CORONA VİRÜS VE ÇEVRESEL ETKİLERİ

Yeni tip corona virüs (covıd-19) salgını nedeniyle insanların evlerine kapanmasıyla birlikte toplu taşıma ve özel araç kullanımının azalması, birçok işyerinin kapalı olması, fabrikaların üretim hızının azalması ile fosil yakıt kullanımı büyük oranda düşüş göstermiştir. Dolayısıyla hava kalitesinde ciddi iyileşmeler olduğu görülmüştür. Ancak bu salgın sebebiyle doğaya insan etkisinin azalmasıyla çevreye pozitif etkisi varmış gibi gözükse de hem çevre hem de insan sağlığı için tehlike devam etmektedir.

Salgın nedeniyle kullanılmış yüz maskeleri, eldivenler ve koruyucu ekipmanlardan oluşan enfekte olmuş atık yığınları oluşmaktadır. Tek kullanımlık kişisel koruyucular çevreye önemli zararlar verebilir. Çevre grubu OceansAsia, Hong Kong‘daki Soko adalarına kıyı şeridinde cerrahi maskelerin bulunduğunu gözlemlemiştir. Günümüzde denizlerdeki plastik kirliliği ciddi bir çevre sorunudur.  Ayrıca enfekte hastalar ile temas halinde olan tek kullanımlık tıbbi ürünler, geri dönüşüm sırasında oluşabilecek kontaminasyonu önlemek için tıbbi atık olarak değerlendirilmelidir. Sağlıklı insanlar tarafından kullanılan maskeler doğru ayrıştırmanın mümkün olduğu şartlarda evsel atıklarla birlikte ele alınabilecekken salgın gibi durumlarda bu ayrım çok zordur. Evlerde karantina altına alınan kişiler tarafından kullanılan maskelerin bertarafı ciddi bir husustur. Evsel atıklarla birlikte atılan maskelerin kontaminasyon riski oluşturması atık miktarını arttırmakla birlikte bu atıkların toplanması ve bertarafı aşamalarında salgının yayılma riskini de arttıracaktır.
OSHA(İş Sağlığı ve Güvenliği İdaresi), atık yönetimi endüstrisinde çalışan işçilerin ve işverenlerin 2019-nCoV ile kontamine olmuş atıkları diğer düzenlenmiş tıbbi atıklar gibi yönetmeleri gerektiğini belirtmektedir.

DSÖ, COVID-19‘a neden olan virüsün yüzeylerde ne kadar süre hayatta kalacağından emin olmadığını, ancak diğer koronavirüsler gibi davrandığını belirtmektedir. İyi kontrol edilen ortamlarda yapılan korona virüslerin laboratuvar çalışmaları, virüsün dışkı ile kontamine olmuş suda günler ila haftalarca bulaşıcı kalabileceğini göstermiştir. Kanalizasyon sistemlerinde taşınan atık sular, iyi tasarlanmış ve iyi yönetilen merkezi atık su arıtma tesislerinde gerekli kontroller sağlanmalı, virüsün alıcı ortamlara bulaşmasının önüne geçilmelidir. Mevcut atık su arıtma tesisleri virüsleri gidermek için optimize edilmezse son bir dezenfeksiyon adımı düşünülebilir. Arıtma tesislerindeki işçilerin sağlığını korumak için de en iyi uygulamalar izlenmelidir.

Corona virüsün sadece bir sağlık sorunu değil çevresel etkiler göstereceğinin de bilincinde olunarak, atık ve atık su yönetiminde gerekli önlemler alınmalıdır. Kullanılan maske ve eldivenler çevreye değil gerekli konteynerlere atılmalıdır.

TMMOB ÇEVRE MÜHENDİSLERİ ODASI KOCAELİ ŞUBE YÖNETİM KURULU