ATIK GETİRME MERKEZLERİ TEBLİĞ TASLAĞI HAKKINDA GÖRÜŞ
| Taslağın Geneli Üzerindeki Görüş ve Değerlendirme | Teklif | |
|
Belediyelerin getirme merkezi kurması halinde mevcut toplama ayırma lisanslı tesislerin konumunun ne olacağı belirlenmelidir.
Organize Sanayi Bölgelerinde de Atık Getirme Merkezlerinin kurulması az miktarda oluşan atıkların toplanmasının daha verimli olmasını sağlayacaktır.
Getirme merkezlerine kabul edilecek atıkların ve merkezlerin fiziksel özelliklerinin daha kapsamlı bir çalışma ile belirlenmesi gerekmektedir. Genelgede atık gruplarını 12 ayrı sınıfta toplanmaktadır. Bunun içinde atık yağdan tutun tehlikeli atığa kadar her türlü atık bulunmaktadır.
Tehlikeli atıklar lisans alınmadan getirme merkezlerine kabul edilmemelidir. Taslakta belirtilen şartların sağlanması bu tür atıkların kabulü için yeterli değildir. Bunun için sağlanacak şartlar "Atık Ara Depolama Tesisleri Tebliğinde" belirtilmiştir.
Toplama ayrıma tesislerinin lisans alma zorunluluğu varken getirme merkezleri için yalnız uygunluk yazısının yeterli olması eşitsizliğe neden olmaktadır. Getirme merkezinin hizmete alınması için Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüklerinden alınan yazıların yeterli olacağı söylenmekle birlikte bu yazının ne şekilde verileceği ve ne şartlarda, ne süre ile geçerli olacağı, o bölgede hali hazırda sürdürülmekte olan ambalaj atıkları yönetim planları ve benzeri planlarla ilişkisi netleştirilmelidir. Belediyelerin bu merkezleri oluştururken; kaç adet yapacağının neye göre belirleneceği (nüfus, atık miktarı, vb. ) ve bunların yerleşim merkezlerine uzaklıkları netleştirilmelidir.
Atık Getirme Merkezleri bünyesinde gerçekleştirilen faaliyetler; sadece çevre mühendisliği meslek disiplini çalışma alanındadır. Bu kapsamda Atıkların toplanması, sınıflandırılması, bertarafı ve yönetimi süreçlerinde tesis sorumlularının çevre mühendisi olması ve tesislerde en az bir çevre mühendisi çalıştırılması zorunluluğu bulunmalıdır. Tebliğ kapsamında tesisi sorumlusu olarak tanımlanan çevre mühendisliği meslek disiplini dışındaki "çevre görevlisi" atık getirme merkezlerinin işleyişini yürütecek yönlendirecek yetkinliğe sahip değildir. |
| |
| Taslak Maddesi | Görüş ve Değerlendirme | Teklif |
| MADDE 4 h) Seyyar (mobil) getirme merkezi: Belirli süreler içerisinde farklı noktalara hizmet vermek amacıyla I. sınıf getirme merkezine bağlı olarak kullanılan seyyar atık toplama noktalarını, | Seyyar atık toplama noktaları yine aynı husus ile İl Müdürlükleri tarafından kayıt altına alınmalıdır. |
|
| MADDE 5 (5) Atık getirme merkezlerine mutfak atıkları, park ve bahçe atıkları, inşaat ve yıkıntı atıkları, endüstriyel atıklar, tıbbi atıklar, patlayıcı ve radyoaktif atıklar kabul edilmez. |
Tehlikeli atıklar da bu maddeye ilave edilmelidir. | (5) Atık getirme merkezlerine mutfak atıkları, park ve bahçe atıkları, inşaat ve yıkıntı atıkları, endüstriyel atıklar, tıbbi atıklar, tehlikeli atıklar, patlayıcı ve radyoaktif atıklar kabul edilmez.
