Asbest Farkındalık Haftası Açıklama

Asbest kimyasal maddelere, aşınmaya ve ısıya dayanıklı olan, bu özellikleri nedeniyle de başta izolasyon malzemeleri olmak üzere pek çok alanda kullanılan, esnek ve lifli bir yapıya sahip olan mineraldir. 

“Mucize malzeme” olarak da adlandırılan asbest, uzun yıllar endüstrinin pek çok farklı alanında kullanılmıştır. Ancak yapılan çalışmalar sonucunda asbestin akciğer kanseri, akciğer zarı kanseri (mezotelyoma) ve kanser dışı ağır ve ilerleyici akciğer hastalığına (asbestoz) neden olduğu tespit edilmiş ve Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı (IARC) tarafından "kesin kanserojen" olarak tanımlanmıştır.

Türkiye’de 2010 ve 2013 yıllarında çıkarılan yönetmeliklerle asbestin kullanımına ve satışına ilişkin önlemler alınmış olsa da özellikle 2010 yılı öncesinde inşa edilmiş yapıların başta çatı ve zemin izolasyonları ile kalorifer tesisatlarında asbestli malzeme kullanılmıştır.

2010 yılından önce yapımı tamamlanmış yapıların başta İstanbul olmak üzere kentsel dönüşüm çalışmaları kapsamında yıkıldığı göz önüne alındığında, tehlikeli atık olarak sınıflandırılan asbestin bu yapılardan uzaklaştırılması ve uygun biçimde bertarafının sağlanması büyük önem arz etmektedir.

Yerel Yönetimler tarafından düzenlenen Yıkım Ruhsatları kapsamında istenen belgeler arasında Atık Yönetim Planı içerir Asbest Envanter Raporu ve Asbest Söküm Raporu baz alınarak düzenlenmiş Asbest Uygunluk Yazısının bulunması, gerekli asbest kontrolü yapılmayan yapılara Yıkım Ruhsatı düzenlenmemesi asbestle mücadelenin en önemli adımlarından birisidir.

Atık Yönetim Planı içerir Asbest Envanter Raporu’nda mutlaka çevre mühendisi imzası aranmalıdır. Başta “kesin kanserojen” olarak tanımlanan asbest olmak üzere yıkım sonucu oluşacak tüm atıkların ve oluşacak toz emisyonunun yönetimi, çevre mühendisi tarafından hazırlanacak plana uygun biçimde sağlanmalıdır.

1-7 Nisan Asbest Farkındalık Haftası kapsamında bu farkındalığın yaratılmasına en çok ihtiyaç duyan bölge şüphesiz 6 Şubat depremleriyle yıkılan kentlerimizdir. Şubemiz tarafından 2-3 Eylül 2023 tarihlerinde Hatay’da yapılan ve İstanbul Tabip Odası tarafından Dr. Nusret Fişek Halk Sağlığı Hizmet Ödülü’ne layık görülen “Deprem Sonrası İnşaat ve Yıkıntı Atıklarında Asbestin İncelenmesi: Hatay Örneği” çalışmamızla Hatay ilindeki asbest gerçeği ortaya çıkarılmıştır. Ancak bu çalışmanın yayınlandığı günden bugüne kadar bölgede asbeste karşı herhangi bir önlem alınmamış, halk asbestin neden olacağı sağlık riskleriyle yüz yüze bırakılmıştır.

1-7 Nisan Asbest Farkındalık Haftası’nda bir kez daha belirtmek isteriz ki yıkılan kentlerimizde atık yönetiminin önemine ilişkin yaptığımız tüm uyarılarımıza kulak tıkayanlar ve gerekli önlemleri almayanlar, halkın yıkıntı atıkları ve asbest nedeniyle karşılaşacağı sağlık sorunlarının ve ekolojik yıkımın baş sorumlularıdır.

TMMOB ÇEVRE MÜHENDİSLERİ ODASI

 İstanbul Şubesi Yönetim Kurulu
05 Nisan 2024