ÇMO`dan ÇED Çalıştayı

ÇMO ve Çevre Bakanlığı`ndan "ÇED" adımı

Bozoğlu: ÇED`i görücü usulünden çıkaracağız

TMMOB Çevre Mühendisleri Odası (ÇMO), Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Yönetmeliği sürecinde yaşanan sorunların tespiti ve sürecin iyileştirilmesi için 20-21 Temmuz tarihlerinde çalıştay düzenledi. Açılışta konuşan ÇMO Genel Başkanı Baran Bozoğlu, yıllardır mahkeme koridorlarına taşınan yönetmeliğin ilk defa meslek odaları ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı temsilcilerinin katılımıyla tartışıldığına dikkati çekti. Bozoğlu, "Artık ÇED`i görücü usulünden çıkartıp, bu konuda doğrudan daha fazla konuşan, birbirine daha fazla pratik sağlayan, birbirini daha iyi anlayan paydaşlar yaratmamız gerekiyor. Dilerim bu çalıştay buna vesile olacak" dedi.

Ankara Anemon Otel`de düzenlenen çalıştayda Türkiye`nin ÇED mevzuatı ve uluslararası uygulamalar hakkında sunum ve atölye çalışmaları yapıldı. Çalıştay, Türkiye`nin çevre sorunlarını çözmek adına yoğun mücadele veren sivil toplum kuruluşları ve meslek odaları ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Orman ve Su İşleri Bakanlığı temsilcilerini bir araya getirdi. Çevre sorunlarına yönelik çözüm önerilerinin tüm tarafların katılımı ile ortaya konulması amaçlandı. Çalıştaya ÇMO 2. Başkanı Zeyneti Bayri Ünal, Oda Yönetim Kurulu Üyeleri Tuğba Uçankuş ve Günal Özenirler, Oda Genel Sekreteri Cem Ferda Tunçer, Kimya Mühendisleri Odası Başkanı Ali Uğurlu, WWF Temsilcisi Aslı Gemci, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Müsteşarı Prof. Dr. Mustafa Öztürk, eski müsteşar Murat Sungur Bursa, ÇED İzin ve Denetim Genel Müdürü Mustafa Satılmış katıldı. ÇED Çalıştayı`nın açılış konuşmalarını Bozoğlu ve Öztürk yaptı.

"Doğa ve kamu yararı için büyük adım"

Bozoğlu, konuşmasında şunları kaydetti:

"Yıllardır mahkeme koridorlarına taşınan ÇED yönetmeliği ilk defa tüm tarafların katılımıyla tartışılacak. Türkiye`nin çevre sorunlarını çözmek adına bu çalıştaydan çok umutluyuz. Tartışan tarafları bir araya getirme şansı yakaladık. Çalıştay, çevre sorunları açısından çok önemli olan ÇED mevzuatının, doğa ve kamu yararı gözetir hale dönüştürülmesi için çok büyük bir adım olacak."

"Önceliğimiz diyalog"

Bozoğlu, şöyle devam etti:

"Meslektaşlarımızın birikimlerinin, ÇED süreçlerine aktarılması için çaba harcıyoruz. Sadece raporların hazırlanmasında değil, çevre sorunlarını çözmeye odaklı planlama sürecini merkezine oturtan bir ÇED mevzuatının da oluşturulması için yoğun mesai harcıyoruz. Çevre sorunlarını dert eden sivil toplum kuruluşları, avukatlar zaman zaman bizden teknik bilgi talep ediyor. Bunları onlara sağlayarak doğru bir eleştiri pratiğinin oluşturulmasını sağlıyoruz. Öte yandan gerektiğinde ÇED mevzuatına dava açarak görüşlerimizin hayata geçmesini sağlamaya çalışıyoruz. Tabii öncelikli yaklaşımımız diyalog süreci. Tüm paydaşlarla bu konuları tartışarak yürütmeye çalışıyoruz.