|
| MADDE 8 c) Seyyar getirme merkezleri kurulması halinde toplanan atıkların 1.sınıf getirme merkezlerine getirilmesini sağlamakla, | Bu maddede "Atıkların Karayolunda Taşınmasına İlişkin Tebliği"ne atıfta bulunulması gerekmektedir. | c) Seyyar getirme merkezleri kurulması halinde toplanan atıkların 1.sınıf getirme merkezlerine "Atıkların Karayolunda Taşınmasına İlişkin Tebliği"ne uygun olarak getirilmesini sağlamakla, |
| MADDE 9 d) Atıkları bedelsiz teslim almakla
| Taslak tebliğin Ek 1 de "*" ile işaretli olan atıkların miktar olarak sanayide daha fazla oluşmasından dolayı, bedelsiz olarak alınması OSBlerde Atık Getirme Merkezinin sağlıklı çalışmasına engel olacaktır. | d)Atıkları OSB ler haricindeki Getirme Merkezlerinde bedelsiz teslim almakla, |
| MADDE 9 - (1) Atık getirme merkezi işleticisi; e) Atıkları, uygun ambalajlama malzemesi ile teslim almak ve geri kazanım veya bertaraf tesislerine uygun ambalajlama malzemesi ile sevk etmekle, | Uygun ambalaj açıklanmalıdır. | e)Atıkları, uygun ambalajlama malzemesi ile teslim almak ve geri kazanım veya bertaraf tesislerine sızdırmaz, dökülme ya da saçılmalara neden olmayacak şekilde uygun ambalajlama malzemesi ile ya da hacim azaltılması amacı ile atıkları birbirine karıştırmadan presleyerek sevk etmekle, |
| MADDE 9 - f) Bu merkezlerde, atıklar ile ilgili herhangi bir fiziksel, kimyasal veya biyolojik işlem yapmamakla, | Fiziksel işlemin olmaması nakliye açısından oldukça sıkıntı yaratacaktır. En azından presleme vb hacim azaltımı için yapılacak fiziksel işlemler yapılmalıdır. | f) Bu merkezlerde, atıklar ile ilgili herhangi bir fiziksel, kimyasal veya biyolojik işlem yapmamakla, |
| MADDE 9 - ğ) Ayrı biriktirilen ambalaj atıklarını, çevre lisanslı/geçici faaliyet belgeli toplama ayırma tesislerine veya istemeleri halinde belediyenin toplama sistemine vermekle,
| 1.Sınıf Getirme Merkezlerinde "Organize Sanayi Bölgesi" tanımlamasının ilave edilmesi durumunda; OSBlerde Atık Getirme Merkezini işletirken toplanan atıkların bedelsiz olarak toplama sistemine verilmesi, bu merkezin işleyememesine sebep olacaktır. Sanayiden ayrı toplanmış olan bu atıkların direk geri kazanım/ geri dönüşüm tesisine verilmesi uygun olacaktır. | ğ) Ayrı biriktirilen ambalaj atıklarını, çevre lisanslı/geçici faaliyet belgeli toplama ayırma tesislerine veya istemeleri halinde belediyenin toplama sistemine vermekle, OSBlerde toplanan atıkların ise geri dönüşüm/geri kazanım tesislerine vermekle,
|
| MADDE 9 - | Atık getirme merkezlerine tehlikeli veya tehlikeli atıklar ile kontamine olmuş atıkların alınmaması gerekmektedir. Bu maddeye aşağıdaki hususun eklenmesi gerekmektedir. i)Atık Getirme Merkezine tehlikeli atıklar ile kontamine olmuş atıkları almamakla yükümlüdür. | i)Atık Getirme Merkezine tehlikeli atıklar ile kontamine olmuş atıkları almamakla yükümlüdür.
