreksiz vergileri tahsil ile görevli vergi dairelerine gönderilecektir.

(5) Tutanakların düzenlenmesine ve yapılacak diğer işlemlere ait uygulamalar ile ilgili olarak bu Yönetmelikte yer almayan hususlarda, 27/1/1989 tarihli ve 20062 sayılı Resmî Gazete‘de yayımlanan Trafik Para Cezalarının Tahsilinde ve Takibinde Uygulanacak Esas ve Usuller ile Kullanılacak Belgeler Hakkında Yönetmelik hükümleri uygulanır.

İdari yaptırım kararının tebliğ edilmesi

MADDE 14 - (1) İdari yaptırım kararı, 11/2/1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre ilgili kişiye tebliğ edilir. Tüzel kişi hakkında verilen idari yaptırım kararları her halde ilgili tüzel kişiye tebliğ edilir.

(2) Tebligat metninde idari yaptırım kararına karşı başvurulabilecek kanun yolu, mercii ve süresi açık olarak belirtilir.

Tutanak düzenleyenler ile bağlı oldukları kurum ve kuruluşların yükümlülükleri

MADDE 15 - (1) Tutanak düzenleyenler, tutanaklarla ilgili olarak aşağıdaki hususları yerine getirmekle yükümlüdürler.

a) Tutanaklara, bağlı olduğu kurumun veya birimin adı bulunan kaşe veya damgayı basmak veya bu kurumun veya birimin adını yazmak,

b) Tutanaklara, kendi adını, soyadını, görev unvanını ve sicil numarasını yazarak veya bu bilgiler bulunan kaşe veya damgayı her nüshasına basarak imza etmek,

c) Tutanakları, tebliğ yerine geçmek üzere, hakkında işlem yapılana veya temsilcisine imza ettirmek ve bir nüshasını vermek,

ç) Tutanakları imza etmekten kaçınanlar için "imza etmedi" kaydı koymak,

d) Zorunlu hallerde resmi ve özel kurum veya kuruluşların sorumluları için "gıyabında" yazarak kayıt koymak,

e) Yargı ile ilgili suçüstü hallerde, suç tutanağının kendisinden başka en az iki görevli tarafından imzalanmasını sağlamak,

f) Tutanakları bağlı bulunduğu kurum ve kuruluşa düzenlendiği andan itibaren kırksekiz saat içerisinde teslim etmek.

(2) Tutanak düzenleyenlerin bağlı olduğu kurum ve kuruluşlar tutanaklarla ilgili olarak aşağıdaki işlemleri yerine getirmekle yükümlüdürler.

a) Yargı ile ilgili suç tutanaklarının bir örneği yedi iş günü içinde ilgili Cumhuriyet Savcılığına gönderilir ve suç tutanaklarının birden fazla olması halinde bir tutanak listesi tanzim edilir.

b) İdari para cezası karar tutanakları, kararın kesinleşmesini takip eden yedi iş günü içinde takip ve tahsil edilmek üzere borçlunun ikametgahının, tüzel kişilerin kanuni veya iş merkezlerinin bulunduğu yerdeki vergi dairesine, birden fazla vergi dairesi bulunması halinde süreksiz vergileri tahsil ile görevli vergi dairelerine gönderilir.

c) Tutanakların birer örneği değerlendirme için Bakanlığa gönderilir.

YEDİNCİ BÖLÜM

Muafiyetler ve Özel İzinler

Muafiyetler ve özel izinler

MADDE 16 - (1) Bakanlık, aşağıda belirtilen esaslar dahilinde; tehlikeli madde taşıyanların başvurmaları halinde bu Yönetmelik hükümlerinin bir kısmıyla ilgili istisnai uygulamaya giderek bireysel veya genel muafiyet ve/veya özel izin verebilir.

a) Teknik gelişmeler nedeniyle taşınmasının bu Yönetmelik kapsamı dışına çıkarılması gerektiğinin belgelenmesine bağlı olarak; bir tehlikeli maddenin taşınması.

b) Güvenlik tedbirleri alınarak gelişmiş teknolojilerle üretilmiş yeni ürünlerde veya mevcut tehlike ve risklerin bu yeni ürün için geçerli olmadığı durumlarda, diğer tehlike ve riskler göz önünde bulundurularak taşınmasına muafiyet tanınması gerektiğinin belgelenmesine bağlı olarak; söz konusu tehlikeli maddenin taşınması.

