T.C.

İSTANBUL VALİLİĞİ

ÇEVRE ve ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞܑNE

İTİRAZ KONUSU         :  Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca 22.11.2013 tarih ve 11521 sayılı Olur‘ları ile 644 sayılı KHK‘nin 13/A  maddesi uyarınca onanan İstanbul İli,  Beykoz  İlçesi, Polonezköy Köy Yerleşik Alanı 1/5000 Ölçekli Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı ve 1/1000 Ölçekli  Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı.                      

ASKI TARİHİ                :  İtiraza konu planlar  26.12.2013 - 24.01.2014 tarihleri arasında 1 ay (30) gün süre ile İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü binasında askıya çıkarılmıştır.

AÇIKLAMALAR

İtiraza konu plan kararlarının alındığı Beykoz  İlçesi, Polonezköy Köy Yerleşik Alanı, köy merkezi III.derece, köy merkezinin dışında kalan alan ise I.derece olmak üzere Doğal (Tabii) Sit Alanı‘dır. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu‘nun Doğal (Tabii) Sitler, Koruma ve Kullanma Koşulları İle İlgili 728 Sayılı İlke Kararı (740 sayılı ilke kararı ile değişmiştir.) incelendiğinde köy merkezi dışında kalan alanda; bitki örtüsü, topografya, silüet etkisini bozabilecek, tahribata yönelik hiçbir eylemde bulunulamayacağı ve koruma bölge kurulunun uygun göreceği istisnai durumlar haricinde kesin yapı yasağı olduğu anlaşılmaktadır. Ayrıca, aynı sayılı İlke Kararı‘ nın 3. maddesinin (a) bendinde bu alanlarda yapılacak yapılanmanın ancak ilgili kurum görüşleri alınarak yapılabileceği ve Koruma Amaçlı İmar Planı kriterlerini etkileyebilecek nitelik ve yoğunluktaki uygulamalara Koruma Amaçlı İmar Planı yaptırılmadan izin verilemeyeceği belirtilmektedir.

İTİRAZ GEREKÇELERİ

1. Polonezköy Yerleşik Alanı 1/1000 Ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı notları madde 3.18‘de "Planlama alanının tümünde, yapı dışında kalan alanlarda doğal bitki örtüsü tahrip edilemez." hükmü yer almaktadır. Ancak Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu‘nun 19.06.2007 tarihli Doğal (Tabii) Sitler, Koruma ve Kullanma Koşulları İle İlgili 728 Sayılı İlke Kararı, I. Derece Doğal (Tabii) Sit Alanı‘nı "Bilimsel muhafaza açısından evrensel değeri olan, ilginç özellik ve güzelliklere sahip olması ve ender bulunması nedeniyle kamu yararı açısından mutlaka korunması gerekli olan, korumaya yönelik bilimsel çalışmalar dışında aynen korunacak alanlardır." olarak tanımlamaktadır. Söz konusu ilke kararı ile ilan edilen plan notlarının 3.18. maddesindeki  "...yapı dışında kalan alanlarda..." ifadesi çelişmektedir. İlgili ilke kararı uyarınca, bahse konu alandaki doğal bitki örtüsünün yapılaşma hesaba katılmaksızın bütün olarak korunması gerekmektedir.

2. Polonezköy Yerleşik Alanı 1/1000 Ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı notları 3.29. maddesinde "Köy Yerleşim Alanının Mevcut Genel Dokusunu Bozacak Uygulama Yapılamaz." hükmü yer almaktadır. Ancak aynı planın 4.3. ve 5.3.2. maddelerinde köy yerleşim alanının genel dokusunu bozabilecek tesisler (çardak, açık spor alanı, açık yüzme havuzu, gezi yolları, perakende ticaret birimleri, ofis, muayenehane, müze, kütüphane, sergi salonu, restoran, kafeterya, banka, finans kurumları) öngörülmekte ve öngörülen bu tesisler köy yerleşim alanının mevcut genel dokusunu bozacak niteliktedir.

3. Polonezköy Yerleşik Alanı 1/1000 Ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı notları 3.30. maddesinde "Doğal Bitki Örtüsüne ve Yabanıl Yaşama Zarar Verecek Faaliyetler İzin Verilmez." hükmü yer almaktadır. Ancak, aynı planın 4.3, 4.21, 4.22,  5.3.2. maddelerinde yapışması halinde doğal bitki örtüsüne zarar verecek tesisler (çardak, açık spor alanı, açık yüzme havuzu, gezi yolları, perakende ticaret birimleri, ofis, muayenehane, müze, kütüphane, sergi salonu, restoran, kafeterya, banka, finans kurumları) öngörülmüştür.