|
| MADDE 9 - | Bu maddeye aşağıdaki hususun eklenmesi gerekir. Atık getirme merkezinin çevre ve insan sağlığına uygun şartlarda ve düzenli çalışmasını sağlamak amacıyla, çevre görevlisi çalıştırılması veya danışmanlık alınması zorunlu tutulmalıdır. | j) Atık Getirme Merkezi, merkezin kapasitesine göre tam zamanlı veya danışmanlık alarak çevre Mühendisi çalıştırmak zorundadır. |
| MADDE 10- I. sınıf atık getirme merkezi; Belediyeler, mahalli idare birlikleri ve büyükşehirlerde ilçe belediyeleri tarafından kurulan/kurdurulan ve işletilen/işlettirilen merkezler. | Organize Sanayi Bölgelerinde az miktarda geri kazanılabilir atık oluşturan işletmeler, atıklarını vermekte oldukça zorlanmakta, lisanslı firmalar miktar olarak yüksek tonajlı atık oluşturan işletmelerle çalışmayı tercih ettiğinden dolayı sıkıntı yaşamaktadır. Dolayısıyla tanımlamaya Organize Sanayi Bölgesi tanımlamasının eklenmesi faydalı olacaktır. | I. sınıf atık getirme merkezi; Organize Sanayi Bölgeleri, Belediyeler, mahalli idare birlikleri ve büyükşehirlerde ilçe belediyeleri tarafından kurulan/kurdurulan ve işletilen/işlettirilen merkezler. |
| MADDE 12 - b) Yönetim binası, kantar, giriş kontrol binası bulunmalı ve asgari 1.000 m2 alana sahip olmalıdır.
| OSB lerde kantar firmaların çıkışlarında zaten mevcut. Bir kez daha Getirme Merkezinde olmasına ihtiyaç bulunmamaktadır. Ayrıca, getirme merkezinin Ek-1 deki atıklarının tamamının toplanması amacıyla en az 1000 m² olması yer açısından bazı İlçe Belediyeleri açısından fazla, nüfusu yüksek bazı İlçe Belediyeleri açısından ise az bir metrekare anlamına gelmektedir. AGMnin metrekaresi nüfusa göre oranlanıp, yer müsaitse özellikle büyük İlçe Belediyeleri için sayı arttırılabilir. | Yönetim binası, kantar, giriş kontrol binası bulunmalı ve asgari 1.000 m2 alana sahip olmalıdır. Kantar hizmeti dışarıdan alınıyorsa belgelenmelidir. |
| MADDE 12- e) Trafik akışı tek yönlü olmalıdır.
| OSBlerde alanın kısıtlı ve giriş çıkışların daha organize edilebilirliği göz önüne alınmalı, teknik olarak mümkün olmayan yerlerde bu maddenin uygulanması teknik rapora dayandırılarak uygulanmayabilir. | e) Trafik akışı tek yönlü olmalıdır. Ancak bunun teknik olarak mümkün olmadığı alanlarda bilirkişi raporu ile ispat edilmesi gerekmektedir. |
| MADDE 12- f) Atıkların özellikleri hakkında bilgi ve yeterli eğitime sahip tam zamanlı bir çevre görevlisi bulunmalıdır. | Atık Getirme Merkezleri bünyesinde gerçekleştirilen faaliyetler; sadece çevre mühendisliği meslek disiplini çalışma alanındadır. Bu kapsamda Atıkların toplanması, sınıflandırılması, bertarafı ve yönetimi süreçlerinde tesis sorumlularının çevre mühendisi olması ve tesislerde en az bir çevre mühendisi çalıştırılması zorunluluğu bulunmalıdır. Tebliğ kapsamında tesis sorumlusu olarak tanımlanan çevre mühendisliği meslek disiplini dışındaki "çevre görevlisi" atık getirme merkezlerinin işleyişini yürütecek yönlendirecek yetkinliğe sahip değildir. | f) Atıkların özellikleri hakkında bilgi ve yeterli eğitime sahip tam zamanlı bir çevre görevlisi bulunmalıdır. Tam zamanlı bir çevre mühendisi bulunmalıdır.
|
| MADDE 12- g) Ek- 2de belirtilen gruplardan XII nolu gruptaki atıklar, paslanmaz metal veya yüksek yoğunluklu plastik malzemeden yapılmış, kapaklı, kapakları kilitlenir, yükleme-boşaltma esnasında torbaların hasar görmesine veya delinmesine yol açabilecek keskin kenarları olmayan, yüklenmesi kolay, içerisine atık atıldıktan sonra tekrar alınmasına imkân bulunmayan ve üzerinde "Atık İlaç" ibaresi bulunan biriktirme ekipmanlarında biriktirilir.
| Ek-2 7 nolu gruptaki atıklar atık pil ve akümülatörleri içermekte olup biriktirme kapları Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliğine uygun olmalıdır.