(2) Muafiyet veya özel izin verilebilmesi için başvuru sahibi; tehlikeli maddeler, taşıt ve konteyner imalatı ile tehlikeli maddelerin taşınmasını ilgilendiren diğer konularda güvenlik danışmanı tarafından hazırlanmış olan ve alınması gereken güvenlik tedbirlerini içeren bir rapor ibraz etmek zorundadır. Birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinde belirtilen durumlarda, güvenlik danışmanı tarafından hazırlanan raporda aynı zamanda oluşabilecek riskler de belirtilmeli ve muafiyet veya özel iznin neden gerekli olduğu gerekçelerle açıklanmalıdır. Bakanlık başvuru sahibinden daha kapsamlı rapor sunmasını isteyebilir.

(3) Bakanlık tarafından birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinde belirtilen bir ürün için tanınan muafiyetler, en fazla beş yıl süre ile geçerlidir. Bu beş yıllık süre içinde muafiyet tanınan ürünlerin ADR‘nin ilgili bölümlerine eklenmesi veya ilgili bölümlerinden çıkarılması gerekir. Ancak Bakanlık bu sürenin uzatılmasını talep edenlerden; söz konusu muafiyetin ADR‘ye eklenmesinin veya ADR‘den çıkarılmasının bu süre içerisinde sağlanamamasının haklı ve makul gerekçelerini gösteren belgelerin sunulmasına bağlı olarak bu beş yıllık süreye ilave olarak en çok bir yıllık ek süre verebilir.

(4) Bakanlık kamu güvenliğinin söz konusu olduğu durumlarda, ilgili ve yetkili mercilerin talebi üzerine, bu Yönetmelik hükümleri ile ilgili olarak muafiyet veya özel izin tanıyabilir.

SEKİZİNCİ BÖLÜM

Yükümlülükler

Gönderenin yükümlülükleri

MADDE 17 - (1) Gönderen, taşınmak üzere sevk edilen malı ADR hükümlerine uygun bir biçimde teslim etmelidir. Ayrıca gönderen;

a) Tehlikeli maddelerin taşınmasının, Bakanlıktan uygun yetki belgesi almış olanlarca yapılmasını ve özel izin gereken durumlarda bu iznin alınmış olmasını sağlamakla,

b) Tehlikeli malların ADR hükümlerine uygun sınıflandırılmış şekilde taşınmasını sağlamakla,

c) Taşımacıya ADR‘nin 5.4.3 üncü kısmında belirtildiği şekilde hazırlanmış yazılı talimatı ve taşıma için gerekli olan yetkiler, onaylar, bildiriler, sertifikalar ve diğer belgeleri vermekle,

ç) Yükün yapısına ve özelliklerine uygun araç kullanılmasını sağlamakla,

d) Taşıma şekli ve taşıma kısıtlamalarına uygun hareket etmekle,

e) Boş durumdaki temizlenmemiş ve dezenfekte edilmemiş tankerler, mobil tanklar, bataryalı taşıtlar, çok bölmeli gaz konteynerleri, hareketli tanklar ve tank konteynerler gibi araçların da boş durumdaki temizlenmemiş araçların ve büyük veya küçük konteynerlerin uygun olarak işaretlenmiş ve etiketlenmiş olmasını ve boş durumdaki temizlenmemiş tankerlerin doluları kadar sızdırmaz olmasını sağlamakla,

yükümlüdür.