Ülkemizin 9 Ocak 1984 / 84 - 7601 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile onaylanan, 20 Şubat 1984 / 18318 sayılı Resmi Gazete yayımlanan ‘‘ Avrupa Yaban Hayatı Ve Yaşam Ortamlarının Korunması (Bern) Sözleşmesi ‘‘ uyarınca yaban yaşamı koruma ile ilgili, bahsi geçen sözleşmede yer alan ilgili maddelerce yaban hayatı koruma ile ilgili yükümlülükleri vardır. Bahsi geçen sözleşmenin Madde 1, Madde 2, Madde 3 ve Madde 4 te yer alan yabani flora ve fauna ile doğal yaşama ortamlarının muhafaza edilmesine ilişkin hükümleri doğal bitki örtüsüne ve yabanıl yaşama zarar verecek faaliyetlere müsaade edilmemesini öngörür.

4. Polonezköy Yerleşik Alanı 1/1000 Ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı notları 3.10, 3.11, 3.12, 3.13, 3.14 ve 3.16 sayılı hükümlerinde planlama yapılırken kirlilik önleyici tesislerin yapılması zorunluluğu yer almaktadır. Avrupa Yaban Hayatı Ve Yaşam Ortamlarının Korunması (Bern) Sözleşmesi Madde 3.2 de ‘Her Âkit Taraf, planlama ve kalkınma politikalarını saptarken ve kirlenme ile mücadele önlemleri alırken, yabani flora ve faunanın muhafazasına özen göstermeyi taahhüt eder‘ hükmü yer alır. Bu sebeple kirlilik önleyici fakiyetlerin dahi yabani flora ve faunanın zarar görmesine sebebiyet vereceği öngörülüp, muhafaza ile faliyetlerin yürütülmesi gerektiğinin taahüt edilmesi gerektiği bildirilmiştir.

5. Polonezköy Yerleşik Alanı 1/1000 Ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı notları 3.33. maddesinde "Planlama Alanındaki Orman Alanları, Peyzaj Değerleri, Dere Yatakları ve Vadi Tabanları, Endemik Bitki Örtüsü (Özellik Gösteren Ağaç Toplulukları) Gibi Özel Mülkiyete veya Kamu ve Diğer Kurumlara Ait Parsellerde, Doğal Değerlerin Korunması ve İhyası İçin Uygulama Aşamasında İlgili Belediyece Gerekli Tedbirler Alınacaktır." hükmü yer almaktadır. Ancak aynı planın 4.3. ve 5.3.2. maddelerinde köy yerleşim alanının genel dokusunu bozabilecek tesisler (çardak, açık spor alanı, açık yüzme havuzu, gezi yolları, perakende ticaret birimleri, ofis, muayenehane, müze, kütüphane, sergi salonu, restoran, kafeterya, banka, finans kurumları) öngörülmekte ve öngörülen bu tesisler köy yerleşim alanının mevcut genel dokusunu bozacak niteliktedir.

6. Polonezköy Yerleşik Alanı 1/1000 Ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı notları 5.13 ve 5.14 maddelerinde imat planının emsal ölçüleri belirtilmiştir. Bu madde uyarınca hali hazırda bölgede kaçak yapılaşma niteliğinde olan yapılar, yasal hale gelirken. Bu kaçak yapılar benzeri yapılaşmanın önünün açıldığı öngörülmektedir.

7. Polonezköy Yerleşik Alanı 1/1000 Ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı notları 3.21. maddesinde belirtilen yoğunluğun arttırılamaycağı ibaresi yer almaktadır. Fakat 6831

Sayılı Orman Kanuu ve Milli Parklar Kanunu ile koruma altında olan Polonezköy Tabiat Parkı Ormanları içerisinde yer alan köy yerleşim alanının düşük ve seyrek yoğunluklu Polonezköy Yerleşik Alanı 1/1000 Ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı notları 3.28 ,5.13, 5.14 maddelerinde belirtilen ölçülerde yapılaşmaya müsaade elimesi, köy yerleşik alanının, düşük ve seyrek yoğunluklu bir kente dönüşebileceğini öngörmektedir. Yoğunluğun düşük veya seyrek olması bu alanda koruma altındaki ormanların,doğal bitki örtüsünün ve yabanıl hayatın köy yerleşim alanının kente dönüşmesi ile tahrib olmasına, engel olamayacağı öngörülmektedir. Nüfus yoğunluğunun değil, koruma alnına herhangi bir yoğunlukta nüfus taşınmasının koruma altındaki alanda tahribat oluştutabileceği öngörülmektedir. Koruma altındaki ormanların tahribatı hem bölgenin hemde bölgenin etki alanı içerisindeki orman ekosistemlerinin ,Polonezköy Milli Parkı ekolojik etki alanı içindeki Ömerli Havzası ekolojik koridorlarının olumsuz etkilenmesine sebep olabileceği ön görülmektedir. Alan içerisindeki ekosistemlerin ve Polonezköy Milli Parkı içindeki oramanların ekosistemlerinin bozulabileceği öngörülmeketdir.