Atık ilaç tanımına giren atıklar Ek-2 10 nolu grupta yer almakta olup bu atıkların biriktirme kapları ayrı bir bentte Tıbbi Atıkların kontrolü Yönetmeliğine uygun olarak tanımlanmalıdır. *İle işaretlenmiş atıkların ambalajlarının üzerine dışarıdan görülebilecek şekilde "Tehlikeli Atık" ibaresi ile atık kodunun ve atık açıklamasının yazılı olduğu etiket yapıştırılmalıdır. Ayrıca maddede belirtilen 12 grup atıklar ilaç atıkları değil. Bu maddede, tehlikeli atıklar için genel vurgu yapılması daha uygun olacaktır | g) Ek- 2de belirtilen gruplardan "*" ile işaretlenmiş atıklar, ayrı biriktirme ekipmanlarında biriktirilerek üzerine dışarıdan görülebilecek şekilde "Tehlikeli Atık" ibaresi ile atık kodunun ve atık açıklamasının yazılı olduğu etiket yapıştırılmalıdır. Bu atıkların ambalajları, yükleme-boşaltma esnasında torbaların hasar görmesine veya delinmesine yol açabilecek keskin kenarları olmayan, yüklenmesi kolay, içerisine atık atıldıktan sonra tekrar alınmasına imkân bulunmayan biriktirme ekipmanlarında biriktirilir.
|
| MADDE 12 - (1) I. Sınıf getirme merkezleri 11 inci maddede yer alan hükümlere ilave olarak aşağıdaki hususları da yerine getirmekle yükümlüdür.
| Bu maddeye aşağıdaki hususun eklenmesi gerekir.
EK-2de yer alan tüm atık grupları, herkesin anlayabileceği bir dilde tanımlanmalı ve karışıklığa yol açmamalıdır. | h) Atık Getirme Merkezinde tüm atıklar, anlaşılır şekilde tariflendirilmeli ve sınıflandırılmalıdır. |
| MADDE 13 - a) Ek- 2de yer alan atık gruplarından I inci, II nci, III üncü ve IV üncü grupta yer alan atıkların olduğu, diğer atık gruplarından üç grubun seçmeli olduğu toplamda en az 7 (yedi) grup atığın biriktirilmesi zorunludur.
| Getirme merkezinde hangi atıkların biriktirilebileceği seçmeli olarak değil kesin olarak tanımlanmalıdır. Getirme merkezinin asgari 20 m3 hacimde olacağı düşünüldüğünde ilk dört grup dışında yer alan bazı atıkların biriktirilmesi için yeterli alan bulunmayacağı görülmektedir. (Örneğin; 12. Gruptaki hacimli atıklar ve ömrünü tamamlamış lastikler) ÖTL ya da akümülatörleri ya da sitotoksik atıkları alışveriş merkezlerinde biriktirilmesi uygun değildir. |
|
| MADDE 13 b) Asgari 20 m3 hacme sahip olmalıdır.
| Alışveriş Merkezleri için bahse konu en az 20 m³ yer yine AVMnin yerleşim büyüklüğüne oranlama söz konusu olabilir. |
|
| MADDE 13 c) Sorumlu olarak bir çevre görevlisi bulunmalıdır. | Atık Getirme Merkezleri bünyesinde gerçekleştirilen faaliyetler; sadece çevre mühendisliği meslek disiplini çalışma alanındadır. Bu kapsamda Atıkların toplanması, sınıflandırılması, bertarafı ve yönetimi süreçlerinde tesis sorumlularının çevre mühendisi olması ve tesislerde en az bir çevre mühendisi çalıştırılması zorunluluğu bulunmalıdır. Tebliğ kapsamında tesisi sorumlusu olarak tanımlanan çevre mühendisliği meslek disiplini dışındaki "çevre görevlisi" atık getirme merkezlerinin işleyişini yürütecek yönlendirecek yetkinliğe sahip değildir. | f) Sorumlu olarak bir çevre görevlisi bulunmalıdır. tam zamanlı bir çevre mühendisi bulunmalıdır.