Paketleyenin yükümlülükleri

MADDE 18 - (1) Paketleyen ADR‘nin;

a) Paketleme ve birlikte paketleme ile ilgili mevzuata ve kurallara,

b) Paketleri taşınmaya hazırlıyorsa, paketleri işaretleme ve etiketleme ile ilgili mevzuata ve kurallara,

uymakla yükümlüdür.

Yükleyenin yükümlülükleri

MADDE 19 - (1)Yükleyen;

a) Tehlikeli maddeleri, ancak ADR hükümlerine uygun şartların sağlanmış olması halinde taşıta yüklemekle,

b) Paketlenmiş tehlikeli maddeleri ya da temizlenmemiş boş paketleri taşımacıya verirken paketlerin zarar görüp görmediğini kontrol etmekle,

c) Hasarlı veya sızdırma riski taşıyan ya da boş temizlenmemiş tehlikeli madde paketini hasar giderilene kadar yüklememekle,

ç) Tehlikeli maddelerin yüklenmesi ve elleçlenmesi ile ilgili mevzuata ve özel kurallara uymakla,

d) Paketler ve ekipman üzerinde bulunması gereken tehlike işaretleri ve etiketlerin bulunmasını ve bulundurulmasını sağlamakla,

e) Tehlikeli maddeleri konteynere yükledikten sonra konteynerin gerekli tehlike işaretleri ile işaretlenmesini ve etiketlendirilmesini sağlamakla,

f) Paketleri yüklerken, araç içinde var olan diğer yükleri de göz önüne alarak, birlikte yükleme yasaklarına ve ayrıca besin ve gıda maddelerinin ya da hayvan yemlerinin ayrı tutulması kurallarına uymakla,

g) Sürücüyü; taşınan tehlikeli madde, maddenin Birleşmiş Milletler (UN) numarası, taşımada kullanılan resmi adı ve eğer mümkünse paketleme grubu ile ilgili olarak bilgilendirmekle,

ğ) ADR 3.4‘e göre sınırlı miktarda ambalajlanan tehlikeli maddelere ilişkin muafiyetler kapsamında taşıma yapılıyorsa; UN numarası, adı, sınıfı ve paketleme grubu belirtilmeden tehlikeli maddenin genel olarak tanıtılmasını sağlamakla,

h) Tehlikeli maddeleri yükleyecek personelinin bu konuda eğitim almış olmasını sağlamak ve gerektiğinde bu eğitim belgelerini Bakanlığa ibraz etmekle,

ı) Taşıtlara yükleme yaptığı sırada taşıtların yakın çevresinde ateş yakılmasına, açık ışıklandırma yapılmasına ve sigara içilmesine izin vermemekle, kıvılcım çıkma özelliğine sahip cisimler bulundurmamakla ve bu özelliğe sahip giysiler ile çalışmamakla,

i) İzlenecek güzergahlar ile ilgili gerekli bilgileri almakla,

yükümlüdür.

Dolduranın yükümlülükleri

MADDE 20 - (1) Dolduran;

a) Dolum öncesinde, tankların ve gerekli ekipmanın teknik olarak eksiksiz ve taşımaya uygun olmasını sağlamakla,

b) Tehlikeli madde taşımasında kullanılan taşıtların, tankların ve ekipmanın test, muayene ve kontrol sürelerinin dolup dolmadığını kontrol etmekle,

c) Dolumu yapılacak tehlikeli maddelere uygun olan ve bu hususta uygunluk belgesi bulunan tanklara dolum yapmakla,

ç) Dolum esnasında birlikte yükleme kurallarına uygun hareket etmekle,

d) Doldurulan madde için izin verilen azami doldurma oranını ve azami dolum hacim oranını (yoğunluk/kesafet) geçmemekle,

e) Dolumu yaptıktan sonra tankın kapak bölümlerinin sızdırmazlığını kontrol etmekle,

f) Doldurulan tehlikeli maddelerin tankın dış yüzeyine bulaşmadığını kontrol etmekle,

g) Tehlikeli maddeleri taşınması için hazırlarken, turuncu ikaz levhalarının, plakaların ya da etiketlerin tank, taşıt, tank konteyner, büyük ve küçük konteynerlerin yanı sıra tehlikeli madde paketlerinin de üzerine kurallara uygun bir biçimde takılmasını sağlamakla,

