BASINA VE KAMUOYUNA

Odağında İnsan Olan, Doğaya Saygılı, Halkın Karar Süreçlerine Katıldığı, İnsanları Yerinden Etmeyen, Kent Planlarıyla Uyumlu, Kültürel Ve Tarihsel Mirası Geleceğe Taşıyan, Sadece Fiziki Çevrenin Değil, Sosyal Ve Kültürel Çevrenin Yaşam Kalitesinin De Yükseltildiği Kent Yenileme, Sağlıklaştırma (Kentsel Dönüşüm) Projelerini Destekliyoruz.

Kamuoyunda Kentsel Dönüşüm adıyla anılan Kentsel yenileme, sağlıklaştırma çalışmaları uzun bir süredir kentimizin gündeminde yer almaktadır. 1/25000 İzmir Kentsel Bölge Nazım İmar Planı Revizyonu plan kararları ile belirlenen ‘Sağlıklaştırma- Yenileme Program Alanları‘ çerçevesinde belirlenen 18 adet bölge, kapsamlı ve bütüncül bir planlamanın parçası olarak, mevzuat ve planlama açısından bütünsellik içinde ele alınarak İzmir Büyükşehir Belediyesi bünyesinde kurulan Kentsel Dönüşüm Daire Başkanlığı‘nca hazırlık çalışmaları başlatılmıştır.

Geçtiğimiz günlerde Çevre ve Şehircilik Bakanı‘nın yapmış olduğu "helikopter gezisi" sonucu 25 kentsel dönüşüm bölgesinin belirlendiği ve kentsel dönüşümün İzmir‘den başlatılacağı haberleri basınımızda yer aldı. İzmir Büyükşehir bünyesinde var olan çalışmaların yanı sıra yapılan bu açıklamalar bazı belirsizliklere yol açmıştır. Kentsel dönüşümü, sadece yasa dışı ya da yıpranmış yapıların yıkılarak daha yüksek yapılarla fiziksel olarak yenilenmesi olarak algılayan anlayış büyük sorunlar taşımaktadır. Bu nedenle Uzman odalarımızın mesleki alanlarına giren kentsel yenileme ve sağlıklaştırma konusunda komu oyunu bilgilendirme ihtiyacı doğmuştur.

Kentlerimizin öncelikli sorunu; sağlıksız ve güvensiz mevcut yapı stokunun ve yerleşim alanlarının nasıl daha güvenli, sağlıklı, standartları yüksek nitelikli yapılara ve yaşam alanlarına dönüştürüleceği sorunudur.

Kısaca kentsel dönüşüm olarak adlandırılan kentsel yenileme ve sağlıklaştırma çalışmaları planlanırken en başında genel ilkelerin ve stratejilerin belirlenmesi çok önemlidir. Kentsel dönüşüm uygulamalarının, fiziksel, sosyal ve ekonomik açıdan belirtilen amaçlarını bütünsel olarak gerçekleştirebilmesi, öncelikle sürece katılacak tüm aktörlerin yer aldığı örgütlenme biçiminin oluşturulmasına ve finans kaynaklarının tarif edilmesine bağlıdır.

Ülkemizde sınırlı oranda gerçekleştirilmiş olan kentsel yenileme, sağlıklaştırma uygulamalarına bakıldığında çoğunlukla, yaşayanları yerinden eden ve etme riskleri taşıyan, nitelikli bir kentsel yaşam ortamı yaratma kaygısı taşımayan, kent planlarıyla uyumlu olmayan, hak sahibi, tapu miktarı, imar parseli oranı kıskacından çıkamayan, kentsel mekan kalitesini önemsemeyen ve aynılaşan yapı tiplerini yansıtan kimliksiz bir yapılaşma ortaya çıkmaktadır. TOKİ uygulamaları bu anlamda olumsuz gelişmelere örnek teşkil etmektedir.

Kurulumuzca İzmir kentsel yenileme ve sağlıklaştırma çalışmalarına yönelik olarak önerilen temel ilkeler aşağıda açıklanmıştır.

Birinci ilke; Dönüşüm, Yenileme öngörülen alanlar, kentin gelecekteki niteliğini belirleyen planlarıyla uyumlu, plan ana kararlarını gözeten bütüncül bir bakış açısına sahip olmalı ve planlama, programlama, projelendirme ve parasal konulara dair süreç, çözüm ve uygulama araçları ile bir bütün olarak ele alınmalıdır.

İkinci ilke; Yenilenme, sağlıklaştırma ve Dönüşüm süreçleri şeffaf olmalı, karar süreçlerinin ilgili toplum kesimleriyle paylaşılması, bu kapsamda dönüşüme konu alan sakinlerinin sosyal açıdan zarara uğramaması, yerinde dönüşüm ilkesi en önemli hedeflerden birisi olmalıdır.

Üçüncü ilke; Kentte sosyal ayrışmaya neden olmayacak, toplumsal barışa katlı sağlayacak uygulamalar esas alınmalı ve yaratılan rantın kamuya dönüşü sağlanmalıdır.

Dördüncü ilke; Şeffaflıkla, bölgede yaşayanlarla, kullanıcılarla birlikte tartışarak, onları da ikna ederek oluşturulan bir modelle yani yerel potansiyelleri göz önüne alarak, sadece fiziki çevrenin değil sosyal ve kültürel çevrenin yaşam kalitesinin yükseltilmesi şeklinde yapılmalı ve nitelikli kentsel mekanların yaratılması esas olmalıdır.

Beşinci ilke: Yenileme, sağlıklaştırma ve dönüşüm çalışmaları sürdürülebilir olmalı, sosyal dönüşüm projeleri ile desteklenmelidir.

Altıncı ilke; Yenileme, sağlıklaştırma ve dönüşüm çalışmaları katılımcılığı esas almalı, başta Meslek Odaları olmak üzere STK‘ların, üniversitelerin, vb. uzman kuruluşların görüş ve önerileri alınmalıdır.

Kentimizde gerçekleştirilecek kentsel yenileme, sağlıklaştırma çalışmalarına bu ilkeler doğrultusunda yaklaşacağımızı, belirlediğimiz bu ilkeler doğrultusunda gerçekleştiren her türlü çalışmanın içinde yer alacağımızı, destekleyeceğimizi kamuoyunun bilgisine sunarız.

Saygılarımızla.

TÜRK MÜHENDİS VE MİMAR ODALARI BİRLİĞİ İZMİR İL KOORDİNASYON KURULU