|
| MADDE 14 - a) Ek- 2de yer alan atık gruplarından I inci, II nci, III üncü ve IV üncü grupta yer alan atıkların olduğu, diğer atık gruplarından bir grubun seçmeli olduğu toplamda en az 5 (beş) grup atığın biriktirilmesi zorunludur.
| Getirme merkezinde hangi atıkların biriktirilebileceği seçmeli olarak değil kesin olarak tanımlanmalıdır. Getirme merkezinin asgari 2 m3 hacimde olacağı düşünüldüğünde ilk dört grup dışında yer alan bazı atıkların biriktirilmesi için yeterli alan bulunmayacağı görülmektedir. (Örneğin; 12. Gruptaki hacimli atıklar ve ömrünü tamamlamış lastikler) ÖTL ya da akümülatörleri ya da sitotoksik atıkları alışveriş merkezlerinde biriktirilmesi uygun değildir. |
|
| MADDE 14 b) Asgari 2 m3 hacme sahip olmalıdır.
| Satış Noktaları için bahse konu en az 2 m³ yer yine Satış Noktalarının yerleşim büyüklüğüne göre kriter alıp, ona göre bir oranlama söz konusu olabilir. |
|
| MADDE 14 c) Sorumlu olarak bir çevre görevlisi bulunmalıdır. | Atık Getirme Merkezleri bünyesinde gerçekleştirilen faaliyetler; sadece çevre mühendisliği meslek disiplini çalışma alanındadır. Bu kapsamda Atıkların toplanması, sınıflandırılması, bertarafı ve yonetimi süreçlerinde tesis sorumlularının çevre mühendisi olması ve tesislerde en az bir çevre mühendisi çalıştırılması zorunluluğu bulunmalıdır. Tebliğ kapsamında tesisi sorumlusu olarak tanımlanan çevre mühendisliği meslek disiplini dışındaki "çevre görevlisi" atık getirme merkezlerinin işleyişini yürütecek yönlendirecek yetkinliğe sahip değildir. | f) Sorumlu olarak bir çevre görevlisi bulunmalıdır. tam zamanlı bir çevre mühendisi bulunmalıdır.
|
| 1- Ek madde
| Genel ilkelerde; "(5) Atık getirme merkezlerine mutfak atıkları, park ve bahçe atıkları, inşaat ve yıkıntı atıkları, endüstriyel atıklar, tıbbi atıklar, patlayıcı ve radyoaktif atıklar kabul edilmez." Maddesi bulunmaktadır. Ancak, atık getirme merkezlerinde radyoaktivite kontrolünün yapılacağı el detektörü vs. şartı yoktur eklenmelidir. | MADDE 11 - l) Tüm atık getirme merkezlerinde radyasyon ölçümü yapılabilmesi için el dedektörü ve yetkili personel bulunmalıdır.
|
| 2- Ek madde | DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Atık Getirme Merkezi Teknik Özellikleri Başlığı altında Seyyar Getirme Merkezleri için de teknik özellikler netleştirilmelidir. | a) Seyyar (Mobil) Getirme Merkezleri için kullanılacak araçlar, maksimum 10 yaşında olmalıdır. b) Atıkların toplanacağı alanda sızdırmazlık sağlanmalıdır. Sızıntılara karşı, sızan maddelerin toplanacağı drenaj sistemi ve sıvı atık toplama haznesi bulunmalıdır. c) Araç üzerinde ".......... Belediyesi Seyyar Atık Getirme Merkezi" ifadesinin ve Belediye logosunun bulunduğu tabela asılmalıdır. d) Atık listesinde "*" ile işaretlenmiş atıkların diğer atıklardan seperatör ile ayrılarak biriktirilmesinin sağlanması
|