TMMOB Çevre Mühendisleri Odası
TMMOB
Çevre Mühendisleri Odası
ÇEVREYİ KİRLETME İZNİ YENİDEN MECLİS GÜNDEMİNE GELİYOR

İmza Kampanyası İçin Tıklayınız:

https://www.change.org/p/tbmm-s%C3%B6z%C3%BCn%C3%BC-tut-havay%C4%B1-kirletme-izni-verme-temizhavahakt%C4%B1r-tbmms%C3%B6z%C3%BCn%C3%BCtut-enginaltaychp-mehmedmus-lutfuturkkan-mleventbulbul-saruhanoluc

14 Şubat 2019‘da meclisteki tüm partilerin ortak kararıyla geri çekilen yasal düzenlemenin (eski Madde45) yeniden meclis gündemine bu sefer #Madde50 olarak geliyor. 16 adet kömürlü termik santrale 4.kez kirletme izni verilmek isteniyor.

14 Şubat 2019 tarihinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi‘nde (TBMM) AK Parti, Milliyetçi Hareket Partisi, İYİ Parti, Cumhuriyet Halk Partisi ve Halkların Demokratik Partisi‘nin ortak kararı ile geri çekilen "termik santrallere kirletme izni" veren yasal düzenleme yeniden gündemde. 2013‘ten beri çevre yatırımlarını gerçekleştirme taahhütlerini yerine getirmeyen ve mühletleri yasal düzenlemelerle üç defa uzatılan 15 kömürlü termik santrale dördüncü kez havayı kirletme izni verilmek isteniyor, üstelik üç yıl daha. Teklif yasalaşırsa, Türkiye‘nin en eski ve kirli santralleri Haziran 2022 yılına kadar havayı kirletmeye, halk sağlığını tehdit etmeye devam edecek.

Parti temsilcileri söz konusu termik santrallerin çevre yatırımını tamamlamadan çalışmaya devam etmelerine olanak sağlamayacaklarına dair sözler vermiştir: 

Elbistan‘daki, Afşin‘deki hemşehrilerin içlerinin rahat olması temennisinde bulunan AK Parti Milletvekili ve Grup Başkanı Mehmet Muş 17 Temmuz 2019 tarihinde Meclis Genel Kurulu‘nda "O şirketlere tanıdığımız süre bu yıl sonu itibarıyla bitiyor, o süre zarfında buradaki standartlara uygun şekilde filtreleme yapılacaktır; uzatma süresi verilmemiştir, verilmeyecektir" demiştir. 

Milliyetçi Hareket Partisi Manisa Milletvekili Erkan Akçay ise 14 Şubat 2019 tarihli Meclis Genel Kurulu‘nda "Teklif metninde 45‘inci maddede yer alan düzenlemenin tüm parti gruplarının ortak mutabakatıyla teklif metninden çıkarılmış olması oldukça sevindiricidir. Çünkü, çevre hassasiyetini daima muhafaza etmemiz ve bu konuda bir kararlılık sergileme ihtiyacımız vardır" demiştir. 

Cumhuriyet Halk Partisi Manisa Milletvekili Özgür Özel de 2019 sonuna doğru maddenin yeniden gündeme getirilebileceğini hatırlatıp "Bu şirketler, 2019‘un sonuna doğru buraya bir tane daha önerge getirilip iki yıl daha uzatılması gibi bir şeyi beklemesinler. Böyle bir şey getirilirse getirenler de bu sözlerimiz karşısında mahcup olsun" demiştir. 

Sağlık ve doğa koruma alanında çalışan 16 sivil toplum kuruluşunun adına Temiz Hava Hakkı Platformu‘nun olarak bu santrallerin çevre izinleri ve yatırımları olmadan çalışmaması, havayı kirletmeye devam etmemesi için karar vericilere yaptığı çağrıyı biz de destekliyoruz.  TBMM‘deki tüm siyasi partilerin temiz hava hakkını talep eden yüz binlerce insana, bu santrallere ilişkin 14 Şubat 2019‘da verdikleri  sözü istisnasız bir şekilde yerine getirmelerini talep ediyoruz. 


Bu yasa teklifi ne anlama geliyor?

1 Kasım 2019  tarihinde, Plan Bütçe Komisyonu‘nda görüşülen 2/2312 Esas Numaralı Dijital Hizmet Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi ile, daha önce TBMM‘den tüm siyasi partilerin reddettiği, havayı kirletme izni yeniden görüşülüp, Meclis Genel Kurulu‘na sunulmak üzere kabul edildi. Düzenlemeye göre; 
 

"MADDE - 14/3/2013 tarihli ve 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununun geçici 8 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan"31/12/2019" ibaresi "30/6/2022" şeklinde değiştirilmiş, fıkraya "üretim faaliyeti durdurulamaz ve" ibaresinden sonra gelmek üzere "çevre mevzuatına uyuma yönelik yatırımların gerçekleştirilmemesi ve çevre mevzuatı açısından gerekli izinlerin tamamlanmaması nedeniyle" ibaresi ve ikinci cümlesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki cümleler eklenmiştir.
 