8. Polonezköy Yerleşik Alanı 1/1000 Ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı notları 3.36. maddesinde "Brüt Her Yirmibeş Metrekarelik Yapı İçin Parsel Bünyesinde En Az Bir Adet Ağaç Dikilecek ve İskan Şartı Olarak Aranacaktır." hükmü yer almaktadır. Ancak dikilecek yeni ağaçların tahrib edilen ormanın sağladığı karbon yutak alanı etkisini sağlaması mümkün değildir. Dikilen yeni ağaçların farklı bir ekosistem oluşturması sebebi ile var olan ekosistemi devam ettirmesi yada tahrib olmasına engel olması da mümkün değildir.

9. Polonezköy Yerleşik Alanı 1/1000 Ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı notları 4.21 ve 4.22 sayılı  maddelerinde 2B statüsündeki alanların imar planı ile ilgili hukuksal sürecin sonucuna göre düzenleme yapılacağı bilgisi yer almaktadır. Bu ifade 2B statüsündeki alanların hukusal süreç sonucunda imar planlamasına müsaade edilmesi durumunda, bu alanların da yapılaşmaya açılacağı ve yapılaşmanın sadece, Polonezköy Yerleşik Alanı ile sınırlı kalmayıp, bu alanalra da yayılacağı ve kormuna altındaki ormanalrın, bitki örtüsünün geniş bir alanda zarar göreceği endişesi öngörülmektedir.

10. Avrupa Yaban Hayatı Ve Yaşam Ortamlarının Korunması (Bern) Sözleşmesi  Madde 3.1. ‘‘Her Âkit Taraf, yabani flora ve fauna ile doğal yaşama ortamlarının, bilhassa

nesli tehlikeye düşmüş ve düşebilecek türlerin, özellikle endemik olanlarının ve

tehlikeye düşmüş yaşama ortamlarının, bu Sözleşme hükümlerine uygun olarak

muhafazası amacıyla ulusal politikalarını geliştireceklerdir.‘‘ ibaresi doğal hayatın korunması ve geliştirilmesi için politikaların geliştirilmesi gerekliliğini bildirmektedir. Bu sebeple doğal hayatın var olduğu Polonezköy Milli Parkında doğal hayatla ilgili koruma ve geliştirme çalışmalarının yapılması gerektiği öngörülmektedir. 2872 Sayılı Çevre Kanununda ‘‘ ekosistemlerin, türlerin, genlerin ve bunlar arasındaki ilişkilerin tamamı‘ olarak tanımlanan Biyoçeşitlilik çalışmalarının uzun süreli, mevsimlere göre, göç eden canlıların göç süreçlerine göre yapılması gerektiği bu sebeple sadece yapılmış envanter çalışmamalrının Polonezköy Milli Parkı alanı içindeki biyoçeşitliliğin belirlenmesi ve geliştirilmesi çalışmaları için yeterli olmadığı öngörüsü yapılmakatdır. Polonezköy Milli Parkında belirtilen şekilde biyoçeşitlilik çalışmaları yapılamsı gerekmektedir fakat Polonezköy Yerleşik Alanı 1/1000 Ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı notları 3.28 maddesi uyarınca alanda imar planlamasına müsaade edilmesi, var olan doğal hayata zarar vereceği için bu çalışmaların yapılmasına müsaade etmeyecektir.

Sonuç olarak yukarıda sıralanan nedenler ışığında, Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca 22.11.2013 tarih ve 11521 sayılı Olur‘ları ile 644 sayılı KHK‘nin 13/A  maddesi uyarınca onanan İstanbul İli,  Beykoz  İlçesi, Polonezköy Köy Yerleşik Alanı 1/5000 Ölçekli Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı ve 1/1000 Ölçekli  Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı‘nın iptali konusunda gereğini arz ederim.    

Saygılarımızla,

TMMOB Çevre Mühendisleri Odası

İstanbul Şubesi Yönetim Kurulu