ğ) ADR hükümlerine göre taşınması özel kurallara veya kısıtlamalara bağlanan tehlikeli maddelerin, dolumunu Bakanlıktan bu hususta izin almadıkça yapmamakla,

h) Taşıtlara dolum yaptığı sırada taşıtların yakın çevresinde ateş yakılmasına, açık ışıklandırma yapılmasına ve sigara içilmesine izin vermemekle, kıvılcım çıkma özelliğine sahip cisimler bulundurmamakla ve bu özelliğe sahip giysiler ile çalışmamakla,

yükümlüdür.

Taşımacının yükümlülükleri

MADDE 21 - (1) Taşımacı;

a) Taşınacak olan tehlikeli maddelerin taşınma açısından bu Yönetmelik hükümlerine uygun olduğunu kontrol etmekle,

b) Taşıma için gerekli olan tüm belgelerin taşıtta eksiksiz ve doğru olarak bulunmasını sağlamakla,

c) Taşıtlarda, mobil tanklarda ve yüklerde görsel olarak belirgin sızıntı, çatlak ya da eksik ekipman olmadığını kontrol etmekle,

ç) Tankerler, mobil tanklar, bataryalı taşıtlar, çok bölmeli gaz konteynerler, hareketli tanklar ve tank konteynerlerin test, muayene ve kontrol sürelerinin dolup dolmadığını kontrol etmekle,

d) Taşıtların istiap hadlerine uygun olarak yüklenmesini sağlamakla,

e) Tehlike etiketlerinin ve işaretlerinin taşıtların üstüne takılmasını sağlamakla,

f) Araç sürücüsü için yazılı talimatlarda belirtilmiş olan koruyucu donanımların araçta bulunmasını sağlamakla,

g) Taşıma belgeleri ve beraberinde bulunması gereken belgeleri incelemek ve taşıt, konteyner ve yükün bunlara uygun olmasını sağlamakla,

ğ) Tankerlerin ADR‘de tanımlanmış olan amaçların dışında kullanılmasını önlemekle,

h) Sürücünün yazılı talimatları okumasını ve anlamasını ve gerektiği şekilde uygulayabilmesini sağlamakla,

ı) Taşınan madde ile ilgili varsa miktar sınırlamalarına uymakla,

i) Sürücülerin, SRC5 türü mesleki yeterlilik belgesine veya uygun ADR sertifikasına sahip olduğunu kontrol etmekle,

j) Yaptığı taşımalarda meydana gelen kazalarla ilgili olarak, ADR hükümlerine göre hazırlanmış bir raporu kaza tarihinden itibaren en geç otuz gün içerisinde Bakanlığa vermekle,

k) Bu Yönetmelikte belirtilen şartlardan herhangi birinin ihlal edilmiş olduğunu tespit ederse, taşımayı, söz konusu ihlal giderilinceye kadar başlatmamakla,

l) Taşıma sırasında, taşımanın güvenliğini tehlikeye sokacak bir ihlal oluşursa, trafik güvenliği, gönderilen maddenin güvenliği ve kamu güvenliği bakımından, taşımayı söz konusu ihlal ortadan kaldırılıncaya kadar, derhal durdurmakla, taşımayı ancak gerekli şartlar yerine getirildiği takdirde devam ettirmekle,

m) Yangın söndürücülerin araçta bulunmasını sağlamakla,

n) Sadece uygun olan tank konteynerlerin kullanılmasını sağlamakla,

o) Sabit tankların, vakumlu tankların ve bataryalı araçların sürekli olarak yapı donanım ve işaretlemelerle ilgili gerekliliklere uygun durumda olmasını sağlamakla,