"Ancak çevre mevzuatına uyuma yönelik yatırımlara dair yapım sözleşmesi ile iş termin planını 30/6/2020 tarihine kadar Bakanlığa sunmayan üretim tesisleri bu haklardan yararlanamaz. İş termin planı sunulan üretim tesisleri Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından bu iş termin planına uyum açısından 1/7/2020 tarihinden itibaren 4 ayda bir denetlenir. Yapılan her bir denetimde bu iş termin planına uygun olmadığı tespit edilen tesislere 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanununda yer alan ilgili idari para cezaları yirmi kat artırılarak uygulanır. İş termin planındaki herhangi bir işin yapımının belirtildiği süreye göre bir yıl geciktiğinin tespiti halinde üretim tesisinin faaliyeti durdurulur. Bu madde kapsamında verilen idari para cezalarına karşı dava açılması cezanın tahsil işlemlerini durdurmaz."

 
 Çevre Mevzuatına Uyum Yatırımı Yapmayan Santraller Hangileri?

Aşağıda belirtilen kömürlü termik santraller, 2013 yılından bu yana, baca gazı kükürt giderim tesisi, filtre sistemleri veya kül barajı gibi çevre ve halk sağlığının korunması için gerekli yatırımları yapmamaktadır. Bu santraller 2013 yılından itibaren özelleştirilmiş olup, Çanakkale 18 Mart Termik Santrali, Soma A ve Afşin Elbistan B Termik Santrali hariç, özel şirketler tarafından işletilmektedir. 

1.     Çanakkale / 18 Mart Çanakkale Termik Santrali 

2.     Şırnak / Silopi Elektrik Termik Santrali 

3.     Kahramanmaraş / Afşin Elbistan A Termik Santrali 

4.     Karabük / Kardemir Karabük Demir Çelik Termik Santrali 

5.     Kütahya / Tunçbilek Termik Santrali 

6.     Kütahya / Seyitömer Termik Santrali 

7.     Manisa / Soma A Termik Santrali 

8.     Manisa / Soma B Termik Santrali 

9.     Sivas / Kangal Termik Santrali (1. ve 2. üniteler) 

10.  Zonguldak / Çatalağzı Termik Santrali 

11.  Ankara / Çayırhan Termik Santrali 

12.  Muğla / Yeniköy Termik Santrali 

13.  Muğla / Kemerköy Termik Santrali 

14.  Bursa / Orhaneli Termik Santrali

15.  Kahramanmaraş / Afşin Elbistan B Termik Santrali

16.  Muğla / Yatağan Termik Santrali

 

Bu santrallere 2013 yılından itibaren Anayasa Mahkemesi‘nin iptal kararlarını hiçe saymak pahasına ek süre verilmiş ve çevre yatırımlarını yapmaları talep edilmiştir. Oysa ki, bu şirketler çevre ve halk sağlığını hiçe sayarak, sözkonusu çevre yatırımlarını 6 yıldır hayata geçirmemekte havayı kirletmeye ve halk sağlığına zarar vermeye devam etmektedir. 

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan partikül madde (PM10) ölçüm verileri kullanarak Temiz Hava Hakkı Platformu tarafından yapılan Kara Rapor isimli çalışma, en eski santrallerden Kahramanmaraş‘taki Afşin Elbistan kömürlü termik santrallerinin yer aldığı Kahramanmaraş‘ın %25,1 oranı ile hava kirliliğine bağlı ölümlerin il bazında yüzde olarak en fazla olduğu ikinci il  olduğunu saptamıştır. Toplam yedi ünitenin bulunduğu Zonguldak‘ta ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığı‘nın mobil istasyonuyla 2018‘de yapılan ölçümler PM10 değerlerinin DS֑nün sınır değerlerinin üç katı olduğunu  ortaya koydu.

Plan ve bütçe komisyonunda 1 Kasım 2019 tarihinde kabul edilen düzenleme, meclis genel kurulunda yasalaşırsa, bu santraller Haziran 2022‘ye kadar havayı kirletmeye, çevreye zarar vermeye ve halk sağlığını tehdit etmeye devam edecekler. 

 

19.11.2019 00:00
Okunma Sayısı: 325
Fotoğraf Galerisi