Çevre Mühendisleri Odası olarak Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik‘e dava açtık.

Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik, atıkların düzenli depolama ile bertaraf sürecine ilişkin genel kuralları düzenlenmektedir. Bu kapsamda Yönetmeliğin amacı çevre kirliliğinin önlenmesine, Atıkların türüne göre uygun depo tabanı teknik tasarımlarının yapılması ve düzenli depolama tesislerinin inşa edilmesine, tesislere atık kabul işlemlerinin, işletme, kapatma ve kapatma sonrası bakım süreçlerinde sera etkisi de dâhil olmak üzere çevre ve insan sağlığı açısından risk teşkil edebilecek olumsuzlukların önlenmesine, mevcut düzenli depolama tesislerinin ıslahı, kapatılması ve kapatma sonrası bakım süreçlerine ilişkin genel kuralları belirlemektir.

Odamız Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik kapsamında yapmış olduğu çalışmalar şu şekildedir: Üyelik sürecinde bulunulan Avrupa Birliği‘nin, atıkların nihai bertaraf yöntemi olan düzenli depolama yöntemindeki genel esaslarının belirlendiği 99/31/EC sayılı Düzenli Depolama Direktifi ile yeni gelişmelere uyum sağlanabilmesi amacı başta olmak üzere hali hazırda uygulanmakta olan düzenli depolama tesisi uygulama projelerinin hazırlanması ve tesislerin inşaat kontrolüne, tesislere atık kabulü işlemlerine ve tesislerin işletilmesi, kapatılması ile kapatma sonrası kontrol ve izleme süreçlerine ilişkin çalışmaların veriminin ve etkinliğinin arttırılmasını sağlamak için "Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik Taslağı‘nın Bakanlık tarafından hazırlandığı, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü internet sayfasında duyurulmuştur. Odamız Birimlerinden; söz konusu taslağa ilişkin resmi yazı ile görüş talep edilmiştir. Akabinde Odamız tarafından oluşturulan görüş, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Odamız web sitesinde "Odamız Görüşleri" bölümünde üyelerimiz ile paylaşılmıştır.

26 Aralık 2019 tarih ve 30990 sayılı Resmi Gazete‘ de Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik yayımlanmıştır. Yayımlanan Yönetmelik Odamız tarafından incelenmiş olup söz konusu Yönetmelikte Odamız görüşlerinin yer almadığı anlaşılmıştır. Ayrıca söz konusu taslak yönetmelik metninde yer almayan Yönetmeliğin 30. Maddesine dip tarama maddesinin test edilmeksizin 2. Sınıf depolama tesislerine depolanabilmesi ve termik santrallerin mevcut ve kontrolsüz olarak yönetmeliğe aykırı olarak işletilmekte olan depolama sahalarının kullanımının sağlanarak çevre izin lisans almalarına olanak sağlayan bir düzenlemenin olduğu görülmüştür.

Yapılan inceleme sonucunda: Yönetmeliğin 18. maddesinde dip tarama malzemesinin test edilmeksizin II. Sınıf depolama tesislerinde depolanmasına olanak sağlayacağı anlaşılmış olup 18. maddenin uygulanmasıyla çevre ve insan sağlığı için telafisi olmayacak zararlar oluşturabileceği öngörülerek diğer mevzuatlara aykırılık ve Yönetmeliğin kendi içerisinde de çelişkiler bulunduğu fark edilmiştir. Ayrıca, Yönetmeliğin 22. Maddesi ile termik santrallerin atık sahaları uygun olmamasına rağmen izin lisans başvurusu yapılabilmesine olanak sağlamasının önü açılacak olup çevre izni almak yerine yetkinliği belirli olmayan akademik rapor alınabileceği, akademik raporun içeriğinin ne olacağı, nasıl bir süreç içerisinde düzenleneceği, ifade edilmemiştir. Bu kapsamda "rapor" ifadesi son derece muğlak olmakla birlikte kamu tarafından farklı uygulamalara neden olabilecek bir düzenlemedir. Zira kurumsal akademik raporun ne olduğu hakkında hiçbir tanım yapılmamıştır.

6446 sayılı Yasanın Geçici 8 inci maddesi  ile  söz konusu tesislerin çevre mevzuatına uyumuna yönelik yatırımların gerçekleştirilmesi ve çevre mevzuatı açısından gerekli izinlerin tamamlanması amacıyla 31.12.2019 tarihine kadar tanınan sürenin kesin olduğunu hüküm altına almıştır., 6446 sayılı Yasanın Geçici 8. maddesi kapsamındaki elektrik üretim tesislerinin 31.12.2019 tarihi itibariyle çevre mevzuatına uyuma yönelik yatırımlarını tamamlamış ve çevre mevzuatı açısından gerekli izinleri almış olması zorunludur. Buna karşın söz konusu tesisler yükümlüklerini yerine getirmemiş, son güne kadar Geçici 8. Maddede belirtilen son tarihin ertelenmesini beklemişlerdir. Söz konusu değişikliğin TBMM‘ de onaylanmasına karşın veto edilmesinin ardından yapılan bu yönetmelik değişikliği, yasa ile değiştirilemeyen bir konuda istisna getirmeyi amaçlamıştır. Atıklarının depolanmasına ilişkin yükümlülükleri yerine getirmeyen ve gerekli izinleri almayan tesislerin 31.12.2019 tarihi itibari ile faaliyetlerinin durdurulması gerekirken; bu tarihten beş gün önce yapılan yönetmelik değişikliği ile söz konusu tesislerin faaliyetlerine devam etmelerine imkân tanınması Anayasanın 56. Maddesine açıkça aykırıdır.

Bu sorunların mevzuattaki bütüncül ve hukuki belirlilik gerektiren yaklaşımlar dışında çözülmesinin mümkün olmaması ve kamu yararı ile bağdaşmaması nedeniyle; 24.02.2020 tarihinde Odamız tarafından; 26 Aralık 2019 tarihli 30990 sayılı Resmi Gazetede Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan "Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" in 18. ve 22. maddelerinin iptal edilmesi için Danıştay 6. Daire Başkanlığı‘na 2020/2298 Esas numarası ile dava açılmıştır.