ö) Tehlikeli maddenin bulunduğu alanın, kabın ve tankın havalandırılmasını sağlamakla,

p) Taşıtlara yükleme ve boşaltma yapıldığı sırada taşıtların yakın çevresinde ateş yakılmasına, açık ışıklandırma yapılmasına ve sigara içilmesine izin vermemekle, kıvılcım çıkma özelliğine sahip cisimler bulundurmamakla ve bu özelliğe sahip giysiler ile çalışmamakla,

yükümlüdür.

Taşıt sürücüsünün ve araçta bulunan diğer görevlilerin yükümlülükleri

MADDE 22 - (1) Taşıt sürücüsü ve araçta bulunan diğer görevliler;

a) Yangın söndürme cihazlarının kullanımı konusunda bilgi sahibi olmakla,

b) Tehlikeli madde içeren ambalajları açmamakla,

c) Taşınabilir yanıcı aydınlatma aletleriyle ve yüzeyi metal alaşımlı olan aletlerle taşıta binmemekle,

ç) Taşıtlara yükleme, doldurma ve boşaltma yapıldığı sırada taşıtların yakın çevresinde ateş yakılmasına, açık ışıklandırma yapılmasına ve sigara içilmesine izin vermemekle, kıvılcım çıkma özelliğine sahip cisimler bulundurmamakla ve bu özelliğe sahip giysiler ile çalışmamakla,

d) Yükleme, doldurma ve boşaltma sırasında zorunlu hallerin dışında taşıtın motorunu kapalı tutmakla,

e) Tehlikeli madde yüklü taşıtı park halinde iken el frenini çekili vaziyette bulundurmakla,

f) Tehlikeli madde yüklü taşıt ve tanklar üzerinde bulundurulması zorunlu etiket, levha ve turuncu plakaların takılmasını ve boşaltılarak temizlenmiş olan araçların üzerinden bu etiket, levha ve turuncu plakaların çıkarılmasını sağlamakla,

g) Ambalajı hasar görmüş olan paketleri taşımamakla,

ğ) Tehlikeli madde sızıntısı olması veya böyle bir ihtimalin bulunması durumunda, taşıma yapmamakla,

h) Tehlikeli madde yüklü veya tehlikeli maddeyi boşalttığı halde temizlenmemiş taşıtları, doldurma ve boşaltma süresi dışında, meskun mahallerde park etmemekle,

ı) Karayolunun kullanımıyla ilgili yasak ve sınırlamalara uymakla,

i) Taşıtın istiap haddine uygun yüklendiğini kontrol etmek ve istiap haddinin üstünde yüklenmiş olan taşıtı kullanmamakla,

j) Dolumu kendisi yapıyorsa bu Yönetmeliğin 20 nci maddesinde belirtilen yükümlülükleri üstlenmekle,

k) Tankların kullanımı, motorun çalıştırılması ve özel sınıf veya maddelere ilişkin   ek gereklilikler ile ilgili ADR hükümlerine uymakla,

l) Tehlike anında yazılı talimatlarda belirtilen tedbirleri almakla,

m) Taşınmakta olan tehlikeli maddeler, özellikle herhangi bir kaza veya uygunsuzluk durumunda, üçüncü kişiler için risk teşkil ediyorsa ve söz konusu risk hemen ortadan kaldırılamıyor ise bu tehlikeli durumun gerçekleştiği bölgeye en yakın yetkili makamlara ulaşarak gerekli olan tüm bilgileri iletmekle veya iletilmesini sağlamakla,

n) Taşıma sırasında gerekli belgeleri ve ekipmanı yanında bulundurmakla,

o) Sürücüler, SRC5 türü mesleki yeterlilik belgesine veya uygun ADR sertifikasına sahip olmakla ve taşıma sırasında bu belgeyi yanında bulundurmakla,