"Yüz yüze konuşup çözüm üretelim" 

ÇED yönetmeliğinde yaşanan birçok değişiklikte ÇMO`nun büyük katkıları var. Biz bu konuları mahkemede tartışmayı, işin özünden sorunun kopmasını, teknik boyuttan uzaklaşmayı doğru bulmuyoruz. Burada aslında tüm paydaşların gerçekten diyalog kurarak, mahkemelerde konuşulan konuları yüz yüze konuşup çözüm üreterek yol almamız gerektiğini biliyoruz. Bakanlığımıza çok teşekkür ediyoruz çünkü bizi kırmadılar geldiler. Belki zaman zaman basında karşı karşıya geldiğimiz noktalar oldu ancak bu konuyu birlikte tartışmayı öngördükleri ve yanımızda oldukları için çok teşekkür ediyoruz. Burası özgür bir platform saygı çerçevesinde tartışıp yol almaya çalışacağız. Biz artık ÇED`i görücü usulünden çıkartıp, bu konuda doğrudan daha fazla konuşan, birbirine daha fazla pratik sağlayan, birbirini daha iyi anlayan paydaşlar yaratmamız gerekiyor. Dilerim bu çalıştay buna vesile olacak."

"Çözüm odaklı olacağız"

Öztürk ise şöyle konuştu:

"ÇED uygulamalarında çeşitli sıkıntılar zaman zaman yaşanıyor. Burada yatırım yapılmasına ‘hayır` diyen bir grup insan var. Olabilir bu demokratik hak. Bakanlık olarak hazırladığımız ÇED yönetmeliği Avrupa Birliği (AB) direktifiyle aynı durumda hatta bazı sanayi kolları ve işletmeler için AB`de ikinci grup olan tesisler birinci gruba alınmış durumda. Çevre hepimizin. Dolayısıyla buna ‘hayır` demek yerine gerekçeler ne anlamlandırılması lazım. 35 yıllık çevre mühendisi hocasıyım. Öğrencilerimize her zaman ‘Çözüm odaklı olacağız` dedim. 1993`ten bugüne kadar Türkiye`de önemli bir hafıza oluştu ÇED`le ilgili. Bunları birleştirip bu dokümanlardan daha kaliteli ÇED`lerin oluşturulması dahil olmak üzere yol haritalarını devreye sokmalıyız."

ÇED sunumu

Çalıştayda Endüstriyel Yatırımlar ÇED Dairesi Başkanı Cihan Tatar, Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği Başkanı Süheyla Doğan Ünal, Dünya Bankası Çevre Uzmanı Esra Atlı Arıkan, Sürdürülebilir Kalkınma Akademisi Yönetim Kurulu Başkanı Murat Sungur Bursa, ÇMO Hukuk Müşaviri Emre Baturay Altınok, ODTÜ Öğretim Üyesi Dr. Haluk Çeribaşı ve Yeterlik Daire Başkanlığı` ndan Nejat AYDIN sunum gerçekleştirdi.

Atölye Çalışmaları

Çalıştay boyunca yapılan sunumların ardından "Dünden Bugüne ÇED", "Katılımcılık ve ÇED", "Yeterlik", "ÇED Denetim ve Kontrol" başlıklarında atölye çalışmaları gerçekleştirildi.

ÇMO 2. Başkanı Zeyneti Bayri Ünal 2 günlük Çalıştay ve Atölye Çalışmalarını şu şekilde değerlendirdi. "24 yıldır uygulamalarına tanıklık ettiğimiz ve içinde yer aldığımız ÇED Yönetmeliği ve ÇED süreçleri konusunda ilk kez ilgili tüm tarafların katılımı ile gerçekleştirilen bu çalıştay son derece önemlidir. Sunumları ile bilgi aktarımında bulunan, atölye çalışmalarına katılarak katkı ve katılım sağlayan tüm katılımcıların katkı ve katılımının çok değerli olduğunu, belirtmek isteriz. Çalıştay süresince gerçekleştirilen atölye çalışmalarında çıkan sonuçları detaylı olarak  paylaşacağız. Çevre yönetiminin önemli araçlarından biri olan ÇED sürecinde planlama, bilginin yönetimi, verilerin analiz edilmesi, katılım ve şeffaflık, kurumsal hafızanın önemi ve sürekliliği, sosyal etkilerin de sürece dahil edilmesi öne çıkan konular idi. Atölye çalışmalarında ortaya çıkan sorun- çözüm temelli öneriler üzerine daha detaylı bir çalışma yürütülmesi ve paylaşılması ihtiyacı üzerine Çevre Mühendisleri Odası olarak üzerimize düşen sorumluluğu yerine getirecek ve daha kapsamlı çalışmalar gerçekleştireceğiz. "