ö) Tünel, tüp geçit ve köprü geçişlerinde trafiğin durması halinde, ikaz ışıklarını yakmak, taşıtın ön ve arkasındaki taşıtlarla olan güvenlik mesafesine dikkat etmek ve motoru kapatmakla,

p) ADR‘nin 7.5 sayılı bölümünde belirtilen yükleme ve elleçleme ile ilgili hükümlere uymakla,

r) Boşaltım alanında güvenlik önlemlerinin tam olarak alınmış olduğunu ve boşaltma işleminde kullanılan donanımın düzgün olarak çalışıyor olduğunu kontrol etmekle,

s) Besinler, diğer tüketim ürünleri ve hayvan yemleri ile ilgili tedbirleri içeren ADR hükümlerine uymakla,

yükümlüdürler.

Teslim alanın yükümlülükleri

MADDE 23 - (1) Teslim alan;

a) Yükün teslim alınmasına engel bir durum olmadıkça yükün kabulünü ertelememekle,

b) Kullanılan taşıt ve konteynerlerin boşaltıldıktan sonra öngörülen fiziksel ve kimyasal temizlik işlemlerinin ADR hükümlerine uygun olarak yerine getirilmesini, bu işlemlerden sonra aracın üzerindeki tehlike işaretlerinin çıkartılmasını ve boşaltıcı, temizleyici, zehirden arındırmacı gibi diğer kişilerin hizmetlerinden yararlanıyorsa, ADR hükümlerine uygun tedbirlerin alınmasını sağlamakla,

c) Yönetmeliğin ihlal edildiğini tespit ederse, ihlal durumu düzeltilmeden konteyneri taşıyıcıya teslim etmemekle,

ç) Boşaltım alanında güvenlik önlemlerinin tam olarak alınmış olmasını sağlamakla ve boşaltma işleminde kullanılan donanımın düzgün olarak çalıştığını kontrol etmekle,

d) Taşıtlara yükleme ve boşaltma yapıldığı sırada taşıtların yakın çevresinde ateş yakılmasına, açık ışıklandırma yapılmasına ve sigara içilmesine izin vermemekle, kıvılcım çıkma özelliğine sahip cisimler bulundurmamakla ve bu özelliklere sahip giysiler ile çalışmaya izin vermemekle,

e) Besinler, diğer tüketim ürünleri ve hayvan yemleri ile ilgili tedbirleri içeren ADR hükümlerine uymakla,

yükümlüdür.

Tank/konteyner/depo işletmecisinin yükümlülükleri

MADDE 24 - (1) Tank/tank-konteyner/depo işletmecisi;

a) Tank-konteynerler veya taşınabilir tankların testlerinin ve işaretlemelerinin ilgili ADR hükümlerine uygunluğunu sağlamakla,

b) Tank-konteynerler veya taşınabilir tankların yapı ve ekipmanlarının özel olarak, ADR hükümlerine uygun olmasını sağlamakla,

c) Boşaltılmış tank ya da tank konteynerlerinin, temizlenmesini ve hasarlı olmamasını sağlamakla,

ç) Yük ile ilgili etiketleme ve levha takma işlemlerini yapmakla ve boşaltılarak temizlenmiş olan tank ve tank-konteynerlerden bu etiket ve levhaları kaldırmak veya bunların üzerlerini kapatmakla,

d) Gerekli belgeleri bulundurmakla ve taşımacıya vermekle,

yükümlüdür.

DOKUZUNCU BÖLÜM

Güvenlik Danışmanı, Eğitim ve Uygulamadan Sorumlu Kurumlar

Güvenlik danışmanı

MADDE 25 - (1) Tehlikeli madde güvenlik danışmanı istihdam edilmesi, eğitimi, yetkilendirilmesi, görev, yetki ve sorumlulukları ile ilgili hususlar Bakanlıkça yayımlanacak bir tebliğ ile düzenlenir.

Eğitim